Аляксандар Краўцэвіч: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне
дапаўненьне, стыль, пунктуацыя
Радок 15:
|Сайт =
}}
'''Аляксандар Канстантынавіч Краўцэвіч''' (нар. 13 верасьня 1958, вёска [[Лупачы]] [[Мастоўскі раён|Мастоўскага раёну]]) — беларускі гісторык і археоляг. Доктар гістарычных навук (1998), прафэсар. Ляўрэат Прэміі імя Ф.Францішка Багушэвіча 2013<ref>Бугай М. [http://nn.by/?c=ar&i=105089 Бугай М. Кіраўніком ПЭН-Цэнтра пераабралі паэта Андрэя Хадановіча], [[Наша Ніва]], 17 лютага 2013 г.</ref>.
 
== Біяграфія ==
Скончыў [[БДУ]] (1981). У 1981—1984 гадахроках навучаўся ў асьпірантуры Інстытуту археалёгіі [[АН СССР]]. У 1985—1987 роках працаваў малодшым навуковым супрацоўнікам аддзелу археалёгіі ў Інстытуце гісторыі [[НАН Беларусі]]. У 1987—1990 роках — у Беларускім Рэстаўрацыйна-праектным інстытуце (начальнік аддзелу архітэктурна-археалягічных дасьледаваньняў). У 1988 року абараніў кандыдацкую дысэртацыю па тэме «Гарады і замкі Беларускага Панямоння 14—17 стст. (планіроўка, культурны слой)» (кіраўнік акадэмік Барыс Рыбакоў). У 1991—1993 роках займаў пасаду загадніка аддзелу археалёгіі ў архітэктурна-рэстаўрацыйным каапэратыве «Арк», далей — на пасадзе намесьніка Старшыні Дзяржаўнай інспэкцыі аховы гістарычна-культурнай спадчыны (1993), першага прарэктара [[Гарадзенскі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Гарадзенскага дзяржунівэрсытэту]] (1994—1995).
 
У сакавіку 1995 року з прычыны зьмены палітычнай сытуацыі ў Беларусі адыйшоўпакінуў з пасадыпасаду прарэктара і паступіў у дактарантуру БДУ (1995—1998). У лютым 1996 — траўні 1997 року праходзіў навуковае стажыраваньнестажаваньне ў [[Ягелонскі ўнівэрсытэт|Ягелонскім унівэрсытэце]] ў [[Кракаў|Кракаве]] (кіраўнік — прафэсар Ежы Выразумскі). 4 сьнежня 1998 року ў Інстытуце гісторыі НАН Беларусі абараніў доктарскую дысэртацыю пана тэметэму «Вялікае Княства Літоўскае ў другой палове 13 — пачатку 14 ст.: генезіс дзяржавы па пісьмовых і археалагічных крыніцах». У 2001 року абраны Старшынём выканкаму Рады Беларускага Гістарычнага Таварыства, таго ж року — прафэсар Вышэйшай эканамічнай школы ў [[Беласток]]у<ref name="evkl">Краўцэвіч Аляксандр Канстанцінавіч // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 144.</ref>. Ад лютага 2005 року сябарсябра [[Саюз беларускіх пісьменьнікаў|Саюзу беларускіх пісьменьнікаў]].
 
У 2009 року ўвайшоў у грамадзкі арганізацыйны камітэт «Міленіюм Літвы». У звароце арганізацыйнага камітэту паведамлялася, што назва [[Літва старажытная|Літва]] датычыцца старажытнай тэрыторыі [[Беларусь|Беларусі]], а цяперашнія [[беларусы]] да пачатку XX стагодзьдзя называлі сябе [[ліцьвіны|ліцьвінамі]]<ref>{{Навіна|аўтар=[[Марат Гаравы]]|загаловак=Створаны грамадзкі аргкамітэт сьвяткаваньня 1000-годзьдзя назвы Літва пад старшынствам прафэсара Анатоля Грыцкевіча|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2009/01/22/279333_279363|выдавец=[[БелаПАН]]|дата публікацыі=22 студзеня 2009|дата доступу=14 кастрычніка 2014}}</ref>.
 
У час [[Пратэсты ў Беларусі (2020—2021)|пратэстаў супраць фальсыфікацыі выбараў, гвалту і беззаконьня]] 25 кастрычніка 2020 року затрымліваўся супрацоўнікамі сілавых структураў [[Рэжым Лукашэнкі|рэжыму Лукашэнкі]]. Па трох днях затрыманьня 28 кастрычніка атрымаў 270 рублёў штрафу<ref>[https://www.svaboda.org/a/30917527.html «Здымаеш майткі да калена, два разы прысядаеш». Як прафэсар Краўцэвіч адседзеў у ізалятары], [[Радыё Свабода]], 28 кастрычніка 2020 г.</ref>.
Дасьледуе беларускае Сярэднявечча, палітычную гісторыю Вялікага Княства Літоўскага. Ад 1998 року рэдагуе выданьне ў Горадні навуковага гістарычнага і краязнаўчага часопіса «Гістарычны Альманах». Ад чэрвеня 2015 году вядзе цыкль перадач «Загадкі Беларускай гісторыі» на тэлеканале [[Белсат]].
 
== Узнагароды і прэміі ==
* 2013 — Прэмія імя Ф.Францішка Багушэвіча (за кнігу «Гедымін (1316—1341). Каралеўства Літвы і Русі»).
 
== Навуковае дзейнасьць ==
== Асноўныя працы ==
Дасьледуе беларускае Сярэднявечча, палітычную гісторыю Вялікага Княства Літоўскага. Ад 1998 року рэдагуе выданьне ў Горадні навуковага гістарычнага і краязнаўчага часопіса «Гістарычны Альманах». Ад чэрвеня 2015 годуроку вядзе цыкль перадач «Загадкі Беларускай гісторыі» на тэлеканале [[Белсат]].
Аўтар працаў пра матэрыяльную культуру местаў, мястэчак і замкаў Панямоньня ХIV—XVIII стагодзьдзяў, палітычную гісторыю Вялікага Княства Літоўскага ХIII—XVI стагодзьдзяў, этнічныя працэсы на Беларусі ад Сярэднявечча да найноўшага часу.<ref name="evkl"/>
 
Аўтар працаў пра матэрыяльную культуру местаў, мястэчак і замкаў Панямоньня ХIV—XVIII стагодзьдзяў, палітычную гісторыю Вялікага Княства Літоўскага ХIII—XVI стагодзьдзяў, этнічныя працэсы на Беларусі ад Сярэднявечча да найноўшага часу.<ref name="evkl"/>.
* Майстар наш продак. — Мн.: Народная асвета, 1990. — 88 с.
 
* Гарады і замкі Беларускага Панямоння 14—18 стст.: Планіроўка, культурны слой. — Мн.: Навука і тэхніка, 1991. — 171 с.
== Асноўныя працы ==
* Краўцэвіч А. К., Якшук Г. М. Стары Мір. — Мн.: Навука і тэхніка, 1993. — 85 с.
* Майстар наш продак. — {{Менск (Мн.)}}: Народная асвета, 1990. — 88 с.
* Гродзенскі замак. — Мн.: Юнацтва, 1993.
* Гарады і замкі Беларускага Панямоння 14—18 стст.: Планіроўка, культурны слой. — {{Менск (Мн.)}}: Навука і тэхніка, 1991. — 171 с.
* [https://web.archive.org/web/20081020082238/http://kamunikat.fontel.net/www/knizki/historia/kraucevicz/teutonski/index.htm Тэўтонскі ордэн (Ад Ерусаліма да Грунвальда)]. — Мн.: «Навука і тэхніка», 1993.
* Краўцэвіч А. К., Якшук Г. М. Стары Мір. — {{Менск (Мн.)}}: Навука і тэхніка, 1993. — 85 с.
* Гродзенскі замак. — {{Менск (Мн.)}}: Юнацтва, 1993.
* [https://web.archive.org/web/20081020082238/http://kamunikat.fontel.net/www/knizki/historia/kraucevicz/teutonski/index.htm Тэўтонскі ордэн (Ад Ерусаліма да Грунвальда)]. — {{Менск (Мн.)}}: «Навука і тэхніка», 1993.
* Здановіч Н. І., Краўцэвіч А. К., Трусаў А. А. Матэрыяльная культура Міра і Мірскага замка. — Мн.: Навука і тэхніка, 1994. — 152 с.
* [http://pawet.net/library/history/bel_history/kraucewicz/01/Стварэнне_Вялікага_Княства_Літоўскага.html Стварэнне Вялікага Княства Літоўскага] / Рэд. [[Георгі Штыхаў]]. — {{Менск (Мн.)}}: Беларуская навука, 1998. — 208 с. ISBN 985-08-0249-9
* Вялікі князь Вітаўт. — {{Менск (Мн.)}}: Юнацтва, 1998. — 48 с.
* Стварэнне Вялікага Княства Літоўскага. 2-е выданне. — Жэшаў, 2000. — 238 с.
* [http://pawet.net/library/history/bel_history/kraucewicz/28/Замкі_Гедыміна_пры_заходняй_мяжы_Літвы.html Замкі Гедыміна пры заходняй мяжы Літвы] // Castrum, urbis et bellum / Рэд. Генадзь Семянчук, Андрэй Мяцельскі. — Баранавічы, 2002. — 422 с ISBN 985-6676-13-4
* Powstanie Wielkiego Księstwa Litewskiego. — Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, 2003. — 191 s.
* [https://web.archive.org/web/20071211201031/http://kamunikat.fontel.net/www/czasopisy/almanach/09/14.htm Тэрміны «Літва» і «Летува» ў сучаснай беларускай гістарыяграфіі] // Гістарычны Альманах. томТом 9 /, 2004.
* [http://pawet.net/library/history/bel_history/kraucewicz/06/Міндоўг._Пачатак_вялікага_гаспадарства_.html Міндаўг: Пачатак вялікага гаспадарства]. — {{Менск (Мн.)}}: «Мастацкая Літаратура», 2005.
* [http://kamunikat.org/knihi.html?pubid=12704 Рыцары і дойліды Гародні]. — Гародня-Wrocław, 2009. ISBN 978-83-61617-97-6.
* [http://pawet.net/library/history/bel_history/kraucewicz/31/Гістарычная_Літва_і_этнагенез_беларусаў.html Гістарычная Літва і этнагенез беларусаў] // «Наша Слова». № 11 (902).
 
== Крыніцы ==
Радок 54 ⟶ 57:
* Краўцэвіч А. К. // {{Літаратура/Археалёгія і нумізматыка Беларусі}} — С. 341.
* Краўцэвіч А. К. // {{Літаратура/ЭГБ|4}} — С. 254.
* Краўцэвіч А. К. // Выкладчыкі Гродзенскага дзяржаўнага універсітэта імя Янкі Купалы. — {{Горадня (Гродна)}}: ГрДУ, 1999. — 595 с ISBN 985-417-164-7. — С. 250.
* Пяткевіч А. М. Краўцэвіч А. К. // Людзі культуры з Гродзеншчыны. — {{Горадня (Гродна)}}: ГрДУ, 2000. — С. 163.
* Краўцэвіч А. К. // {{Літаратура/ЭВКЛ|2}} — С. 144.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://pawet.net/library/history/bel_history/kraucewicz/Краўцэвіч_А.К..html Аляксандр Краўцэвіч] // на, [[pawetPawet.net]]
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Краўцэвіч, Аляксандар}}