Фтор: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў |
дапаўненьне |
||
Радок 4:
|Сымбаль = F
|Атамны нумар = 9
|Зьлева = [[Тлен
|Справа = [[Нэон
|Зьнізу = [[Хлёр|Cl]]
|Зьверху =
|Структура крышталічнай краты = <!--hexagonal close-packed|body-centered cubic|face-centered cubic|diamond cubic-->
|Апісаньне выгляду =
|Апісаньне выявы =Вадкі фтор пры звышнізкіх тэмпэратурах
|Выява2 =
Радок 23 ⟶ 21:
|Пэрыяд = 2
|Блёк = p
|Атамная маса =18.998403163(6)
|Канфігурацыя электронаў = [He] 2s<sup>2</sup> 2p<sup>5</sup>
|Электронаў у абалонцы = 2, 7
Радок 31 ⟶ 29:
|Шчыльнасьць пры пакаёвай тэмпэратуры 2 = <!--г/см³-->
|Шчыльнасьць пры пакаёвай тэмпэратуры 3 = <!--г/см³-->
|Шчыльнасьць пры тэмпэратуры плаўленьня =
|Тэмпэратура плаўленьня пад ціскам =
|Тэмпэратура плаўленьня К =53.63
Радок 70 ⟶ 68:
| Лік энергіяў іянізацыі = 3
| 1-я энэргія іянізацыі = 1681 <!--кДж/моль-->
| 2-я энэргія іянізацыі =
| 3-я энэргія іянізацыі = 6050 <!--кДж/моль-->
| Band gap = <!--эВ-->
| Ізатопы =
{{!}}-----
{{!}} <sup>14</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}каля 500 [[Прыстаўкі СІ|ё]]с ± 60
{{!}}Эмісія пратонаў
{{!}}3,2
{{!}}
{{!}}-----
{{!}} <sup>15</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}4,557×10<sup>−22</sup> [[сэкунда|сэк]]
{{!}}Эмісія пратонаў
{{!}}1,48
{{!}}
{{!}}-----
{{!}} <sup>16</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}1,139×10<sup>−20</sup> сэк
{{!}}Эмісія пратонаў
{{!}}0,536
{{!}}
{{!}}-----
{{!}} <sup>17</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}64,49 [[сэкунда|сэк]]
{{!}}[[Электронны захоп|Э. з.]]
{{!}}2,761
{{!}}<sup>17</sup>O
{{!}}-----
{{!}} <sup>18</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}109,771 [[хвіліна|хв]]
{{!}}[[Электронны захоп|Э. з.]]
{{!}}1,656
{{!}}<sup>18</sup>O
{{!}}-----
{{!}} <sup>19</sup>F {{!}}{{!}} 100%
{{!}}colspan="4" {{!}} <sup>19</sup>F зьяўляецца стабільным пры 10 нэўтронах
{{!}}-----
{{!}} <sup>20</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}11,07 сэк
{{!}} [[бэта-распад|β<sup>-</sup> распад]]
{{!}}7,025
{{!}}<sup>20</sup>Ne
{{!}}-----
{{!}} <sup>21</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}4,158 сэк
{{!}} β<sup>-</sup> распад
{{!}}5,684
{{!}}<sup>21</sup>Ne
{{!}}-----
{{!}} <sup>22</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}4,23 сэк
{{!}} β<sup>-</sup> распад (менш чым у 11 % выпадкаў адначасова адбываецца эмісія нэўтронаў са спазьненьнем)
{{!}}10,818
{{!}}<sup>22</sup>Ne
{{!}}-----
{{!}} <sup>23</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}2,23 сэк
{{!}} β<sup>-</sup> распад
{{!}}8,48
{{!}}<sup>23</sup>Ne
{{!}}-----
{{!}} <sup>24</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}390 мкс
{{!}} β<sup>-</sup> распад (менш чым у 5,9 % выпадкаў адначасова адбываецца эмісія нэўтронаў са спазьненьнем)
{{!}}13,49
{{!}}
{{!}}-----
{{!}} <sup>25</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}80 мкс
{{!}} β<sup>-</sup> распад (у 23,1 % выпадкаў адначасова адбываецца эмісія нэўтронаў са спазьненьнем)
{{!}}-----
{{!}} <sup>26</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}9,7 мкс
{{!}} β<sup>-</sup> распад (у 11 % выпадкаў адначасова адбываецца эмісія нэўтронаў са спазьненьнем)
{{!}}-----
{{!}} <sup>27</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}5,0 мкс
{{!}} β<sup>-</sup> распад (у 77 % выпадкаў адначасова адбываецца эмісія нэўтронаў са спазьненьнем)
{{!}}-----
{{!}} <sup>28</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}менш за 40 нс
{{!}}выпрамяненьне нэўтронаў<ref name="pubchem"/>
{{!}}-----
{{!}} <sup>29</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}2,5 мкс
{{!}} β<sup>-</sup> распад адначасова з эмісіяй нэўтронаў са спазьненьнем
{{!}}-----
{{!}} <sup>30</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}невядома <260 нс
{{!}} β<sup>-</sup> распад адначасова з эмісіяй нэўтронаў са спазьненьнем
{{!}}-----
{{!}} <sup>31</sup>F
{{!}} [[Сынтэтычны радыеізатоп|{сын.}]]
{{!}}менш за 250 нс
{{!}} β<sup>-</sup> распад, эмісія нэўтронаў са спазьненьнем
| isotopes comment =
| Атамны радыюс (разл.) =
| Атамны радыюс =
| Кавалентны радыюс камэнтар =
| Кавалентны радыюс = 72
| Каэфіцыент Пуасона =
| Каэфіцыент цеплавога расшырэньня пры 25 = <!--мкм/(м·K)-->
Радок 93 ⟶ 197:
| Насычаная пара камэнтар 2 =
| Насычаная пара камэнтар =
| Нумар CAS = 7782-41-4
| Радыюс Ван дэр Ваальса = 135 <!--пм-->
| Ступені атляняньня заўвага =
Радок 102 ⟶ 206:
| Хуткасьць гуку пры п.т. (лінейная) = <!--м/с-->
| Хуткасьць гуку = <!--м/с-->
| Цеплаправоднасьць = 0.0279
| Цьвёрдасьць Брынэля = <!--МПа-->
| Цьвёрдасьць Вікерса = <!--МПа-->
| Цьвёрдасьць Моаса =
| Электраадмоўнасьць = 3.98
| Электрычны супор пры 0 = <!--Ом·м-->
| Электрычны супор = <!--Ом·м-->
Радок 112 ⟶ 216:
'''Фтор, флёр'''<ref name=":0" /> ({{мова-la|Fluorum}}) '''F''' — [[хімічны элемэнт]] VII групы [[Пэрыядычная сыстэма элемэнтаў|пэрыядычнай сыстэмы]]; атамны нумар 9. Адносіцца да [[Галягены|галягенаў]].
Шырока распаўсюджаны ў прыродзе. Асноўная крыніца фтору — [[флюарыт]] CaF<sub>2</sub>. Фтор зьяўляецца складовай часткай прыродных фасфатаў — [[апатыт]]аў і фасфарытаў. Невялікая колькасьць фтору ўтрымліваецца ў прыродных водах. У расейска-беларускім слоўніку, выдадзеным у Менску ў 1993 годзе, элемэнт перакладаецца як «флёр»<ref name=":0">{{кніга|старонкі=32|загаловак=Расейска-беларускі хімічны слоўнік|адказны=Укладальнікі: А. Глушко, А. Стасевіч, А. Бокун|месца=Менск|выдавецтва=Нацыянальная выдавецкая кампанія "Беларусь-тэхналёгія"|год=1993|наклад=1000}}</ref>. Упершыню злучэньні фтору выкарыстоўваліся ў 1670 годзе - багемскі дыямент (CaF<sub>2</sub>)<ref name="pubchem">{{Спасылка|url=https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/element/9#section=History|загаловак=Fluorine|назва праекту=National Center for Biotechnology Information|мова=en|дата=1 кастрычніка 2020|}}</ref>. Адкрыты ў 1886 годзе францускім хімікам Фэрдынандам Фрэдэрыкам Анры Майсанам ({{мова-en|Ferdinand Frederic Henri Moissan}})<ref>{{Спасылка|url=https://www.rsc.org/periodic-table/element/9/fluorine|загаловак=PubChem Element Summary for AtomicNumber 9, Fluorine|мова=en|дата=1 кастрычніка 2020|выдавец=Royal Society of Chemistry}}</ref>.
== Ізатопы ==
Фтор мае адзін стабільны [[ізатоп]] <sup>19</sup>F і шэраг [[Радыеактыўнасьць|радыяактыўных]] ізатопаў<ref>[http://education.jlab.org/itselemental/iso009.html Isotopes of the Element Fluorine]{{ref-en}} It's Elemental</ref>. Ізатоп <sup>18</sup>F атрымліваецца на [[цыклатрон]]е і зьяўляецца асновай для радыёфармацэўтычных прэпаратаў (фтордэзоксіглюкозы, фторхаліна, фтора-PSMA)<ref>{{Спасылка|url=https://www.omr.by/diagnostika-raka/vse-vidy-rentgenologicheskoj-diagnostiki/pozitronno-emissionnaya-tomografiya|мова=ru|загаловак=Позитронно-эмиссионная томография (ПЭТ)|выдавец=РНПЦ Анкалогіі і медыцынскай радыялогіі ім. Н.Н.Аляксандрава|дата=1 кастрычніка 2020}}</ref>.
== Крыніцы ==
Радок 200 ⟶ 228:
* [http://www.lenntech.com/periodic/elements/f.htm Fluorine (F) — Chemical properties, Health and Environmental effects]{{ref-en}}
* [http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/F.html Periodic Table of Elements: Fluorine — F (EnvironmentalChemistry.com)]{{ref-en}}
* {{Спасылка|url=https://www.webelements.com/fluorine/isotopes.html|загаловак=Fluorine » isotope data|мова=en|назва праекту=WebElements Periodic Table|дата=1 красавіка 2020}}
{{Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў}}
| |||