Кукуруза: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
W (гутаркі | унёсак)
д +Крыніца
Радок 17:
[[Файл:Zea mays fraise MHNT.BOT.2011.18.21.jpg|міні|''Zea mays "fraise"'']]
[[Файл:Zea mays 'Ottofile giallo Tortonese' MHNT.BOT.2015.34.1.jpg|міні|''Zea mays 'Ottofile giallo Tortonese''']]
'''Кукуруза''' ({{мова-la|Zea}} L. ssp. ''mays'' ці ''Zea saccharata'' Sturtev) — адзіны культурны прадстаўнік роду кукуруза (''Zea'' L.) зь сямейства [[метлюжковыя|злакаў]] (''Poaceae''). Кукуруза — высакарослая аднагадовая травяністая расьліна, якая дасягае вышыні 3 м (у выключных выпадках — да 6 м і больш), з добра разьвітай каранёвай сыстэмай. На ніжніх вузлах сьцябла могуць утварацца паветраныя апорныя карані.
 
Кукуруза — высакарослая аднагадовая травяністая расьліна, якая дасягае вышыні 3 м (у выключных выпадках — да 6 м і больш), з добра разьвітай каранёвай сыстэмай. На ніжніх вузлах сьцябла могуць утварацца паветраныя апорныя карані. Акрамя культурнай кукурузы, род кукуруза ўключае чатыры [[від (біялёгія)|віды]] — ''Zea diploperennis, Zea perennis, Zea luxurians, Zea nicaraguensis'' — і тры дзікарослыя [[падвід]]ы ''Zea mays'': [[Пазначэньні ў назвах таксонаў|ssp.]] ''parviglumis'', ssp. ''mexicana'' і ssp. ''huehuetenangensis''. Лічыцца, што многія з названых [[таксон]]аў згулялі ролю ў [[сэлекцыя|сэлекцыі]] культурнай кукурузы ў старажытнай [[Мэксыка|Мэксыцы]]. Існуе меркаваньне, што кукуруза — самая старажытная хлебная расьліна ў сьвеце<ref name="БСЭ">[https://web.archive.org/web/20140829184714/http://slovari.yandex.ru/%D0%9A%D1%83%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B0%20%D1%81%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F/%D0%91%D0%A1%D0%AD/%D0%9A%D1%83%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B0/ Кукуруза]. Артыкул БСЭ. 3-е выданьне</ref>.
 
Цукровая кукуруза падзяляецца на 9 батанічных групаў, якія адрозьніваюцца па будове і [[Марфалёгія расьлін|марфалёгіі]] [[ЗярноЗярне|зярназерня]]: [[крамяністая кукуруза]] (''Zea mays indurata''), [[зубападобная кукуруза]] (''Zea mays indentata''), [[паўзубападобная кукуруза]] (''Zea mays semidentata''), [[папкорн]] (''Zea mays everta''), [[цукровая кукуруза]] (''Zea mays saccharata''), [[крухмалістая кукуруза]] (''Zea mays amylacea''), [[крухмаліста-цукровая кукуруза]] (''Zea mays amyleosaccharata''), [[васкавая кукуруза]] (''Zea mays ceratina'') і [[плёнчатая кукуруза]] (''Zea mays tunicata'')<ref name="БСЭ"/>.
 
[[Альмэкі]] пачалі вырошчваць кукурузу яшчэ ў XIV стагодзьдзі да н. э.
Радок 47:
 
[[Вегетацыйны пэрыяд]] доўжыцца прыблізна 90—150 содняў. Узыходзіць кукуруза на 10—12-я содні пасьля пасеву. Кукуруза зьяўляецца цеплалюбнай расьлінай. Аптымальная тэмпэратура для ейнага вырошчваньня — 20—24 °С. Акрамя таго, кукуруза мае патрэбу ў добрым сонечным асьвятленьні.
 
== Беларусь ==
Праз [[глябальнае пацяпленьне]] з 1995 па 2021 год плошчу высейваньня кукурузы ў Беларусі павялічылі больш як 120-кратна з 20 да 2410 кв.км. У 2021 годзе ураджай кукурузы ў [[Сьвіран|сьвірнавай]] вазе перасягнуў мільён тонаў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=НАН: з-за глябальнага пацяпленьня азімыя культуры маюць перавагі ў параўнаньні зь яравымі|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/nan-z-za-glabalnaga-patsjaplennja-azimyja-kultury-majuts-peravagi-u-paraunanni-z-jaravymi-104899-2021/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=6 кастрычніка 2021|дата доступу=7 кастрычніка 2021}}</ref>.
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
 
[[Катэгорыя:Метлюжковыя]]