Вікіпэдыя:Правілы і рэкамэндацыі: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне
д літаратурная апрацоўка першапачатковага перакладу
Радок 2:
{{Правілы і рэкамэндацыі}}
 
<div style="margin: 20px 50px 20px 50px;">''Перад тым, каб падаць інфармацыю пра правілы і рэкамэндацыі (абагульняючы — '''пагадненьне'''), варта заўважыць, што мэта беларускай Вікіпэдыі — стварэньне паўнавартаснай, дакладнай [[энцыкляпэдыя|энцыкляпэдыі]] на [[беларуская мова|беларускай мове]] і нічога болей. Каб зрабіць гэты працэс больш узгодненым і зразумелым для кожнага, распрацаваны шэраг правілаў і рэкамэндацый, якім варта прытрымлівацца ўсім удзельнікам. Асноўная інфармацыя пра гэтыя правілы і прыведзена ў дадзеным артыкуле. Увесь сьпіс правілаў і рэкамэндацый можна знайсьці ў катэгорыі [[:Катэгорыя:Вікіпэдыя:Правілы і рэкамэндацыі|Вікіпэдыя:Правілы і рэкамэндацыі]].''</div>
 
Правілы і рэкамэндацыі выражаюць стандарты, па якім быў дасягнуты кансэнсус сярод удзельнікаў, кожны са сваёй ступеньню важнасьці: [[Вікіпэдыя:Сьпіс правілаў|правілы]] — абавязковыя для выкананьня ўсімі ўдзельнікамі, [[Вікіпэдыя:Сьпіс рэкамэндацый|рэкамэндацыі]] ж носяць больш характар нарадпарад. Відавочна, што ніводны звод правілаў ня здольны ахапіць абсалютна ўвесь спэктар пытаньняў і аспэктаў, таму імі трэба карыстацца сыходзячы з агульнага сэнсу. І, калі ўдзельнік парушае ''дух'' гэтых правілаў, няхай тэхнічна не парушыўшы ніводзін з іх, ён заслугоўвае вымовы. Тыя ж удзельнікі, якія праяўляюць [[Вікіпэдыя:Лічыце за добрыя намеры|добрыя намеры]], [[Вікіпэдыя:Этычныя паводзіны|ветлівасьць]] і шукаюць дасягненьня [[Вікіпэдыя:Кансэнсус|кансэнсусу]], заслугоўваюць гасьціннага асяродзьдзя.
 
Стварэньне правілаў і рэкамэндацый, таксама як і ўнясеньне зьменаў у іх адбываецца наступным чынам:
== Крыніцы пагадненьняў ==
# Адзін ці група сталых удзельнікаў фіксуюць свой пазытыўны вопыт стварэньня ці рэдагаваньня артыкулаў у пэўным дакумэнце, па якому дасягаецца кансэнсус сярод астатніх удзельнікаў.
Пагадненьні і зьмены ў іх сыходзяць з наступных трох крыніц:
# Удзельнік ці, зноў жа, група ўдзельнікаў прапануе ўнесьці зьмену ў існуючую практыку рэдагаваньня і спрабуе знайсьці кансэнсус ў рэалізацыі гэтай зьмены сярод астатніх удзельнікаў, прапануючы суполцы дакумэнт, у якім зафіксавана сутнасьць зьмены.
# Дакумэнтаваньне добрай практыцы і пошук кансэнсусу, каб дакумэнтацыя сапраўды адпавядала гэтай практыцы.
# Дэклярацыі [[Джымі Ўэйлз|Джыма Ўэйлза]], [[m:Board of Trustees|СаветуСавет Вікіпэдыі]] ці [[m:Developers|распрацоўшчыкаўраспрацоўшчыкі]] робяць заявы (задакумэнтаваныя і абавязковыя для падпарадкаваньня), якія тычацца прынамсі аўтарскіх правоў, прававых аспэктаў, загрузкі сэрвэраў.
# Прапанова ў зьмене практыцы і пошук кансэнсусу ў рэалізацыі гэтай зьмены.
# Дэклярацыі [[Джымі Ўэйлз|Джыма Ўэйлза]], [[m:Board of Trustees|Савету]] ці [[m:Developers|распрацоўшчыкаў]], якія тычацца прынамсі аўтарскіх правоў, прававых аспэктаў, загрузкі сэрвэраў.
 
Фактычна, першаяпершы з іхгэтых варыянтаў і зьяўляецца асноўнай крыніцай правілаў і рэкамэндацый. Другімі словамі, трэба спачатку папрацаваць у нейкім кірунку, сутыкнуцца з праблемай, з рознымі падыходамі, паспрачацца, дасягнуць кансэнсусу і толькі тады прапаноўваць правіла. У гэтым выпадку яно аказваецца «адшліфаваным» і звычайна «праходзіць». Калі ж правіла зьяўляецца гіпатэтычнымгіпатэтычнае, то верагоднасьць дасягнуць па яму кансэнсусу не вялікая.
 
Перад тым, як нейкая добрая і сталая практыка стварэньня і рэдагаваньня матэрыялаў афармляецца ў выглядзе афіцыйнага правіла ці рэкамэндацыі, яна праходзіць стадыю '''[[:Катэгорыя:Вікіпэдыя:Прапанаваныя правілы і рэкамэндацыі|прапановы]]''' — гэта праект правіла ці рэкамэндацыі, па якому кансэнсус яшчэ не дасягнуты, ці які яшчэ абмяркоўваецца.
== Тыпы пагадненьняў ==
=== Правілы ===
'''[[Вікіпэдыя:Сьпіс правілаў|Правіла]]''' — пагадненьне, знайшоўшае шырокую падтрымку сярод удзельнікаў, якое лічыцца абавязковым для выкананьня ўсімі ўдзельнікамі. Перад тым, як уносіць зьмены ў правілы, трэба ўпэўніцца, што яны адпавядаюць меркаваньням пераважнай большасьці ўдзельнікаў.
 
[[:Катэгорыя:Вікіпэдыя:Адхіленыя прапановы правілаў і рэкамэндацый|Адхіленыя прапановы]] — тыя прапановы правілаў, па якім цягам разумнага часу пагадненьне так і не было дасягнутае. Каб прапанова была адхілена не абавязкова, каб яна была безумоўна адхілена пераважнай бальшынёй удзельнікаў. Калі меркаваньні ўдзельнікаў нэўтральны ці кансэнсус незразумелы і не назіраецца прагрэс, тады гэта таксама зьяўляецца падставай адхіліць прапанову. Невялікая дапрацоўка праекту прапановы наўрад ці здольная зьмяніць сытуацыю кардынальна і ў гэтым выпадку рэкамэндуецца перапрацаваць прапанову поўнасьцю, верагодна падышоўшы да яе з другога боку.
=== Рэкамэндацыі ===
'''[[Вікіпэдыя:Сьпіс рэкамэндацый|Рэкамэндацыі]]''' маюць характар парад. Зьмены ў рэкамэндацыі звычайна абмяркоўваюцца на яе старонцы абмеркаваньня, але таксама дапускаецца ўносіць зьмены наўпрост.
=== Прапановы ===
'''[[:Катэгорыя:Вікіпэдыя:Прапанаваныя правілы і рэкамэндацыі|Прапановы]]''' — гэта прапанаваныя правілы ці рэкамэндацыі, па якім кансэнсус яшчэ не дасягнуты, ці якія яшчэ абмяркоўваюцца. Папраўка да прапановы павінна ўносіцца ў яе старонку абмеркаваньня, але таксама дапускаецца ўносіць зьмены наўпрост.
 
Кожны ўдзельнік, у тым ліку і '''''Вы''''', зьяўляецесязьяўляецца назіральнікам і рэдактарам Вікіпэдыі. У Вікіпэдыі няма галоўнага рэдактара, ці мэханізму цэнзуры, калі артыкул праходзіць сьцьверджаньне перад выданьнем. Актыўныя ўдзельнікі выпраўляюць фармат і зьмест, калі гэта патрэбна, сыходзячы з агульнага сэнсу ці з існуючых правілаў.
[[:Катэгорыя:Вікіпэдыя:Адхіленыя прапановы правілаў і рэкамэндацый|Адхіленыя прапановы]] — тыя прапановы правілаў, па якім цягам разумнага часу пагадненьне так і не было дасягнутае. Каб прапанова была адхілена не абавязкова, каб яна была адхілена пераважнай бальшынёй удзельнікаў. Калі меркаваньні ўдзельнікаў нэўтральны ці кансэнсус незразумелы і не назіраецца прагрэс, тады гэта таксама зьяўляецца падставай адхіліць прапанову. Невялікая дапрацоўка праекту прапановы наўрад ці здольная зьмяніць сытуацыю кардынальна і ў гэтым выпадку рэкамэндуецца перапрацаваць прапанову поўнасьцю, верагодна падышоўшы да яе з другога боку.
== Сродкі прымуса прытрымлівацца пагадненьням ==
'''''Вы''''' зьяўляецеся назіральнікам і рэдактарам Вікіпэдыі. У Вікіпэдыі няма галоўнага рэдактара, ці мэханізму цэнзуры, калі артыкул праходзіць сьцьверджаньне перад выданьнем. Актыўныя ўдзельнікі выпраўляюць фармат і зьмест, калі гэта патрэбна, сыходзячы з агульнага сэнсу ці з існуючых правілаў.
 
Некаторымі паўнамоцтвамі, такімі як выдаленьне артыкулаў ці блякіраваньне артыкулаў ад рэдагаваньня, надзелены толькі [[Вікіпэдыя:Адміністрацыя|адміністратары]], якія маюць пэўны ўзровень вопытнасьці і надзейнасьці. Таксама толькі адміністратары могуць заблякаваць удзельнікаў, заўважаных за [[Вікіпэдыя:Вандалізм|вандалізмам]].
 
<!--
== Асноўныя прынцыпы ==