Вікіпэдыя:Правілы і рэкамэндацыі: розьніца паміж вэрсіямі

<div style="margin: 20px 50px 20px 50px;">''Перад тым, каб падаць інфармацыю пра правілы і рэкамэндацыі, варта заўважыць, што мэта беларускай Вікіпэдыі — стварэньне паўнавартаснай, дакладнай [[энцыкляпэдыя|энцыкляпэдыі]] на [[беларуская мова|беларускай мове]] і нічога болей. Каб зрабіць гэты працэс больш узгодненым і зразумелым для кожнага, распрацаваны шэраг правілаў і рэкамэндацыйрэкамэндацыяў, якімякіх варта прытрымлівацца ўсім удзельнікам. Асноўная інфармацыя пра гэтыя правілы і прыведзенапрыведзеная ў дадзенымгэтым артыкуле. Увесь сьпіс правілаў і рэкамэндацыйрэкамэндацыяў можна знайсьці ў катэгорыі [[:Катэгорыя:Вікіпэдыя:Правілы і рэкамэндацыі|Вікіпэдыя:Правілы і рэкамэндацыі]].''</div>

Правілы і рэкамэндацыі выражаюць стандарты, па якімякіх быў дасягнуты кансэнсус сярод удзельнікаў, кожны са сваёй ступеньню важнасьці: [[Вікіпэдыя:Сьпіс правілаў|правілы]] — абавязковыя для выкананьня ўсімі ўдзельнікамі, [[Вікіпэдыя:Сьпіс рэкамэндацый|рэкамэндацыі]] ж носяць больш характар парадпарадаў. Відавочна, што ніводны звод правілаў ня здольны ахапіць абсалютна ўвесь спэктар пытаньняў і аспэктаў, таму імі трэба карыстацца сыходзячы з агульнага сэнсу. І, калі ўдзельнік парушае ''дух'' гэтых правілаў, няхай тэхнічна не парушыўшы ніводзін ззь іх, ён заслугоўвае вымовы. Тыя ж удзельнікі, якія праяўляюць [[Вікіпэдыя:Лічыце за добрыя намеры|добрыя намеры]], [[Вікіпэдыя:Этычныя паводзіны|ветлівасьць]] і шукаюць дасягненьня [[Вікіпэдыя:Кансэнсус|кансэнсусу]], заслугоўваюць гасьціннага асяродзьдзя.

Стварэньне правілаў і рэкамэндацыйрэкамэндацыяў, таксама як і ўнясеньне зьменаў у іх адбываецца наступным чынам:

# Адзін ці група сталых удзельнікаў фіксуюць свой пазытыўны вопыт стварэньня ці рэдагаваньня артыкулаў у пэўным дакумэнце, па якомуякім дасягаецца кансэнсус сярод астатніх удзельнікаў.

# Удзельнік ці, зноў жа, група ўдзельнікаў прапануе ўнесьці зьмену ў існуючую практыку рэдагаваньня і спрабуе знайсьці кансэнсус ў рэалізацыі гэтай зьмены сярод астатніх удзельнікаў, прапануючы суполцы дакумэнт, у якім зафіксаваназафіксаваная сутнасьць зьмены.

Фактычна, першы з гэтых варыянтаў і зьяўляецца асноўнай крыніцай правілаў і рэкамэндацыйрэкамэндацыяў. ДругіміІншымі словамі, трэба спачатку папрацаваць у нейкім кірунку, сутыкнуцца з праблемай, з рознымі падыходамі, паспрачацца, дасягнуць кансэнсусу і толькі тады прапаноўваць правіла. У гэтым выпадку яно аказваецца «адшліфаваным» і звычайна «праходзіць». Калі ж правіла гіпатэтычнае, то верагоднасьць дасягнуць па ямуім кансэнсусу не вялікая.

Перад тым, як нейкая добрая і сталая практыка стварэньня і рэдагаваньня матэрыялаў афармляецца ў выглядзе афіцыйнага правіла ці рэкамэндацыі, яна праходзіць стадыю '''[[:Катэгорыя:Вікіпэдыя:Прапанаваныя правілы і рэкамэндацыі|прапановы]]''' — гэта праект правіла ці рэкамэндацыі, па якомуякім кансэнсус яшчэ не дасягнуты, ці які яшчэ абмяркоўваецца.

[[:Катэгорыя:Вікіпэдыя:Адхіленыя прапановы правілаў і рэкамэндацый|Адхіленыя прапановы]] — тыя прапановы правілаў, па якімякіх цягам разумнага часу пагадненьне так і не было дасягнутае. Каб прапанова была адхіленаадхіленая не абавязкова, каб яна была безумоўна адхіленаадхіленая пераважнай бальшынёй удзельнікаў. Калі меркаваньні ўдзельнікаў нэўтральнынэўтральныя ці кансэнсус незразумелы і не назіраецца прагрэс, тады гэта таксама зьяўляецца падставай адхіліць прапанову. Невялікая дапрацоўка праекту прапановы наўрад ці здольная зьмяніць сытуацыю кардынальна і ў гэтым выпадку рэкамэндуецца перапрацаваць прапанову поўнасьцю, верагодна падышоўшы да яе ззь другогаіншага боку.

Кожны ўдзельнік, у тым ліку і '''''Вы''''', зьяўляецца назіральнікам і рэдактарам Вікіпэдыі. У Вікіпэдыі няма галоўнага рэдактара, ці мэханізму цэнзуры, калі артыкул праходзіць сьцьверджаньнезацьверджаньне перад выданьнем. Актыўныя ўдзельнікі выпраўляюць фармат і зьмест, калі гэта патрэбна, сыходзячы з агульнага сэнсу ці з існуючых правілаў.

Некаторымі паўнамоцтвамі, такімі як выдаленьне артыкулаў ці блякіраваньнеблякаваньне артыкулаў ад рэдагаваньня, надзеленынадзеленыя толькі [[Вікіпэдыя:Адміністрацыя|адміністратары]], якія маюць пэўны ўзровень вопытнасьці і надзейнасьці. Таксама толькі адміністратары могуць заблякаваць удзельнікаў, заўважаных за [[Вікіпэдыя:Вандалізм|вандалізмам]].