Лужыца: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) |
|||
Радок 1:
{{Іншыя значэньні}}
{{Краіна
|Назва = Лужыца
'''Лу́жыца''', '''Ляўзыц''' ({{Мова-de|Lausitz}}, {{Мова-hsb|Łužica}}, {{Мова-dsb|Łužyca}}, {{Мова-pl|Łużyce}}, {{Мова-cs|Lužice}}) — [[Гістарычныя вобласьці Польшчы|рэгіён]], разьмешчаны на тэрыторыі [[Нямеччына|нямецкіх]] земляў [[Саксонія|Саксоніі]] і [[Брандэнбург]]у ды паўднёва-заходняй [[Польшча|Польшчы]] ([[Ніжнесылескае ваяводзтва]]). Падзяляецца на далінную і горную часткі. У кожнай частцы існуе свая мова. Сталіцамі зьяўляюцца месты [[Котбус|Хотэбус]] і [[Будышын]].▼
|НазваЎРоднымСклоне = Лужыцы
|НазваНаДзяржаўнайМове = {{Мова-hsb|Łužica|скарочана}}
|Сьцяг = Flag of Sorbs.svg
|Герб = Coat of arms of the Lusatias.svg
|НацыянальныДэвіз =
|ДзяржаўныГімн = [[Гімн лужыцкіх сэрбаў]]
|Месцазнаходжаньне = Location LUS2.svg
|ПодпісПадВыявайМесцазнаходжаньня =
|АфіцыйнаяМова = [[Лужыцкая мова|лужыцкая]], нямецкая
|Сталіца = [[Будышын]]
|НайбуйнейшыГорад = [[Хоцебуз]]
|ТыпУраду = [[Лужыцкая пасяленчая вобласьць]]
|ПасадыКіраўнікоў =
|ІмёныКіраўнікоў =
|Плошча =
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы =
|АдсотакВады =
|ГодАцэнкіНасельніцтва =
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва =
|Насельніцтва =
|ШчыльнасьцьНасельніцтва =
|ЭтнічныСклад =
|КанфэсійныСклад =
|Пісьменнасьць =
|ГодАцэнкіСУП =
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП =
|СУП =
|СУПНаДушуНасельніцтва =
|Валюта = [[эўра]]
|КодВалюты = EUR
|ЧасавыПас = [[Сярэднеэўрапейскі час|сярэднеэўрапейскі]]
|ЧасРозьніцаUTC = +1
|ЧасавыПасУлетку = [[Сярэднеэўрапейскі летні час|сярэднеэўрапейскі летні]]
|ЧасРозьніцаUTCУлетку = +2
|НезалежнасьцьПадзеі =
|НезалежнасьцьДаты =
|АўтамабільныЗнак = DE
|ДамэнВерхнягаЎзроўню = [[.de]]
|ТэлефонныКод =
|Дадаткі =
}}
▲'''Лу́жыца
Падзяляецца на далінную і горную часткі. У кожнай частцы існуе свая мова. Сталіцамі зьяўляюцца месты [[Котбус|Хоцебуз]] і [[Будышын]]. На Лужыцы поруч зь [[Немцы|немцамі]] жыве малая [[Славяне|славянская]] народнасьць — [[лужычане]], ці лужыцкія сэрбы. 40 тыс. лужычанаў пражываюць у [[Верхняя Лужыца|Верхняй Лужыцы]] (Саксонія) і 20 тыс. — у [[Ніжняя Лужыца|Ніжняй Лужыцы]] (Брандэнбург). Лужычане размаўляюць [[Лужыцкія мовы|лужыцкімі мовамі]], усе валодаюць [[Нямецкая мова|нямецкай]].
== Мінуўшчына ==
Радок 21 ⟶ 63:
У 1635—1815 роках Лужыца была часткаю Саксоніі, а пасьля [[Прусія|Прусіі]] (паўночная частка пасьля [[Венскі кангрэс|падзелу Саксоніі ў 1815]]). Нямецкая экспансія, якая вялася з XII стагодзьдзя, найперш у горах і маланаселеных раёнах, спрычынілася да таго, што славяне з XIII стагодзьдзя сталі ў гэтай вобласьці меншасьцю.
У 1815 року ў рамках адміністрацыйнай рэформы [[Прусія (каралеўства)|прускай дзяржавы]] частка Лужыцы была далучаная да наваствораная правінцыі [[Сылезія (правінцыя)|Сылезіі]]. З 1871 року падпарадкаваная [[Аб’яднаньне Нямеччыны (1871)|аб’яднанай Нямеччыне]]. 13 кастрычніка 1913 году ў [[Воярацы|Воярацах]] быў заснаваны Зьвяз лужыцкіх сэрбаў «[[Домавіна]]». У 1919 року дэлегацыя лужычанаў прысутнічала на [[Вэрсальская мірная дамова 1919 году|вэрсальскай канфэрэнцыі]], дзе дамаўлялася пра стварэньне агульнай з чэхамі дзяржавы. Аднак лужычанаў не дапусьцілі да галасаваньня.
Пасьля [[Аб’яднаньне Нямеччыны (1990)|паўторнага аб’яднаньня Нямеччыны]] 3 кастрычніка 1990 лужычане змагаліся за атрыманьне статусу адміністрацыйнай адзінкі аўтаноміі, аднак фэдэральныя ўлады не далі на гэта згоды, і адбыўся новыы падзел вобласьці між Саксоніяй і Брандэнбургам. Тым ня меней, лужычане маюць прывілеі нацыянальных меншасьцей — валодаюць уласнымі школамі і культурнымі арганізацыямі, а надпісы на мясцовых шыльдах дзьвюхмоўныя.
| |||