Хітын: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Gabix (гутаркі | унёсак)
Няма апісаньня зьменаў
 
EugeneZelenko (гутаркі | унёсак)
д + Катэгорыі. Спасылкі
Радок 1:
[[imageВыява:Chitin molecule.png|rightміні|thumb|330px330пкс|Структурная формула малекулы хіціну]]
'''Хіці́н''' — кіслародазьмяшчальны [[полісахарыд]], упершыню вылучаны з вонкавых абалонак [[тарантул | тарантулаў]]. Хімічная назва: полі-N-ацэтыл-D-глюкоза-2-амін.
 
'''Хіці́н''' — кіслародазьмяшчальны [[полісахарыды|полісахарыд]], упершыню вылучаны з вонкавых абалонак [[тарантул | тарантулаў]]. Хімічная назва: полі-N-ацэтыл-D-глюкоза-2-амін.
Назва рэчыва «хіцін» паходзіць ад [[грэцкая мова | грэцкага]] «хітон» («χιτών», тып вопраткі), што сымбалізуе ключавую ролю хіціну ў пабудове покрываў шматлікіх арганізмаў.
 
Назва рэчыва «хіцін» паходзіць ад [[грэцкая мова | грэцкага]] «хітон» («''χιτών''», тып вопраткі), што сымбалізуе ключавую ролю хіціну ў пабудове покрываў шматлікіх арганізмаў.
Гэта жорсткі паўпразрысты матар'ял, які зьяўляецца галоўным складнікам экзашкілета [[членістаногія | членістаногіх]] і прысутнічае ў клеткавых сьценках [[грыб | грыбоў]]. Хіцін таксама вырабляецца ў арганізмах іншых жывых істотаў — разнастайных чарвякоў, [[кішачнаполасьцевыя | кішачнаполасьцевых]] і ін.
 
Гэта жорсткі паўпразрысты матар'ялматэрыял, які зьяўляецца галоўным складнікам экзашкілета [[членістаногія | членістаногіх]] і прысутнічае ў клеткавых сьценках [[грыб грыбы| грыбоў]]. Хіцін таксама вырабляецца ў арганізмах іншых жывых істотаў — разнастайных [[чарвякі|чарвякоў]], [[кішачнаполасьцевыя | кішачнаполасьцевых]] і ініншых.
Хіцін — адзін з найбольш распаўсюджаных у прыродзе полісахарыдаў: штогод на Зямлі вырабляецца і раскладаецца каля 10 гігатонаў гэтага рэчыва. Звычайна ў арганізмах, што вырабляюць і выкарыстоўваюць хіцін, ён утрымліваецца не ў чыстым выглядзе, але ў комплексе зь іншымі полісахарыдамі і [[пратэін | пратэінамі]]. Нягледзячы на тое, што хіцін зьяўляецца рэчывам, вытворным ад цэлюлёзы, у арганізмах, што вырабляюць цэлюлёзу ([[расьліна | расьліны]], [[бактэрыя | бактэрыі]]) хіцін знайсьці не атрымалася.
 
Хіцін — адзін з найбольш распаўсюджаных у прыродзе полісахарыдаў: штогод на [[Зямля|Зямлі]] вырабляецца і раскладаецца каля 10 гігатонаў гэтага рэчыва. Звычайна ў арганізмах, што вырабляюць і выкарыстоўваюць хіцін, ён утрымліваецца не ў чыстым выглядзе, але ў комплексе зь іншымі полісахарыдамі і [[пратэін пратэіны| пратэінамі]]. Нягледзячы на тое, што хіцін зьяўляецца рэчывам, вытворным ад [[цэлюлёза|цэлюлёзы]], у арганізмах, што вырабляюць цэлюлёзу ([[расьліна расьліны| расьліны]], [[бактэрыя бактэрыі| бактэрыі]]) хіцін знайсьці не атрымалася.
У мэдыцыне хіцін выкарыстоўваецца для паскарэньня загойваньня ранаў: пакрытае хіцінам валакно, губкі і плеўкі скарачаюць час загойваньня ранаў на велічыню да 30%. Асабліва пэрспэктыўным ёсьць выкарыстаньне хіцінавых матар'ялаў і інструмэнтаў з хіцінавым пакрыцьцём пры лекаваньні апёкаў.
 
У [[мэдыцына|мэдыцыне]] хіцін выкарыстоўваецца для паскарэньня загойваньня ранаў: пакрытае хіцінам валакно, губкі і плеўкі скарачаюць час загойваньня [[рана|ранаў]] на велічыню да 30%. Асабліва пэрспэктыўным ёсьць выкарыстаньне хіцінавых матар'ялаўматэрыялаў і інструмэнтаў з хіцінавым пакрыцьцём пры лекаваньні [[апёк|апёкаў]].
Акрамя таго хіцін выкарыстоўваецца і ў касмэтычнай галіне як бясьпечны і не раздражняльны для скуры палімэрны напаўняльнік касмэтычных сродкаў.
 
Акрамя таго хіцін выкарыстоўваецца і ў касмэтычнай галіне як бясьпечны і не раздражняльны для скуры палімэрны напаўняльнік [[касмэтычныя сродкі|касмэтычных сродкаў]].
У водным асяродзьдзі хіцін выяўляе хэлятныя хімічныя ўласьцівасьці, дзякуючы чаму фільтры на аснове хіціну пасьпяхова выкарстоўваюцца для ачысткі сьцёкавых вод ад аніённых забруджвальнікаў і такіх рэчываў як ДДТ і поліхлёрбэнзолы.
 
У водным асяродзьдзі хіцін выяўляе хэлятныя хімічныя ўласьцівасьці, дзякуючы чаму [[фільтар|фільтры]] на аснове хіціну пасьпяхова выкарстоўваюццавыкарыстоўваюцца для ачысткі сьцёкавых вод ад [[аніён|аніённых]] забруджвальнікаў і такіх рэчываў як [[ДДТ]] і [[поліхлёрбэнзолы]].
 
[[Катэгорыя:Арганічныя злучэньні]]
[[Катэгорыя:Біялёгія]]
 
[[en:Chitin]]
[[bg:Хитин]]
[[da:Kitin]]
[[de:Chitin]]
[[en:Chitin]]
[[es:Quitina]]
[[eo:Kitino]]