Аганэсон: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Jarash (гутаркі | унёсак)
дапаўненьне
Радок 8:
|Зьнізу =
|Зьверху = [[Радон|Rn]]
|Выява = {{#property:P18}}
|Апісаньне выявы =
|Колер катэгорыі = f0f0f0
Радок 22 ⟶ 21:
'''Аганэсон''' ({{мова-la|}}) '''Og'''<ref>{{Спасылка|url=http://www.jinr.ru/posts/priznan-prioritet-v-otkrytii-novyh-himicheskih-elementov-113-115-117-i-118/|загаловак=Названия новых химических элементов 113, 115, 117 и 118 | выдавец=Объединенный институт ядерных исследований}}</ref> — штучна сынтэзаваны [[хімічны элемэнт]]; атамны нумар 118.
 
Упершыню атрыманы ў 2002 у Аб’яднаным інстытуце ядзерных дасьледаваньняў у [[Дубна (Расея)|Дубне]], [[Расея]] (у супрацоўніцтве зь Лівэрморскай нацыянальнай лябараторыяй, [[ЗША]]). Пра адкрыцьцё было абвешчана 16 кастрычніка 2006. Адзіны вядомы ізатоп аганэсону <sup>294</sup>Og быў атрыманы бамбоўкай атамаў [[каліфорн]]у <sup>249</sup>Cf іёнамі [[вапень|вапню]] <sup>48</sup>Ca<ref>{{Спасылка|url=http://education.jlab.org/itselemental/ele118.html|назва праекту=It's Elemental|загаловак=The Element Oganesson|дата=13 сакавіка 2017|выдавец=Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education|мова=en}}</ref>. ЯшчэЭнэргія ўатамаў вамню складала 245 МэВ<ref>{{Спасылка|загаловак=Oganesson|выдавец=Encyclopædia Britannica|дата публікацыі=27 сакавіка 2020|url=https://www.britannica.com/science/element-118|дата=11 лістапада 2020}}</ref>. Навукоўцы меркавалі, што ядры з колькасьцю [[пратон]]аў, блізкай да магічнага ліку 114 будуць параўнаўча ўстойлівымі і ўтвораць востраў стабільнасьці. Пры сынтэзе тэмпэратура ядраў аганэсона атрымлівалася вельмі высокай пасьля сутыкненьня матчынных ядраў. Каб выявіць ядры аганэсона, праводзіўся [[экспэрымэнт]] напрацягу чатырох [[Месяц (каляндар)|месяцаў]]<ref>{{Спасылка|url=https://www.scientificamerican.com/article/element-118-discovered-ag/|загаловак=Element 118 Discovered Again--for the First Time|выдавец=Scientific American|мова=en|аўтар=J. R. Minkel|дата публікацыі=17 кастрычніка 2006}}</ref>. Было зарэгістравана ўсяго тры атамы. Пра іх існаваньне можна меркаваць толькі ўскосна — кожны зь іх пачынаў серыю [[альфа-распад]]аў<ref>{{Спасылка|url=https://phys.org/news/2006-10-controversy-plagued-superheavy-element.html|загаловак=Controversy-plagued superheavy element 118 finally created|назва праекту=Phys.org|мова=en|дата публіацыі=16 кастрычніка 2006}}</ref>. [[Пэрыяд паўраспаду]] аганэсона ацэньваецца каля 1 [[Сэкунда|мс]]<ref>{{Спасылка|url=https://www.nytimes.com/2006/10/17/science/17heavy.html|загаловак=Element 118, Heaviest Ever, Reported for 1,000th of a Second|выдавец=The New York Times|мова=en|дата публікацыі=17 кастнычніка 2006|аўтар=James Glanz}}</ref>. У чэрвені 1999 годзегоду было аб’яўлена аб адкрыцьці гэтага элемэнту, аленавукоўцамі нацыянальнай лабараторыі імя Ляўрэнса у [[Бэрклі]] (ЗША). Яны прапаноўвалі назву новаму элемэнту «гіорс» у гонар фізыка Альбэрта Гіорса<ref>{{Спасылка|url=https://rg.ru/2016/12/13/pochemu-118-j-himicheskij-element-nazvali-v-chest-rossijskogo-uchyonogo.html|загаловак=Почему 118-й химический элемент назвали в честь российского учёного|выдавец=Российская газета|мова=ru|дата публікацыі=13 сьнежня 2016|аўтар=Светлана Соколова}}</ref>. Але потым гэтаевынік адкрыцьцё1999 былогоду быў абвергнуты<ref>{{Артыкул|спасылка=http://pubsapp.acs.org/cen/topstory/7932/7932notw6.html?|загаловак=Elements 118 and 116 retracted|аўтар=Mitch Jacoby.|год=2001|volume=79|нумар=32|pages=10|выданьне=Chemical & Engineering абвергнутаеNews}}</ref>. Часовай назвай 118-га элемэнту была «Унунокт» (Ununoctium, Uuo). 8 чэрвеня 2016 Міжнародны зьвяз чыстай і фундамэнтальнай хіміі (IUPAC) аб’явіў пра прысваеньне элемэнту назвы «Аганэсон» у гонар расейскага фізыка Юрыя Аганэсяна. 28 лістапада 2016 назва была зацьверджаная канчаткова<ref>Los Alamos National Laboratory (2016). [http://periodic.lanl.gov/118.shtml Periodic Table of Elements: Oganesson]. Los Alamos, New Mexico: Los Alamos National Security, LLC.</ref>. Гэта другі хімічны элемэнт, названы ў гонар яшчэ жывога чалавека. Да гэтага ў [[Сыборг]] аналягічна быў названы ў гонар [[Глен Сыбарг|Глена Сыбарга]].
 
== Крыніцы ==