Вязовыя: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Sehrg (гутаркі | унёсак)
Створана старонка са зьместам '{{Таксанамічная інфармацыя |Назва = Вязавыя |Выява = Blismes elm...'
 
дапаўненьне
Метка: рэдактар вікітэксту-2017
Радок 32:
|Лацінская назва аўтар = Mirb.
|Назва разьдзелу даччыных таксонаў =
|Даччыныя таксоны =
[[Ampelocera]], [[Hemiptelea]], [[Holoptelea]],
|Мапа =
[[Phyllostylon]], [[Planera]], [[Ulmus]], [[Zelkowa]]
|Мапа = Ulmaceae Distribution.svg
|Шырыня мапы =
|Подпіс мапы =
Радок 39 ⟶ 41:
|Commons = Category:Ulmaceae
}}
'''Вязавыя''' альбо '''Ільмы''' ({{Мова-la|Ulmaceae}})  {{Артыкул у іншым разьдзеле|Шарль-Франсуа Брыссо дэ Мірбэль|Mirb.|fr|Charles-François Brisseau de Mirbel}} — [[Сямейства (біялёгія)|сямейства]] кветкавых расьлінаў, якое зьмяшчае 7 родаў і каля 45 відаў<ref>{{артыкул |аўтар=Christenhusz, M. J. M.; Byng, J. W. |загаловак=The number of known plants species in the world and its annual increase |выданьне=Phytotaxa |год=2016 |том=261 |нумар=3 |старонкі=201–217 |спасылка=https://www.mapress.com/j/pt/article/viewFile/phytotaxa.261.3.1/5843}} {{ref-en}}</ref>.
 
== Апісаньне ==
Прадстаўнікі гэтага сямейства — [[дрэва|дрэвы]] або [[хмызьняк]]і, лісьцеападныя альбо вечназялёныя. [[Лісьце]] чарговае альбо рэдка супратыўнае, простае, суцэльнае альбо дробна зубчастае, прылісткі прысутныя. [[Кветка|Кветкі]] аднаполыя, аднадомныя ці двухполыя, адзінкавыя ці ў суквецьціпучках, калякветнікраспускаюцца 4–5(9)звычайна рана ўвесну да распусканьня лісьця, радзей увосень. [[Калякветнік]] просты, званочкавы ці лейкападобны, 4-часткавы;часам тычачак5–6 4–16– больш-менш глыбока лопасьцевы. [[ПлодТычачка|Тычачак]] столькі крылаткаж, абояк касьцянкаі доляй калякветніка, ці ўдвая больш. [[НасеньнеСлупок]] шматлікаез 2 пладалісьцікаў; завязь верхняя аднагняздовая, вельміз дробнае1 [[семязавязь]]зю, радзей 2-гняздовая з 2. [[Лычок|Лычыкаў]] 2. [[Плод]] – аднанасенны арэшак, часта крылаты, ці касьцяніца.<ref name="mobot">{{Спасылка |аўтар=Stevens, P.F. |url=http://mobot.org/MOBOT/research/APweb/orders/rosalesweb.htm#Ulmaceae |загаловак=Angiosperm Phylogeny Website |дата доступу=22.09.2020}} {{ref-en}}</ref><ref name="efloras">{{Спасылка |аўтар= |url=http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=10928 |выдавец=efloras.org |загаловак=Flora of North America |дата доступу=22.09.2020}} {{ref-en}}</ref><ref name="Kew Science">{{Спасылка |аўтар=Kew Science |url=http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77126716-1 |загаловак=Plants of the World Online |дата доступу=22.09.2020}} {{ref-en}}</ref>.
 
== Сістэматыка ==
Сям‘я налічвае 7 [[Род (біялёгія)|родаў]] і звыш 45 [[Від (біялёгія)|відаў]], пашыраных у абодвух паўшар'ях. У Беларусі 1 род і 4 віда.
<ref>{{артыкул |аўтар=Christenhusz, M. J. M.; Byng, J. W. |загаловак=The number of known plants species in the world and its annual increase |выданьне=Phytotaxa |год=2016 |том=261 |нумар=3 |старонкі=201–217 |спасылка=https://www.mapress.com/j/pt/article/viewFile/phytotaxa.261.3.1/5843}} {{ref-en}}</ref>
# [[Ampelocera]] {{Артыкул у іншым разьдзеле|Іаган Фрыдрых Клотцч|Klotzsch|de|Johann Friedrich Klotzsch (Botaniker)}}. — 14 [[Від (біялёгія)|відаў]].
# [[Hemiptelea]] {{Артыкул у іншым разьдзеле|Жюль Эміль Планшон|Planch|fr|Jules Émile Planchon}}. — манатыпны [[Род (біялёгія)|род]].
# [[Holoptelea]] {{Артыкул у іншым разьдзеле|Жюль Эміль Планшон|Planch|fr|Jules Émile Planchon}}. — 2 [[Від (біялёгія)|віда]].
# [[Phyllostylon]] {{Артыкул у іншым разьдзеле|Джорж Бэнтам|Benth|en|George Bentham}}. — манатыпны [[Род (біялёгія)|род]].
# [[Planera]] {{Артыкул у іншым разьдзеле|Іаган Фрыдрых Гмэлін|Gmel|de|Johann Friedrich Gmelin)}}. — манатыпны [[Род (біялёгія)|род]].
# [[Ulmus]] [[Карл Лінэй|L.]] — 20 [[Від (біялёгія)|відаў]] бераст, вяз, ільм.
# [[Zelkowa]] {{Артыкул у іншым разьдзеле|Эдуард Спаш|Spach|fr|Édouard Spach}}. — 6 [[Від (біялёгія)|відаў]] дзелька.
== Арэал ==
РаспаўсюджваньнеЧальцы ўсям'я асноўнымшырока паўночна-ўмеранае,распаўсюджаны ёсцьпа малапаўночным відаўумераным трапічных,поясе і нямараспаўсюджаны ў Аўстраліііншых імесцах, наза Ціхімвыключэньнем акіяне[[Аўстралазія (біягеаграфія)|Аўстралазіі]].<ref name="mobot"/><ref name="efloras"/><ref name="Kew Science"/>.
* Толькі [[Род (біялёгія)|род]] [[Ulmus]] мае неразарваны (суцэльны) шырокі арэал.
* [[Ampelocera]] — [[Род (біялёгія)|род]] дрэў трапічных лясоў з нізкіх і сярэдніх вышынь, якія сустракаюцца ад [[Мэксыка|Мэксыцы]] да [[Бразылія|Бразыліі]].
* [[Hemiptelea]] — [[Род (біялёгія)|род]] дрэў расьце ў [[Кітай|Кітаі]] й на [[Карэйскі паўвостраў|Карэйскім паўвостраве]]
* [[Holoptelea]] — [[Род (біялёгія)|род]] дрэў расьце ў [[Азія|Азіі]], [[Афрыка|Афрыцы]].
* [[Phyllostylon]] — [[Род (біялёгія)|род]] дрэў расьце ў [[Бразылія|Бразыліі]].
* [[Planera]] — адзіны сучасны прадстаўнік [[Род (біялёгія)|роду]] плянэра — рэліктавая расьліна, што зрэдку сустракаецца ў [[Фларыда|Фларыдзе]] і прылеглых раёнах паўднёвага ўсходу [[Паўночная Амэрыка|Паўночнай Амэрыкі]].
* [[Zelkowa]] — [[Японія]], раёны Паўднёвага і Цэнтральнага [[Кітай|Кітая]], [[Закаўказьзе]], раёны [[Паўднёва-Заходняя Азія|Пярэдняй Азіі]] – [[выспа]] [[Крыт]].
 
[[Род (біялёгія)|Роды]] [[Aphananthe]], [[Celtis]], [[Pteroceltis]] і [[Trema]], якія раней часам адносілі да Ulmaceae, цяпер адносяць да [[Cannabaceae]].
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
== Літаратура ==
* Вынаеў, Г. У. Бераст. // {{Літаратура/Энцыкляпэдыя прыроды Беларусі|1}} С. 286.
* Казлоўская, Н. В. Бераст. // {{Літаратура/БелСЭ|2}} С. 298.
* Вяз. // {{Літаратура/БелЭн|4}} — С. 339.
* {{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак =Раслінны свет: тэматычны слоўнік|арыгінал = |спасылка =https://files.knihi.com/Knihi/phylology.by/Raslinny_sviet.Tematycny_slounik_2001.pdf |адказны =Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа; складальнікі: В. Дз. Астрэйка і інш. ; навуковыя рэдактары: Л. П. Кунцэвіч, [[Аляксандар Крывіцкі|А. А. Крывіцкі]] |выданьне = |месца =[[Менск]] |выдавецтва =[[Беларуская навука (выдавецтва)|Беларуская навука]] |год =2001 |том = |старонкі =11, 14 |старонак =653 |сэрыя = |isbn =985-08-0457-2 |наклад =700 }}
* {{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак =Деревья и кустарники СССР. Дикорастущие, культивируемые и перспективные для интродукции |арыгінал = |спасылка = |адказны =ред. Соколов С. Я. и др. |выданьне = |месца =М.—Л.|выдавецтва =Академия наек СССР|год =1951 |том =2. Покрытосеменные|старонкі =493—523 |старонак =612 |сэрыя = |isbn = |наклад =2500 }}
* {{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак =Флора БССР |арыгінал = |спасылка =https://belal.by/resursy/elektronnaya-biblioteka/item/805-flora-bssr-tom-2 |адказны =Институт биологии Академии наук Белорусской ССР ; ред. : Н. А. Дорожкин |выданьне = |месца =[[Менск|Минск]] |выдавецтва =Издательство Академии наук Белорусской ССР|год =1949 |том =2 |старонкі =106—112|старонак =510 |сэрыя = |isbn = |наклад =2000 }}
* {{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак =Флора СССР. В 30-ти томах|арыгінал = |спасылка =http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/flora_sssr1936_5.djvu |адказны =Главный редактор и редактор тома акад. В. Л. Комаров |выданьне = |месца =М.—Л.|выдавецтва =Академия наук СССР|год =1936 |том =5 |старонкі =360—373 |старонак =762, XXVI |сэрыя = |isbn = |наклад =5175 }}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Commons|Category:Ulmaceae botanical illustrations}}
* [http://www.theplantlist.org/tpl1.1/search?q=Ulmus A workinglist of all plants species]
 
{{Накід:Батаніка}}
 
[[Катэгорыя:Вязавыя| Ружакветныя]]