Кобальт: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Removing Link GA template (handled by wikidata)
Jarash (гутаркі | унёсак)
дапаўненьне
Радок 7:
|Справа = [[Нікель]]
|Зьнізу = [[Род (элемэнт)|Rh]]
|Зьверху = -
|Структура крышталічнай краты=hexagonal close-packed
|Апісаньне выгляду = цьвёрды бліскучы шэры мэтал
|Выява = Kobalt_electrolytic_and_1cm3_cube.jpg
|Выява2 =
|Катэгорыя = Мэталы
Радок 21 ⟶ 19:
|Электронаў у абалонцы = 2, 8, 15, 2
|Фаза = Цьвёрдае цела
|Тэмпэратура плаўленьня К = 1768
|Тэмпэратура плаўленьня Ц = 1495
|Тэмпэратура плаўленьня Ф = 2723
|Нумар CAS = 7440-48-4
| Атамны радыюс = 125
|Ізатопы = {{!}}-----
|{{!}} <sup>56</sup>Co ||
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}} 77,27 [[Содні|сут]]
{{!}} [[электронны захоп|ε-захоп]]
|{{!}} 4,566
|{{!}} [[Жалеза|<sup>56</sup>Fe]]
|{{!}}-----
|{{!}} <sup>57</sup>Co ||
{{!}} {сын.}
|{{!}} 271,79 сут
{{!}} [[электронны захоп|ε-захоп]]
|{{!}}0,836
|{{!}}<sup>57</sup>Fe
|{{!}}-----
|{{!}} <sup>58</sup>Co ||
{{!}} {сын.}
|{{!}} 70,89 сут
{{!}} [[электронны захоп|ε-захоп]]
|{{!}}2,307
|{{!}}<sup>58</sup>Fe
|{{!}}-----
|{{!}} <sup>59</sup>Co ||{{!!}} 100%
| {{!}}colspan="4" |{{!}} Кобальт зьяўляецца [[Стабільны ізатоп|стабільным]] пры 32 нэўтронах.
|{{!}}-----
{{!}} <sup>60</sup>Co
{{!}} {сын.}
| <sup>60</sup>Co || ||{{!}} 5,2714 [[год]]a
|{{!}} [[Бэта-выпраменьваньне|β<sup>-</sup>]], [[Гама-выпраменьваньне|гама]]
| {{!}}2,824
| {{!}}[[Нікель|<sup>60</sup>Ni]]
|Ступені атляняньня = 5, 4, 3, 2, 1, −1
}}
Радок 28 ⟶ 61:
Па распаўсюджанасці ў зямной кары займае 34-е месца. Сустракаецца ў прыродзе заўсёды разам зь [[нікель|нікелем]]. Здабываюць у [[Дэмакратычная Рэспубліка Конга|Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга]] (40% сусьветнай здабычы, так званы кобальтавы пояс), [[Канада|Канадзе]], [[Замбія|Замбіі]], [[Расея|Расеі]] ([[Урал]], Кольскі паўвостраў), [[Бразылія|Бразыліі]], [[Куба|Кубе]].
 
Кобальтавыя фарбы выкарыстоўваліся яшчэ ў старажытнасьці. У горнай здабычы руда, якая ўтрымлівала кобальт, мела назву "«kobold"», што ў перакладзе з нямецкай мовы абазначала "«руда гоблінаў"». У 1735 годзе высьвятлілася, што з гэтай руды можна зрабіцьздабыць новы мэтал, які і атрымаў назву "«kobold"». Гэта быў першы мэтал, які быў выдзелены ў чыстым выглядзе са старажытнасьці.
 
Зараз кобальт часткова здабываецца з такіх руд, як кабальтыт (CoAsS). Але большасьць атрымліваецца з медных ды нікелевых руд у якасьці дадатковага прадукту.
 
Кобальт выкарыстоўваецца для вырабу магнітных, цьвёрдых ды высокаўстойлівых сплаваў. Сілікат кобальту ды алюмінат кобальту (II, CoAl<sub>2</sub>O<sub>4</sub>, кобальт сіні) надаюць адметны сіні колер шклу, фарбам ды іншым матэрыялам. У прыродзе сустракаецца толькі адзін ізатоп кобальту - <sup>59</sup>Co. У прамысловасьці шырока выкарыстоўваецца <sup>60</sup>Co у якасьці крыніцы гама-выпраменьнваньня. Кобальт уваходзіць у склад [[Вітамін B12|Вітаміну B12]].
 
[[Тэмпэратура плаўленьня]] кобальта 1495 °C<ref>{{Спасылка|url=https://education.jlab.org/itselemental/ele027.html|загаловак=The Element Cobalt|назва праекту=It's Elemental|выдавец=Jefferson Lab|мова=en|дата=19 кастрычніка 2020}}</ref><ref>WebElements, https://www.webelements.com, accessed October 2020.</ref>.
 
== Ізатопы ==
Прыродны кобальт складаецца з аднаго ізатопа <sup>59</sup>Co<ref>Аликберова Л. Ю. КОБАЛЬТ // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (2016); https://bigenc.ru/chemistry/text/2075823 Дата обращения: 19.10.2020</ref>. Сярод [[Радыяактыўнасьць|радыяактыўных]] ізатопаў найбольшы [[пэрыяд паўраспаду]] мае ізатоп <sup>60</sup>Co (5,3 гадоў)<ref>{{Спасылка|загаловак=Cobalt|выдавец=Encyclopædia Britannica|дата публікацыі=January 11, 2019|url=https://www.britannica.com/science/cobalt-chemical-element|дата=19 кастрычніка 2020}}</ref>. Ён шырока выкарыстоўваецца ў прамысловасьці ў якасьці крыніцы гама-выпраменьнваньня.
{| cellspacing="0" cellpadding="2" border="1" style="background-color:#f9f9f9;border:1px #aaa solid;border-collapse:collapse;"
 
! [[Ізатоп]]
== Крыніцы ==
! [[Натуральная частотнасьць|NH]]
{{Крыніцы}}
! [[Пэрыяд паўраспаду|t<sub>1/2</sub>]]
! [[Радыеактыўнасьць|Тып радыеактыўнасьці]]
! [[Энэргія распаду]] [[Мега|M]][[Электронвольт|eV]]
! [[Прадукт распаду]]
|-----
| <sup>56</sup>Co ||
| 77,27 сут
| 4,566
| [[Жалеза|<sup>56</sup>Fe]]
|-----
| <sup>57</sup>Co ||
| 271,79 сут
|0,836
|<sup>57</sup>Fe
|-----
| <sup>58</sup>Co ||
| 70,89 сут
|2,307
|<sup>58</sup>Fe
|-----
| <sup>59</sup>Co || 100%
| colspan="4" | Кобальт зьяўляецца стабільным пры 32 нэўтронах
|-----
| <sup>60</sup>Co || || 5,2714 [[год]]a
| [[Бэта-выпраменьваньне|β<sup>-</sup>]], [[Гама-выпраменьваньне|гама]]
| 2,824
| [[Нікель|<sup>60</sup>Ni]]
|}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Cobalt}}
 
{{Шаблён:Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў}}