Вікіпэдыя

Юзэф Аляксандар Ябланоўскі: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьмена
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Rotondus (гутаркі | унёсак)
2174 праўкі
→‎Біяграфія: дапаўненьне
д выпраўленьне спасылак
 
Радок 5:
|Партрэт = Juzef Alaksandar Jabłanoŭski. Юзэф Аляксандар Ябланоўскі (XVIII).jpg
|Шырыня партрэту =
|Подпіс партрэту = Юзэф Аляксандар Ябланоўскі. Невядомы мастак, [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]
|Герб = Herb Jabłonowskich.PNG
|Шырыня гербу =
Радок 15:
|Пасьлядоўнасьць пасады =
|Рымскі лік пасьлядоўнасьці =
|Пачатак пэрыяду = [[1744]]
|Заканчэньне пэрыяду = [[1755]]
|Папярэднік = [[Пётар Павал Сапега]]
|Наступнік = [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі]]
Радок 25:
|Пасьлядоўнасьць пасады =
|Рымскі лік пасьлядоўнасьці =
|Пачатак пэрыяду = [[1755]]
|Заканчэньне пэрыяду = [[1772]]
|Папярэднік = [[Юры Радзівіл (ваявода наваградзкі)|Юры Радзівіл]]
|Наступнік = [[Юзэф Несялоўскі]]
Радок 43:
|Колер загалоўку =
}}
'''Юзэф Аляксандар Ябланоўскі''' ({{Нарадзіўся|4|2|1711}}, [[Тыхомель]] на [[Валынь|Валыні]] — {{Памёр|1|3|1777}}, [[Ляйпцыг|Ліпск]]) — дзяржаўны дзяяч [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]], гісторык, бібліёграф, мэцэнат мастацтва. [[Стольнік вялікі літоўскі]] (1744—1755), [[ваявода наваградзкі]] (1755—1772), сябра шматлікіх эўрапейскіх акадэміяў і навуковых таварыстваў.
 
Меў рэзыдэнцыі ў [[Падгорцы|Падгорцах]] каля [[Стрый (горад)|Стрыю]], Ябланове Літоўскім, [[Ляхавічы|Ляхавічах]]. Быў старостам бускім, корсунскім і зьвянігарадзкім.
 
== Біяграфія ==
Радок 56:
У часы другога панаваньня [[Станіслаў Ляшчынскі|Станіслава Ляшчынскага]] быў ягоным прыхільнікам, паслом ад караля польскага і вялікага князя літоўскага да караля францускага [[Людовік XV|Людовіка XV]]. У 1743 годзе ад імпэратара [[Карл VII|Карла VII]] атрымаў тытул князя. Падтрымліваў [[Барская канфэдэрацыя|Барскую канфэдэрацыю]], па паразе якой адмовіўся ад пасады наваградзкага ваяводы, каб ня ўдзельнічаць у санкцыянаваньні [[першы падзел Рэчы Паспалітай|першага падзелу Рэчы Паспалітай]]<ref name="evkl"/>.
 
Напісаў некалькі значных гістарычных працаў. Дзякуючы яго прапанове і фінансаваньню ў [[Парыж]]ы ў 1772 годзе годзе выйшаў вядомы атляс ''Rizziego-Zannoniego'', першы атляс [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] «''Carte de Pologne...''». Заснаваў у 1774 годзе ўва ўнівэрсытэце ў [[Ляйпцыг|Ліпску]] Навуковае Таварыства Ябланоўскіх ({{мова-la|Societas Jablonoviana|скарочана}}), якое існуе да сёньня. У [[XVIII стагодзьдзе|XVIII стагодзьдзі]] выдаваліся яноныя працы з гісторыі Польшчы, матэматыцы, эканоміцы. Здолеў вылучыць зь ліку забароненага дасьледаваньні [[Мікалай Капэрнік|Мікалая Капэрніка]], папулярызаваў ягоныя працы. У 1761 годзе выкупіў маёнтак у [[Чарнолесьсе|Чарнолесьсі]], каб захаваць памяць пра [[Ян Каханоўскі з Чарналесься|Яна Каханоўскага]]. Напісаў: «Ostafi… tudzież nauka o wierszach i wierszopisach polskich» (1751, вершам), «Museum Polonum» (1752), «L’Empire des Sarmates» (1748) і працы з генэалёгіі.
 
Аднавіў [[Наваградзкі замак]]<ref name="evkl"/>.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Юзэф_Аляксандар_Ябланоўскі»