Джвары (манастыр): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
 
Радок 1:
{{Славутасьць}}
'''Джава́ры''' ({{мова-ka|ჯვრის მონასტერი}}, літаральна «крыж») — [[Грузія|грузінскі]] [[манастыр]] і храм [[7 стагодзьдзе|VII стагодзьдзя]] (паміж [[605]] і [[642]] гг.)<ref name="Yeremyan">{{спасылка|url=http://lrabel.asj-oa.am/1421/1/47.pdf|загаловак=Да пытаньня пра дааціроўку катэдральнай царквы ў Аване|выдавец=Вестник общественных наук № 3pp. 47-62|work=|дата публікацыі=1969|аўтар=А. Б. Еремян|accesdate=2012-09-19|копія=http://www.webcitation.org/6b9wpgz5x|дата копіі=2012-09-19}}</ref>. Знаходзіцца на вяршыні гары каля зьліяньня рэк [[Кура|Куры]] і [[Арагві]] ў навакольлі [[Мцхета|Мцхеты]] — там, дзе згодна з гістарычнымі крыніцамі («[[Навяртаньне Грузіі]]», «[[Жыцьцяпісы картлійскіх цароў]]»), паставіла крыж [[Ніна (сьвятая)|сьвятая роўнаапостальная Ніна]]. Джвары — адзін з шэдэўраў архітэктуры па дасканаласьці архітэктурных формаў і першы ў Грузіі помнік [[Сусьветная спадчына|Сусьветнай спадчыны]].
 
== Гісторыя ==
Да 545 году на «крыжовай» гары ўжо стаяў храм малога памеру; цяпер ён зруйнаваны. Большая па памеру царква ў форме [[тэтраконх]]а (22 на 18,4 мэтру) была пабудавана ў 590—604 гадах. Магчыма яе архітэктарам быў [[Мікел Тхелі]].
 
Пабудаваная на вяршыні скалістага масіву, царква служыць яго арганічным працягам і цэнтрам ўсяго навакольнага ляндшафту. Адзінства зь ляндшафтам падкрэсьліваецца тым, што сам манастыр суадносіцца з памерам скалы роўна як 1 да 7. Форма храма зьяўляецца вынікам працяглых пошукаў грузінскіх дойлідаў, якія адмовіліся ад формы базылікі і шукалі аптымальную форму цэнтральнага крыжовага храма, з адзінай унутранай прасторай. Гэтыя пошукі адлюстраваныя, напрыклад ў царкве ў [[Дзвелі-Гавазі]] і ў катэдральным саборы ў [[Нінацмінда|Нінацміндзе]].
 
Невялікая па памерупамеры царква ў пляне зьяўляецца ўпісаным у квадрат крыжам з паўкруглымі [[апсыда]]мі на канцах. Унутраная прастора мае суразьмернасьць, выразнасьць і акуратнасьць. Завершаны храм купалам на васьмігранным [[Барабан (архітэктура)|барабанам]].
 
Зьнешні выгляд фасадаў вызначаецца гранёнымі апсыдамі з плоскімі нішамі. Усходні і паўднёвы бок храма ўпрыгожаныя скульптурнымі рэльефамі і арнамэнтамі, на гранях алтарнай апсыды  — тры рэльефы з выявамі царкоўных старастстаростаў. Скульптуры грубаватыя і наіўныя па выкананьнювыкананьні, але ў цэлым арнамэнт добра падкрэсьлівае архітэктурныя формы храма.
 
Купал на васьмігранным барабане паслужыў узорам для [[Атэнскі Сіён|Атэнскага Сіёна]] ў [[Гарыйскі муніцыпалітэт|Гарыйскім муніцыпалітэце]] і для мноства іншых каўкаскіх храмаў, стаўшы сымбалямсымбалем сярэднявечнай Грузіі.
 
У [[2004]] годзе Джвары быў унесены ў сьпіс Міжнароднага фонду манумэнтаў, як адзін з сотні, якім пагражае зьнішчэньне, але рэстаўрацыя [[2007]] году дазволілідазволіла выключыць яго з гэтага сьпісу. Між тым, на сьценах манастыра дагэтуль магчыма ўбачыць барбарскія надпісы наведвальнікаў са ўсяго [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] за апошнія 60 гадоў.
 
{{Панарама|Mtskheta mountains.jpg|800пкс|<center>Від на манастыр і навакольныя горы з манастыра [[Ніна (сьвятая)|Сьвятой Ніны]]</center>}}
Радок 22 ⟶ 23:
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
{{Commonscat|Jvari monastery}}
 
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў VII стагодзьдзі]]