Ліцьвінства: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
стыль, ня толькі балцкі кампанэнт, але і (або) заходнеславянскі, і (або) ўсходнегерманскі
пачынаю дапрацоўваць артыкул
Радок 1:
'''Ліцьві́нства''', '''ліцьвіні́зм''' (таксама '''літві́нства''', '''літвіні́зм''') — філязофска-палітычная плынь у [[Беларусь|Беларусі]], якая грунтуе гісторыю сваёй дзяржавы на спадчыне [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] і акцэнтуе беспасярэднюю повязь паміж гістарычнымі [[Ліцьвіны|ліцьвінамі]] і сучаснымі [[Беларусы|беларусамі]], галінаскладовая частка [[Беларускі нацыяналізм|беларускага нацыяналізму]].
 
Беларускія гісторыкі [[Сяргей Абламейка (гісторык)|Сяргей Абламейка]] і [[Аляксандар Краўцэвіч]] зьвяртаюць ўвагу на тое, што ліцьвінства ня можа быць альтэрнатывай беларускасьці, бо ёсьць яе неад’емнай складовай часткай. Проціпастаўляць іх — значыць дэструктыўна скажаць рэальную гісторыю і этнагенэз беларусаў<ref>[[Сяргей Абламейка (гісторык)|Абламейка С.]] [https://www.svaboda.org/a/28920419.html Зноў пра ідэнтычнасьць Скарыны], [[Радыё Свабода]], 15 сьнежня 2017 г.</ref><ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=146173 Алесь Краўцэвіч: Ліцвінства — выдумка ворагаў, якую падтрымалі дурні], [[Наша Ніва]], 28 сакавіка 105 г.</ref>. Як падкрэсьлівае гісторык [[Уладзімер Арлоў (гісторык)|Уладзімер Арлоў]] у кнізе «[[Краіна Беларусь. Вялікае Княства Літоўскае]]», «''Мы — беларусы, але мы і ліцьвіны, спадкаемцы гісторыі і культуры магутнай эўрапейскай дзяржавы — Вялікага Княства Літоўскага''»<ref name="Arlou-2012-161">{{Літаратура/Краіна Беларусь. Вялікае Княства Літоўскае (2012)|к}} С. 161.</ref>.
 
== Гісторыя ==
Радок 52 ⟶ 54:
=== Мова ===
Прыхільнікі руху часта выкарыстоўваць [[Беларускі клясычны правапіс|клясычны правапіс]]. Усе 3 [[Статуты Вялікага Княства Літоўскага]] і [[Біблія Скарыны]] выйшлі [[кірыліца]]й. Аднак прыхільнікі руху збольшага выступаюць за [[Лацінка|лацінку]]{{Няма крыніцы}}, але частка ліча іх роўназначнымі.<ref name=":3">[https://web.archive.org/web/20090523190522/http://www.litvania.org/mova.html Пра мову ліцьвінаў]</ref> Ліцьвіны ўжываюць беларускую мову, частка зь іх прапаноўвае свае варыянты замены словаў на «больш традыцыйная» альбо ж розныя замены [[русізм]]аў інтэрнацыяналізмамі.<ref name=":3" /> Мову сваю называюць адпаведна ліцьвінскай (літоўскай).
 
==== Прапанаваныя прыклады замены словаў{{Няма крыніцы}}====
{| class="wikitable"
|+
! colspan="3" |Назвы месяцаў
|-
!па-беларуску
!па-ліцьвінску
!па-польску
|-
|студзень
|сечань
|styczeń
|-
|люты
|люты
|luty
|-
|сакавік
|беразень
|marzec
|-
|красавік
|квецень
|kwiecień
|-
|травень
|травень
|maj
|-
|чэрвень
|чэрвень
|czerwiec
|-
|ліпень
|ліпень
|lipiec
|-
|жнівень
|серпень
|sierpień
|-
|верасень
|верасень
|wrzesień
|-
|кастрычнік
|пазьдзернік
|październik
|-
|лістапад
|лістапад
|listopad
|-
|сьнежань
|грудзень
|grudzień
|}
{| class="wikitable"
|+
! colspan="3" |Назвы дзён тыдня
|-
!па-беларуску
!па-ліцьвінску
!па-польску
|-
|панядзелак
|панядзелак
|poniedziałek
|-
|аўторак
|уторак
|wtorek
|-
|серада
|серада
|środa
|-
|чацьвер
|чацьверак,
чацьвертак
|czwartek
|-
|пятніца
|пяток
|piątek
|-
|субота
|субота, сыбота
|sobota
|-
|нядзеля
|нядзеля
|niedziela
|}
 
== Споклічы ==
Гістарычныя і сучасныя споклічы, зьвязаныя зь Літвой і ліцьвінамі:
{{Няма крыніцаў}}
* Жыве Літва!<ref>[[LITWA: hłos monarchisty]]. [http://pdf.kamunikat.org/download.php?item=13000-2.pdf №. I (XXII)], 2008. С. 6.</ref>{{Заўвага|У мадыфікаваным, разгорнуты выглядзе гэты выраз ужыў яшчэ ў 1859 годзе [[Уладзіслаў Сыракомля|Ўладзіславам Сыракомлям (Людвікам Кандратовічам)]], які — як і яго сучасьнікі — называў Беларусь Літвой<ref>[[Кастусь Цьвірка|Цвірка К.]] Лірнік беларускай зямлі // Уладзіслаў Сыракомля. Выбраныя творы. — {{Менск (Мінск)}}: «Кнігазбор», 2006. С. 4.</ref>: «''Пра адно я толькі сьпяваю, хоць на розныя ноты: Хай жыве наша Літва! Хай жывуць [[Ліцьвіны|ліцьвіны]]!''» ({{мова-pl|«Ja jedno tylko śpiewam, choć na różną nutę: Niech żyje nasza Litwa! niech żyją Litwini!»<ref>Poezye Ludwika Kondratowicza (Władysława Syrokomli). T. 7. — Warszawa, 1872. S. 186.</ref>)}} — адпаведнік [[Жыве Беларусь!]]
Розныя суполкі, якія прытрымліваюцца ідэі ліцьвінста, прапаноўваюць розныя споклічы, напрыклад:
* За Літву!<ref>[[LITWA: hłos monarchisty]]. [http://pdf.kamunikat.org/download.php?item=13000-2.pdf №. I (XXII)], 2008. С. 1.</ref
 
* За Літву!<ref>[http://pdf.kamunikat.org/download.php?item=13000-2.pdf Урывак з газэты]</ref>
* Літва перад усім
* Літва наша айчына ты наша маці
* Ліцьвінскі погляд на сучаснасьць — крок у будучыню!
*Vivat Litvania!<ref>[https://web.archive.org/web/20090307174030/http://litvania.org/zvaro-b.html Ужываньне споклічу]</ref>
 
=== Гімн ===
Радок 171 ⟶ 73:
 
== Ліцьвінскія арганізацыі ==
 
* [[Ліга Манархічная Вялікага Княства Літоўскага]]
* [[Краёвае згуртаваньне літвінаў]]
Радок 184 ⟶ 85:
* [[Рэч Паспалітая трох народаў]]
* [[Міжмор’е]]
* [[LITWA: hłos monarchisty]]
 
== Заўвагі ==
{{Заўвагі}}
 
== Крыніцы ==