Шуша: розьніца паміж вэрсіямі

|Апісаньне выявы = LandmarksСлавутасьці ofШушы Shusha,(зьлева from top leftзьверху):<br />[[GhazanchetsotsСабор CathedralХрыста Збавіцеля (Шуша)|Сабор Хрыста Збавіцеля]]&nbsp;• [[YukhariЮхары GovharГеўхар AghaАга Mosque(мячэт)|Юхары Геўхар Ага]]<br />[[ShushaШушанская fortressфартэцыя]]&nbsp;• NationalНацыянальная Galleryгалерэя<br />HistoryГістарычны Museumмузэй&nbsp;• CentralЦэнтральны parkпарк<br />ShushaВыгляд skylineгарызонту&nbsp;• [[House ofДом KhurshidbanuХуршыдбану NatavanНатаван]]

Горад заснаваны ў XVIII стагодзьдзі<ref name="Islam, Volume 4 1954, p. 573">{{Кніга|аўтар = |частка = 69—78|загаловак = The Encyclopaedia of Islam|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Brill|год = 1954|том = 4|старонкі = 573|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref><ref name="Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary 1890–1907">{{Кніга|аўтар = |частка = Shusha|загаловак = Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary|арыгінал = |спасылка = https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A8%D1%83%D1%88%D0%B0|адказны = |выданьне = |месца = St Petersburg|выдавецтва = |год = 1890—1907|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref><ref name="Great Soviet Encyclopedia 1969–1978">{{Кніга|аўтар = |частка = Shusha|загаловак = Great Soviet Encyclopedia|арыгінал = |спасылка = http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/152508/%D0%A8%D1%83%D1%88%D0%B0|адказны = |выданьне = |месца = {{М.}}|выдавецтва = |год = 1969—1978|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref> на месцы сярэднявечнай армянскай крэпасьці і аднаго з галоўных армянскіх местаў Закаўказьзя<ref name="Bournoutian, George A 2001, page 133">{{Кніга|аўтар = George A. Bournoutian.|частка = Kekhva Chelebi's Report to the Collegium of [Russian] Foreign Affairs (17 December 1725)|загаловак = Armenians and Russia, 1626-1796 : a documentary record|арыгінал = |спасылка = https://www.worldcat.org/oclc/45136635|адказны = |выданьне = |месца = Costa Mesa, Calif.|выдавецтва = Mazda Publishers|год = 2001|том = |старонкі = 133|старонак = |сэрыя = |isbn = 1-56859-132-2|наклад = |oclc = 45136635}}</ref><ref name="ReferenceA">{{Кніга|аўтар = А. А. Цагарели.|частка = |загаловак = Грамоты и другие исторические документы XVIII столетия относящиеся к Грузии : Том I|арыгінал = |спасылка = http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/136367/4/Gramoti_Tom_%20I.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Saint Petersburg|выдавецтва = |год = 1891|том = |старонкі = 434—435|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = |цытата = когдажъ персицкаго шаха нестало, то сь их же стороны одинъ человекъ, закону магометанскаго и отъ народа жаванширскаго, принялъ силу; среди того правления, Хамсы, состоитъ старинная крепость, которая имъ обманомъ взята…}}</ref><ref name="iarex.ru">{{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Армяно-русские отношения в XVIII веке|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = |год = |том = IV|старонкі = 212|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>{{Кніга|аўтар = Артак Магалян.|частка = Арцахские меликства и возникновение Карабахского ханства|загаловак = Русский Сборник Исследования По Истории России|арыгінал = |спасылка = https://iarex.ru/books/book30.pdf|адказны = О. Р. Айрапетов, Мирослав Йованович, М. А. Колеров, Брюс Меннинг, Пол Чейсти|выданьне = |месца = |выдавецтва = Модест Колеров|год = 2010|том = VIII|старонкі = 13—14|старонак = |сэрыя = |isbn = 978-5-91150-034-4|наклад = }}</ref><ref name="Krunk Hayots Ashkharhi 1863. p. 14">{{Кніга|аўтар = Артак Магалян.|частка = Арцахские меликства и возникновение Карабахского ханства|загаловак = Русский Сборник Исследования По Истории России|арыгінал = |спасылка = https://iarex.ru/books/book30.pdf|адказны = О. Р. Айрапетов, Мирослав Йованович, М. А. Колеров, Брюс Меннинг, Пол Чейсти|выданьне = |месца = |выдавецтва = Модест Колеров|год = 2010|том = VIII|старонкі = 13—14|старонак = |сэрыя = |isbn = 978-5-91150-034-4|наклад = }}</ref>. Да 1822 року ўваходзіў у склад [[Карабаскае ханства|Карабаскага ханства]], пасьля чаго быў заваяваны [[Расейская імпэрыя|Расеяй]]<ref>{{Кніга|аўтар = Timothy C. Dowling.|частка = |загаловак = Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond|арыгінал = |спасылка = https://books.google.nl/books?id=KTq2BQAAQBAJ&pg=PA728&dq=russo+persian+war+1804-1813&hl=nl&sa=X&ei=QnOXVJXpCcz7UPevhPAK&ved=0CCcQ6AEwAQ#v=onepage&q=russo%20persian%20war%201804-1813&f=false|адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = ABC-CLIO|год = 2014|том = |старонкі = 728|старонак = |сэрыя = |isbn = 1598849484|наклад = }}</ref>. У 1823 року тут пражывалі пераважна азербайджанцы і армяне<ref name="Tbilisi 1866">{{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = The 1823 Russian Survey of the Karabagh Province: A Primary Source on the Demography and Economy of Karabagh in the Early 19th Century|арыгінал = |спасылка = |адказны = trans. George A. Bournoutian|выданьне = |месца = Costa Mesa, CA|выдавецтва = Mazda Publishers|год = 2011|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>, прычым колькасьць апошніх стала ўзрастала ўсутыч да [[Шушынская разаніна|разаніны армянскага насельніцтва]] азэрбайджанскімі войскамі ў 1920 року.

У выніку [[Бітва за Шушу (1992)|бітвы]] [[Нагорна-Карабаская вайна|Нагорна-Карабаскай вайны]] ў 1992 року места было заваяванае армянскім войскам, азэрбайджанскае насельніцтва было выразанае<ref>{{Навіна|аўтар = Thomas de Waal|загаловак = Shusha Armenians Recall Their Bittersweet Victory|спасылка = https://iwpr.net/global-voices/shusha-armenians-recall-their-bittersweet|выдавец = Institute for War and Peace Reporting|дата публікацыі = 10 траўня 2002|дата доступу = 5 кастрычніка 2015|мова = en|копія = |дата копіі = }}</ref>. Да 2020 року Шуша знаходзілася пад кантролем самаабвешчанай [[Арцах|Рэспублікі Арцаху]]. 8 лістапада 2020 [[Бітва за Шушу (2020)|захопленая]] Азэрбайджанам<ref name="confirmation">{{Спасылка | аўтар = Aren Melikyan, Arzu Geybulla, Gul Tuysuz, Mary Ilyushina, Tim Lister and Ivana Kottasová.| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 10 лістапада 2020| url = https://edition.cnn.com/2020/11/09/europe/nagorno-karabakh-shusha-armenia-azerbaijan-russia-intl/index.html| копія = | дата копіі = | загаловак = Azerbaijan, Armenia and Russia sign peace deal over Nagorno-Karabakh| фармат = | назва праекту = edition.cnn.com| выдавец = [[CNN]]| дата доступу = 4 красавіка 2021 | мова = en| камэнтар = }}</ref><ref>{{Навіна|аўтар = |загаловак = Президент Арцаха прокомментировал мир с Азербайджаном|спасылка = https://www.mk.ru/politics/2020/11/10/prezident-arcakha-prokommentiroval-mir-s-azerbaydzhanom.html|выдавец = Московский комсомолец|дата публікацыі = |дата доступу = 11 лістапада 2020|мова = ru|копія = |дата копіі = }}</ref>.