Піраміда Хеопса: розьніца паміж вэрсіямі

'''Піраміда Хеопса''' ({{Мова-ar|هرم هيوس}}) (Хуфу), '''Вялікая піраміда Гізы''' -— найбуйнейшая з эгіпецкіх пірамід, помнік архітэктурнага мастацтва Старажытнага [[Эгіпет|Эгіпту]]; адзіны з «[[Сем цудаў сьвету|Сямі цудаў свету]]», які захаваўся да нашых дзён, і самы старажытны з іх: яго ўзрост ацэньваецца прыкладна ў 4500 гадоў.

Разьмешчаныя на плято Гіза ў ваколіцах эгіпецкай сталіцы і дэльты [[Ніл]]у; самая паўночная з трох вялікіх пірамід плато, якія носяць імёны трох [[фараон]]аў Старажытнага царства, меркаваных заказчыкаў будаўніцтва, -— Хеопса, Хефрэна (Хафры) і МикерынаМікерына (МенкаурыМенкаўры). Гэтыя піраміды былі збудаваныя ў ваколіцах гарадоў Мемфіса (сталіцы Старажытнага царства) і Геліяполя за тысячагоддзітысячагодзьдзі да заснаваннязаснаваньня [[Каір|Каіра]]а. На працягу больш за тры тысячы гадоў (да ўзвядзенняўзьвядзеньня сабора ў Лінкольне, АнгліяАнгельшчыня, каля 1300 году) Вялікая піраміда зьяўлялася самай высокай пабудовай на Зямлі. З 1979 годагоду, як і многія іншыя піраміды комплексу «Мэмфіс і яго некропалі - раён пірамід ад Гізы да Дахшура», зьяўляецца часткай Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО.

Архітэктарам Вялікай піраміды лічыцца ХеміунХеміўн, візыр і пляменьнік Хеопса. Ён таксама насіў тытул «кіраўніка ўсім будоўлямі фараона». Мяркуецца, што будаўніцтва, працягвалася двадцаць гадоў (у час вынясеннявынясеньня Хеопса), скончылася каля 2540 годагоду да н. э.Такая дата была апублікаваная з выкарыстаннемвыкарыстаньнем астранамічнага метадумэтаду Кэйт Спэнс (універсітэтунівэрсытэт у Кембрыдзе Кембрыджы). Нягледзячы на ​​гэта, гэты метадмэтад і атрыманыя ззь яго падтрымкай даты падвергліся крытыцы шматлікіх егіптолагаўэгіптолагаў. Даты згодна ззь іншымі метадамімэтадамі датыроўкі: 2720 да н. э. (СтывенСтывэн Хак, універсітэтунівэрсытэт Небчыласяраска), 2577 г. н. э. (Джуан Антоніо Бельмонт, універсітэтунівэрсытэт астрафізікаўастрафізыкаў у Канарысе) і 2708 да н. э. (Поллукс, унівэрсытэт Баўмана). Радыёвуглеродны метадмэтад дазваляе дыягназаваць ад 2680 да н. э. да 2850 да н. э. Для гэтага ўсталёўваецца «дні родаў» піраміды няма ніякіх сур'ёзныхсур’ёзных падцвержанняўпадцьвержаньняў, так, як эгіптолагі неня могуць сачыць калі менавіта пачалося будаўніцтва.

Загадкай застаецца поўная адсутнасцьадсутнасьць узгадак пірамід у эгіпецкіх папірусах. Першыя апісанніапісаньні сустракаюцца з грэцкай гісторыяй Герадоты (V стагоддзестагодзьдзе да н. Э.) І ў старажытных арабскіх легендах . узведзенаузьведзена яна была пры фараоне-дэспоце па імені Хеопс (грэц. Koufou), пракіраваўшага 50 гадоў. На будоўлі піраміды было занята 100 тысячтысячаў. чал. на працягу дваццаці гадоў , и што піраміда -— ўу гонар Хеопса, але не яго магіла.

* Існыя метадымэтады датаваньня часу пачатку будаўніцтва піраміды дзеляцца на гістарычныя, астранамічныя і радыёвугляродныя. У ЕгіпцеЭгіпце афіцыйна ўстаноўлена (2009) і святкуеццасьвяткуецца дата пачатку будаўніцтва піраміды Хеопса — 23 жніўня 2560 году да н.э. Такая дата атрымана з выкарыстаннемвыкарыстаньнем астранамічнага метадумэтаду Кэйт Спэнс (універсітэтунівэрсытэт у Кембрыджы). Аднак гэты метадмэтад і атрыманыя ззь яго дапамогай даты падвяргаліся крытыцы многіх эгіптолягаў. Даты паводле іншых метадаўмэтадаў датаваннядатаваньня: 2720 да н.э. (СтывенСтывэн Хак, УніверсітэтУнівэрсытэт НебраскаНэбраска), 2577 да н. э. (Джуан Антоніа Бельмонтэ, універсітэтунівэрсытэт астрафізікіастрафізыкі ў Канарысе) і 2708 да н. э. (Поллукс, універсітэтунівэрсытэт Баўмана). Радыёвуглеродным метадмэтад дае дыяпазон ад 2680 да н.э. да 2850 да н. э. таму ўстаноўленаму «дню нараджэння» піраміды няма ніякіх сур'ёзныхсур’ёзных пацверджанняўпацьверджаньняў, бо егіптолагіэгіптолагі неня могуць сысцісясысьціся ў тым, у якім менавіта годзе пачалося будаўніцтва.У 2020 годзе ў ШатландыіШатляндыі былі выяўленыяастаткі якія лічыліся згубленымі ўзорамі кедравай дошчачкі, вынятай з да гэтага запячатанай вэнтшахты камерыкамэры царыцы інжынерамінжынэрам Дыксанам, што з новай сілай падняло пытанніпытаньні датыроўкі будаўніцтва піраміды Хеопса, так як іх радыёвуглеродным аналіз даў даты парадку 3341-3094 да н. э., гэта значыць амаль на 500 гадоў старэй афіцыйна прынятай лічбы

Піраміда складаецца з блокаўблёкаў [[Вапняк|вапнякавапняк]]а і [[Граніт|гранітуграніт]]у. Яна была пабудавана на натуральным вапняковым ўзгорку. ПасляПасьля таго, як піраміда пазбавілася некалькіх слаёў абліцоўкі, гэты пагорак часткова праглядаецца на ўсходняй, паўночнай і паўднёвай баках піраміды. Нягледзячы на тое, што піраміда Хеопса — самая высокая і самая аб'ёмнаяаб’ёмная з усіх егіпецкіхэгіпецкіх пірамід, усё ж фараон Снофру пабудаваў піраміды ў Мейдуме і ў ДахшуреДахшурэ (ламаная Піраміда і ружовая піраміда), агульная маса якіх ацэньваецца ў 8,4 млн т. Першапачаткова піраміда была абліцаваная больш цвёрдымцьвёрдым, чым асноўныя блокіблёкі, белым вапняком. Верх піраміды вянчаў пазалочаны камень. АбліцоўваннеАбліцоўваньне ззялазьзяла на сонцы персікавым колерам, нібы "зіхатлівы цуд, якому сам бог Сонца Ра, здавалася, аддаў усе свае прамяні". У 1168 годзе арабы разрабавалі і спалілі Каір. Жыхары Каіра знялізьнялі абліцоўваннеабліцоўваньне ззь піраміды для таго, каб будаваць новыя дамы.

* Плошча падставы (першапачаткова): 180000 м2 (5,3 га) Плошча бакавой паверхні піраміды (першапачаткова): да 85 500 м2 ПерыметрПерымэтр падставы: 922 м

* Сярэдні аб’ём вапняковых блёкаў: 1,147 м3 Сярэдняя маса Вапняковых блокаўблёкаў: 2,5 т Самы цяжкі гранітны блокблёк: каля 35 т; размешчаныразьмешчаны над уваходам у»КамеруКамэру цара" КолькасцьКолькасьць блокаўблёкаў асераднёнага аб'ёмуаб’ёму не перавышае 1, 65 млн (2, 50 млн м3-0, 6 млн м3 скальнага падставы ўнутры піраміды = 1, 8 млн м3/1, 147 м3 =1,65 млн блокаўблёкаў названага аб’ёму фізічнафізычна можа змясціццазьмясьціцца ў пірамідзе, без уліку аб'ёмуаб’ёму раствора ў межблочных швах); аднясеннеаднясеньне да 20-гадовага тэрміну будаўніцтва × 300 рабочых дзён у годзе × 10 працоўных гадзін у дзень × 60 хвілін у гадзіне прыводзіць да хуткасціхуткасьці кладкі (і дастаўкі да месца будаўніцтва) — каля блокаблёка ў дзведзьве хвіліны.

* Па падліках, агульная маса піраміды (першапачаткова) — каля 6,7 млн т (зыходзячы з аб'ёмуаб’ёму піраміды 2,5 млн м3 і шчыльнасцішчыльнасьці вапняка 2,7 т/м3); больш дбайныя падлікі масы даюць 5,5 млн т вапняка, 8 тыс.т граніту і 0,5 млн т будаўнічага раствора (гіпс з вапнай).

* Падстава піраміды спачывае на прыродным скальным ўзвышшы вышынёй у цэнтры каля 12-14 м і займае, па апошніх дадзеных, мінімум 23 % ад першапачатковага аб'ёмуаб’ёму піраміды

* Колькасьць слаёў (ярусаў) каменных блокаўблёкаў-210 (на момант пабудовы). У цяперашні час ярусаў-203.

Уваход у піраміду знаходзіцца на вышыні 15,63 м з паўночнага боку. Уваход ўтвараюць каменныя пліты, выкладзеныя ў выглядзе аркі, але гэта структура, якая была ўнутры піраміды — праўдзівы ўваход не захаваўся. Праўдзівы ўваход у піраміду, хутчэй за ўсё, быў зачынены каменнай коркі. АпісаннеАпісаньне такой коркі можна знайсцізнайсьці ў [[Страбон|Страбона]]а, таксама аблічча яе можна ўявіць, зыходзячы з захаванай пліты, якая зачыняла верхні ўваход у ламаную піраміду Снофру, бацькі Хеопса. СённяСёньня турысты трапляюць унутр піраміды праз 17-метровымэтровы пралом, які зрабіў у 820 годзе БагдадскіБагдадзкі халіф Абдулах аль-Мамун на 10 м ніжэй. Ён спадзяваўся знайсцізнайсьці там незлічоныянезьлічоныя скарбы фараона, але выявіў там толькі пласт пылу таўшчынёй у паў-локця.