Рэспубліка Карэя: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д афармленьне
Jarash (гутаркі | унёсак)
абнаўленьне зьвестак
Радок 12:
|ТыпУраду =
|ПасадыКіраўнікоў = Прэзыдэнт<br />Прэм’ер-міністар
|ІмёныКіраўнікоў = [[ПакМун КынЧжэ Хе]]Ін<br />[[Чон ХонСе Вон]]Гюн
|Плошча = 99 313
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 109
Радок 45:
Пасьля ўварваньня ў Паўднёвую Карэю войскаў з поўначы 25 чэрвеня 1950 году ў выніку [[Карэйская вайна|вайны паміж двума Карэямі]] было складзена пагадненьня аб замірэньні, якое аднак так і не было падпісана. Мяжа паміж дзьвюма краінамі зьяўляецца найбольш моцна ўмацаванай у сьвеце<ref>[http://edition.cnn.com/2004/WORLD/asiapcf/06/03/koreas.agree/index.html «Koreas agree to military hotline»]. CNN.com.</ref>. Пасьля вайны эканоміка паўднёвай Карэі значна вырасла й краіна ператварылася ў буйны эканомічны цэнтар ня толькі [[Усходняя Азія|Ўсходняй Азіі]], але й сьвету<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/322280/South-Korea/34997/Economic-and-social-developments «South Korea: Economic and social developments»]. Encyclopædia Britannica.</ref>.
 
Паўднёвая Карэя зьяўляецца прэзыдэнцкай рэспублікай, якая складаецца з шаснаццаці адміністрацыйных адзінак, і разьвітай краінай зь вельмі высокім узроўнем жыцьця. Гэта чацьвёртая паводле велічыні эканоміка ў [[Азія|Азіі]] й 15-я, намінальнапаводле намінальнага СУП, ці 12-я, паводле [[парытэт пакупніцкай здольнасьці|парытэту пакупніцкай здольнасьці]], найбуйнейшая эканоміка ў сьвеце<ref>[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/02/weodata/weorept.aspx?sy=2011&ey=2011&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=70&pr1.y=5&c=512,941,914,446,612,666,614,668,311,672,213,946,911,137,193,962,122,674,912,676,313,548,419,556,513,678,316,181,913,682,124,684,339,273,638,921,514,948,218,943,963,686,616,688,223,518,516,728,918,558,748,138,618,196,522,278,622,692,156,694,624,142,626,449,628,564,228,283,924,853,233,288,632,293,636,566,634,964,238,182,662,453,960,968,423,922,935,714,128,862,611,716,321,456,243,722,248,942,469,718,253,724,642,576,643,936,939,961,644,813,819,199,172,184,132,524,646,361,648,362,915,364,134,732,652,366,174,734,328,144,258,146,656,463,654,528,336,923,263,738,268,578,532,537,944,742,176,866,534,369,536,744,429,186,433,925,178,746,436,926,136,466,343,112,158,111,439,298,916,927,664,846,826,299,542,582,967,474,443,754,917,698,544&s=NGDPD&grp=0&a= «Report for Selected Countries and Subjects»]. International Monetary Fund.</ref>. Эканоміка базуецца на экспартна-арыентаванай вытворчасьцю [[электроніка|электронікі]], [[аўтамабілебудаваньне|аўтамабілебудаваньня]], [[караблебудаўніцтва]], [[машыныбудаваньне|машыныбудаваньня]], вырабаў [[нафтапрадукт]]аў і [[робататэхніка|робататэхнікі]]. Паўднёвая Карэя зьяўляецца чальцом [[ААН]], [[СГА]], [[Арганізацыя эканамічнага супрацоўніцтва і разьвіцьця|АЭСіР]]. Краіна таксама зьяўляецца адным з заснавальнікаў арганізацыі [[Азіяцка-Тыхаакіянскае эканамічнае супрацоўніцтва|АТЭС]] і саміту Ўсходняй Азіі.
 
== Гісторыя ==
Радок 67:
 
=== Пасьля падзелу ===
[[Файл:United Nations troops fighting in the streets of Seoul, Korea. - NARA - 531381.tif|міні|240пкс|зьлева|Войскі АННААН на вуліцах [[Сэул]]а ў 1950 гозе]]
Нягледзячы на ​​першапачатковы плян адзінай Карэі ў 1943 годзе, які быў прадугледжаны згодна з [[Каірская дэклярацыя|Каірскай дэклярацыяй]], эскаляцыя [[халодная вайна|халоднай вайны]] паміж [[Савецкі Саюз|Савецкім Саюзам]] і [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|Злучанымі Штатамі]] ў рэшце рэшт прывяла да стварэньня асобных урадаў, кожны са сваёй [[ідэалёгія]]й, што прывяло да падзелу Карэі на два палітычных утварэньня ў 1948 годзе: [[Паўночная Карэя|Паўночную Карэю]] й Паўднёвую Карэю. На поўначы былы антыяпонскі партызан і камуністычны дзяяч [[Кім Ір Сэн]] прыйшоў да ўлады праз падтрымку з боку Савецкага Саюза. На поўдні былі праведзены выбары пад наглядам [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацый|Арганізацыі Аб’яднаных Нацый]], была абвешчаная Рэспубліка Карэя, і [[Лі Сын Ман]] уступіў на пасаду як першы прэзыдэнт краіны. У сьнежні [[Генэральная Асамблея ААН]] абвесьціла толькі гэты ўрад законным для ўсёй Карэі<ref>[http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/043/66/IMG/NR004366.pdf?OpenElement «195 (III) The problem of the independence of Korea»], December 12, 1948, Resolutions Adopted by the General Assembly During its Third Session, p. 25.</ref>.
 
Радок 97:
 
=== Прэзыдэнт ===
Прэзыдэнт зьяўляецца главой дзяржавы ў Паўднёвай Карэі. Цяперашні прэзыдэнт [[ПакМун КынЧжэ Хе]]Ін, якая прадстаўляе партыюдэмакратычную Saenuriпартыю, былабыў [[Прэзыдэнцкія выбары ў Паўднёвай Карэі 20122017|абранаяабраны]] ў 2012 годзе і ўступіла ў пасаду ў 20132017 годзе.
 
=== Парлямэнт ===
Аднапалатны Нацыянальная асамблея (300 месцаў). 243 дэпутаты абіраюцца па мажарытарнай сыстэме з адноснай большасьцю галасоў у аднамандатных акругах, 46 — па нацыянальных партыйных сьпісах з 5% бар’ерам. Тэрмін дэпутацкіх паўнамоцтваў — 4 гады. Выбары ў парлямэнт пачалі праводзіцца з 1950 году. 5 сьнежня 2011 году [[Дэмакратычная працоўная партыя (Паўднёвая Карэя)|Дэмакратычная працоўная партыя]] аб'ядналася з партыяй народнага ўдзелу і адной з фракцый Новай прагрэсыўнай партыі, каб ўтварыць Аб'яднаную прагрэсіўную партыю<ref>{{Спасылка|url=http://110.45.173.106/www/news/nation/2011/12/113_100138.html|загаловак=Minor parties launch ’Unified Progressive Party’|копія=https://archive.is/20121202232647/http://110.45.173.106/www/news/nation/2011/12/113_100138.html|дата копіі=2 сьнежня 2012|мова=en|выдавец=The Korea Times|дата публікацыі=5 сьнежня 2011}}</ref>. 17 лютага 2020 году кансэрватыўная партыя «[[Ханара]]» («Партыя вялікай краіны») аб'ядналася зь некалькімі іншымі партыямі для ўтварэньня Аб’яднанай партыі будучыні<ref>{{Спасылка|url=http://english.hani.co.kr/arti/english_edition/e_national/928719.html|загаловак=&#x5B;News analysis&#x5D; New conservative party or throwback to the Saenuri Party? |выдавец=The Hankyoreh|мова=en|дата публікацыі=18 лютага 2020}}</ref>. Ад 2020 году мінімальны ўзрост, зь якога грамадзяне набываюць права галасаваць паніжаны ад 19 да 18 гадоў<ref>{{Спасылка|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ks.html|загаловак=Паўднёвая Карэя|назва праекту=The World Factbook|выдавец=CIA|мова=en|дата=19 верасьня 2020}}</ref>.
Аднапалатны [[Нацыянальны збор Карэі|Нацыянальны збор]] (299 месцаў). 243 дэпутаты абіраюцца па мажарытарнай сыстэме з адноснай большасьцю галасоў у аднамандатных акругах, 46 — па нацыянальных партыйных сьпісах з 5-адсоткавым бар’ерам. Тэрмін дэпутацкіх паўнамоцтваў — 4 гады. Выбары ў парлямэнт пачалі праводзіцца з 1950 году. Склад парлямэнту па выніках выбараў у 2004 годзе:
 
{| class="wikitable"
* 152 месцы — «[[Урыдан|Ёльлін урыданоў]]» («Урыдан») («Адкрытая наша партыя») (лібэралы)
|+Склад парлямэнту па выніках выбараў у 2020 годзе
* 121 — «[[Ханара]]» («Партыя вялікай краіны») (кансэрватары)
|-
* 10 — [[Дэмакратычная працоўная партыя (Паўднёвая Карэя)|Дэмакратычная працоўная партыя]]
|месцаў||партыя
* 9 — [[Дэмакратычная партыя (Паўднёвая Карэя)|Дэмакратычная партыя]]
|-
* 4 — Аб’яднаныя лібэрал-дэмакраты.
*|180 10 —|| [[Дэмакратычная працоўная партыя (Паўднёвая Карэя)|Дэмакратычная працоўная партыя]] (Табура)/Аб'яднаная грамадзянская партыя
|-
|103 || Аб’яднаная партыя будучыні/Партыя будучыні Карэі
|-
| 6 || Партыя спавядлівасьці
|-
|3 || адкрытая дэмакратычная партыя
|-
|3 || Народная партыя
|-
|5 || незалежныя кандыдаты<ref>{{Спасылка|url=https://blr.belta.by/world/view/kirujuchaja-demakratychnaja-partyja-peramagla-na-vybarah-u-parlament-respubliki-kareja-86801-2020/|загаловак=Кіруючая дэмакратычная партыя перамагла на выбарах у парламент Рэспублікі Карэя|выдавец=БелТА|дата публікацыі=16 красавіка 2020}}</ref>
|}
 
Старшыня Нацыянальнай асамблеі — Парк Б'ёнг-сэўг ({{мова-ko|박병석}})<ref>{{Спасылка|url=https://koreajoongangdaily.joins.com/2020/05/20/politics/Park-Byeongseug-%EB%B0%95%EB%B3%91%EC%84%9D-National-Assembly-speaker/20200520171510905.html|загаловак=Park Byeong-seug to head the National Assembly as speaker|дата публікацыі=20 мая 2020|мова=en|выдавец=Korea JoongAng Daily}}</ref>.
Старшыня Нацыянальнага збору — Кім Вон Гі ({{мова-ko|김원기}}, «Ёльлін урыданоў»).
 
== Эканоміка ==
Радок 129 ⟶ 141:
* [http://www.korea.net/ Афіцыйны сайт Паўднёвай Карэі]
* [http://www.nso.go.kr/eng2006/emain/index.html Сайт Карэйскага статыстычнага бюро]
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ks.html Паўднёвая Карэя] на сайце The World Factbook
* [http://dir.yahoo.com/Regional/Countries/Korea__South/ Паўднёвая Карэя] на Yahoo! Directory
* [http://russian.visitkorea.or.kr/rus/index.kto Турыстычны сайт Паўднёвай Карэі]