Міхаіл Бакунін: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Usqowmh (гутаркі | унёсак)
дНяма апісаньня зьменаў
артаграфія
Радок 2:
'''Міхаі́л Алякса́ндравіч Баку́нін''' ({{мова-ru|Михаил Александрович Бакунин}}, [[30 траўня]] (18 траўня) [[1814]] — [[1 ліпеня]] [[1876]]) — расейскі рэвалюцыянер, [[Сацыялізм|сацыяліст]], тэарэтык [[Анархізм|анархізму]], заснавальнік ідэі [[Калектывісцкі анархізм|калектывісцкага анархізму]] (анарха-калектывізму).
 
Бакунін вырас вау ПрямухінаПрамухіна, радавым маёнтку Цьвярской губернігубэрні. З 1840 году ён вучыўся ў [[Масква|Маскве]], потым вау [[Бэрлін|Бэрліне]]е, спадзеючысяспадзяючыся паступіць вау акадэмію. Пазьней ў [[Парыж|Парыжы]]ы ён пазнаёміўся з [[Карл Маркс|Карлам Марксам]] і [[П'ер-Жазэф Прудон|П’ерам-Жазэфам Прудонам]], якія зрабілі на яго моцны ўплыў. Усё большы радыкалізм Бакуніна спыніў надзеі на прафэсарскую кар’еру. 29 лістапада 1847 годагоду Бакунін прамовіў гаворку на бяседзе, уладкаванай вау гонар удзельнікаў [[Паўстаньне 1830—1831 гадоў|паўстаньня]] супраць расейскай імпэрыі на «новадалучаных» землях [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай ДвухАбодвух Народаў]], і неўзабаве па вымозе расейскага амбасадара ў ПарыжыФранцыі Бакунін быў высланы з ПарыжаПарыжу. У 1849 годзе ён быў арыштаваны ў [[Дрэздэн|Дрэздэне]]е за ўдзел вау [[Вясна народаў|чэшскім паўстаньні 1848 году]] і дэпартаваны ў [[Расейская імпэрыя|Расею]], дзе быў складзены спачатку ў [[Санкт-Пецярбург]], потым вау [[Арэшак (крэпасьць)Шлісэльбург|ШлісельбургскуюШлісэльбурскую крэпасьцьфартэцыю]] (крэпасьцьфартэцыю Арэшак) з 1854 году і, нарэшце, сасланы ў [[Сыбір]] вау 1857 годзе. Ён бегуцёк празпразь [[Японія|Японію]] ваў [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]], а потым вау [[Лёндан]], дзе разам з [[АляксандрАляксандар Герцэн|Аляксандрам Герцэнам]] працаваў над часопісам «Звон». У 1863 годзе Бакунін зьехаў, каб далучыцца да [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|паўстаньня]] [[Кастусь Каліноўскі|Кастуся Каліноўскага]], але яму не атрымалася яго дасягнуць і замест гэтага ён прабавіў час вау [[Швайцарыя|Швайцарыі]] і [[Італія|Італіі]].
 
У 1868 годзе Бакунін уступіў у [[Міжнародная асацыяцыя працоўных|Міжнародную асацыяцыю працоўных]] (Першы Інтэнрацыянал), узначаліўшы анархісцкую фракцыю, якая хутка набрала абароты. На [[Гаагскі кангрэс (1872)|Гаагскім кангрэсе]] 1872 году дамінавала змаганьне паміж Бакуніным і [[Карл Маркс|Марксам]], які быў ключавой фігурай у Генэральнай радзе Інтэрнацыянала і выступаў за выкарыстаньне [[Дзяржава|дзяржавы]] для ўсталяваньня [[Сацыялізм|сацыялізму]]. Зь іншага боку, Бакунін і анархічная фракцыя выступалі за замену дзяржавы фэдэрацыямі самакаваныхсамакіраваных працоўных месцаў і грамадграмадаў. Бакунін неня змог зьвязацца зь [[Нідэрлянды|Нідэрляндамі]], і анархістычая фракцыя прайграла дэбаты ў яго нябытнасьць. Бакунін быў выняты зь ІнтэрнацыяналаІнтэрнацыяналу за падтрымку, на думку Маркса, сакрэтнай арганізацыі ўнутры Інтэрнацыянала і таму заснаваў Антыаўтарытарны Інтэрнацыянал у 1872 годзе. З 1870 году дода сваёй сьмерці ў 1876 годзе Бакунін пісаў свае працы, такія як «Дзяржаўнасць і анархія» і «Бог і дзяржава», але ён працягваў прымаць наўпросты ўдзел у эўрапэйскіх працоўных і сялянскіх рухах. У 1870 годзе ён браў удзел у паўстаньні ў [[Ліён|Ліёне]]е. Бакунін імкнуўся ўзяць удзел у паўстаньні анархістаў у [[Балёньня|Балёньні]], але пагаршэньне здароўя прымусіла яго вярнуцца ў Швайцарыю.
 
Бакунін запомніўся як буйная фігура ў гісторыі анархізму, супэрнік [[Марксізм|марксізмумарксізм]]у, асабліва [[Дыктатура пралетарыяту|дыктатуры пралетарыяту]], і за яго прадказаньні, што марксісцкія рэжымы будуць аднапартыйнымі [[Дыктатура|дыктатурамі]] над пралетарыятам, а не [[Пралетарыят|пралетарыятам]]. Яго кніга «Бог і дзяржава» была шырока перакладзена і дагэтуль друкуецца. Бакунін працягвае ўплываць на анархістаў, такіх як [[Ноам Чомскі]] <ref>[[Ноам Чомскі|Chomsky, Noam]] (1970). ''For Reasons of State''. New York: Pantheon Books. (See especially title page and "Notes on Anarchism".)</ref>.
 
{{Шаблён:Накід:Асоба}}