1-ы Ўсходні запасны полк «Цэнтар»: розьніца паміж вэрсіямі

{{Вайсковае падразьдзяленьне|войны=[[Другая сусьветная вайна]]<br />[[Нямецка-савецкая вайна]]|назва=1-ы Ўсходні запасны полк «Цэнтар»|гады=ліпень [[1942]] — красавік [[1944]]|краіна={{Сьцягафікацыя|Трэці Райх}}|роля=папаўненьне іншых батальёнаў (спачатку)<br />змаганьне з партызанамі|тып=[[дапаможная паліцыя]]|у складзе=[[усходнія легіёны]]|вядомыя камандзіры=Н. Г. Яненка (або Янецкі)}}

'''1-ы Ўсхо́дні запасны́ полк «Цэ́нтар»''' — калябарацыйнае падразьдзяленьне, утворанае з савецкіх ваеннапалонных у акупаваным [[Трэці Райх|Нямеччынай]] [[Бабруйск|Бабруйску]]у з дапамогай расейскіх [[Белая эміграцыя|белаэмігрантаў]].

Буйное фармаваньне разьмяшчалася ў былой цэнтральнай сядзібе [[Саўгас|саўгасусаўгас]]у за 20 км ад мястэчка [[Бабруйск|Бабруйску]]у.

22 ліпеня 1942 году ў корпусе войскаў бясьпекі тылу [[Група арміяў Цэнтар|нямецкай арміі]] быў аддадзены загад аб стварэньні запаснога батальёну «Цэнтру», фармаваньнем якога займаўся адмысловы штаб капітана Гольфэльда ў [[Бабруйск|Бабруйску]]у. На камплектаваньне батальёну накіроўваліся добраахвотнікі зь лягераў ваеннапалонных. Людзі, якія траплялі ў «Цэнтар» ззь лягераў ваеннапалонных, як і ў [[РННА]], адмываліся, адкормліваліся й апраналіся ў паношаную, але чыстую форму. Потым іх разьбівалі па падразьдзяленьнях. Ахвіцэрам пасьля праверкі аднаўлялі годнасьць, якую яны мелі ў [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|Чырвонай арміі]]. Пры гэтым годнасьці «[[старшы лейтэнант]]» і «[[лейтэнант]]» мяняліся на «[[Паручнік|паручнікапаручнік]]а» і «[[Лейтэнант|падпаручніка]]». Каманднай мовай у частцы была [[Расейская мова|расейская]].

Батальён павінны быў служыць рэзэрвам для папаўненьня дзейных на той момант у раёне [[Бабруйск|Бабруйску]]у ўсходніх батальёнаў «Дняпра», «Волгі» й «Бярэзіны». 18 жніўня 1942 камандаваньне [[Група арміяў Цэнтар|суполкі арміяў «Цэнтар»]] аддало загад № 6431/42 аб фармаваньні ў цытадэлі на тэрыторыі Бабруйску добраахвотнага запаснога палку «Цэнтру» для «''папаўненьня ўсіх зьмешчаных на тэрыторыі армейскай групы „Цэнтр“ і добраахвотных фармаваньняў, якія яшчэ ствараюцца''».

У [[Бабруйск|Бабруйску]]у пад патранажам палку «Цэнтра» быў сфармаваны 604-ы ост-батальён «Прыпяць», конны эскадрон і некалькі «ўсходніх» артылерыйскіх батарэяў.

У полк ўваходзілі два рэзэрвовыя батальёны: 1-ы (тры пяхотныя роты й рота цяжкае зброі) і 2-і (рэзэрвовая сапэрная рота, казачы рэзэрвовы эскадрон, рэзэрвовая батарэя, рэзэрвовая рота сувязі), а таксама расейская каманда (імаверна, рота) прапагандыстаў. Рота сувязі налічвала 100 чалавек, Батарэя — 150, усе астатнія роты — па 250. Да фармаваньня палку быў скарыстаны запасны батальён «Цэнтар». Забесьпячэньне й спажытак палка забяспечвала 203-я ахоўная дывізія [[Вэрмахт|Вэрмахту]]у. У палку дзейнічала ахвіцэрская школа.

Паводле ўспамінаў тагачасніка, камандовец роты батальёну «Бярэзіны» [[паручнік]] Казанкін (з эмігрантаў) казаў сваім падначаленым:{{пачатак цытаты}}''…Сфармаваныя расейскія батальёны павінныя служыць пакуль (ён падкрэсліваўпадкрэсьліваў гэтае слова) амартызатарам паміж нямецкай арміяй і насельніцтвам.''{{oq|ru|…Сформированные русские батальоны должны служить пока (он подчеркивал это слово) амортизатором между немецкой армией и населением.}}{{канец цытаты}}Паводле інфармацыі з той жа крыніцы, каштоўным папаўненьнем для палку былі былыя кадры арміі генэрала [[Аляксандар Бялоў|Бялова]]:{{пачатак цытаты}}''…гэтыя людзі яшчэ не былі зтнясіленыя лягерамі. Тым ня менш, многія зт іх ўліліся ў батальёны «Дняпро», «Бярэзіну», «Прыпяць» і іншых падобных фармаванняўфармаваньняў.''{{oq|ru|…эти люди еще не были истощены лагерями. Тем не менее, многие из них влились в батальоны Днепр, Березина, Припять и других подобных формирований.}}{{канец цытаты}}

Камандоўцам палку быў прызначаны [[Белая эміграцыя|белаэмігрант]], [[Афіцэр|ахвіцэр]] [[Расейская армія (1919)|Расейскай арміі]] (на 1920 год) Н. Г. Яненка (у некаторых крыніцах таксама Янецкі), які ў 1944 годзе меў годнасьць [[Падпалкоўнік|падпалкоўнікападпалкоўнік]]а [[Вэрмахт|Вэрмахту]]у. Начальнікам аддзяленьня сувязі ў штабе палку стаў гэтак жа былы [[Белы рух|белагвардзеец]], [[Георгіеўскі крыж|Георгіеўскі кавалер]] Ігар Канстанцінавіч Саламаноўскі (у 1944 г. — [[маёр]] Вэрмахту).