Вікіпэдыя

Антон Кецка: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д дэкатэгарызацыя
дапаўненьне
Радок 1:
{{Герарх}}
'''Анто́н Мітрафа́навіч Ке́цка''' ([[1907]], в. [[Замагільле]] [[Чырвонаслабодзкі раён|Чырвонаслабодзкага раёну]], цяпер у [[Салігорскі раён|Салігорскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] — [[1978]]) — прэсьбітар царквы [[Эвангельскія хрысьціяне-баптысты|эвангельскіх хрысьціянаў-баптыстаў]] (ЭХБ).
'''Анто́н Мітрафа́навіч Ке́цка''' (14 лютага 1907, в. [[Замагільле]] [[Слуцкі павет (Расейская імпэрыя)|Слуцкага павету]] [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], цяпер у [[Салігорскі раён|Салігорскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] — 29 сакавіка 1978) — прэсьбітар царквы [[Эвангельскія хрысьціяне-баптысты|эвангельскіх хрысьціянаў-баптыстаў]] (ЭХБ). [[Праведнік народаў сьвету]]<ref name="ЯдВашэм1">{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = https://www.yadvashem.org/ru/righteous/stories/orlov.html| копія = | дата копіі = | загаловак = Василий Орлов, Антон Кецко, Мария Воронич, Вера Спарнинг| фармат = | назва праекту = Праведники| выдавец = [[Яд Вашэм]]. Мэмарыяльны комплекс гісторыі Галакосту| дата доступу = 8 чэрвеня 2020 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>.
 
== Жыцьцяпіс ==
Нарадзіўся ў сям’і сялянаў, якія мелі 6 дзяцей. Зь 10-гадовага веку працаваў пастухом у заможных сялянаў, з 1928 — лесьніком, пазьней кавалём.
Прыняў воднае хрышчэньне ў [[Старобін]]скай грамадзе ЭХБ (1928). У часе [[Вялікая Айчынная вайна|нямецка-савецкай вайны]] абраны [[прэсьбітар]]ам ЭХБ [[Менск]]у (1942). Апекаваўся менскімі дзіцячымі дамамі №№2 і 7, куды здолеў пераправіць з [[Менскае гета|гета]] 76 [[жыд]]оўскіх дзяцей дзякуючы добрым кантактам зь нямецкім афіцэрам Клюгерам, які быў ягоным парафіянінам<ref>{{Артыкул|аўтар = [[Андрэй Катлярчук]].|загаловак = Нашы забойцы і праведнікі|арыгінал = |спасылка = http://arche.bymedia.net/2005-3/katlarcuk305.htm|аўтар выданьня = |выданьне = [[Arche Пачатак]]|тып = |месца = |выдавецтва = |год = 2005|выпуск = |том = |нумар = 3 (37)|старонкі = |isbn = }}</ref>.
 
У 1923 року пачуў казаньне аднаго з братоў Слуцкай царквы ЭХБ, стаў наведваць хатнія грамады вернікаў і слуцкі Дом малітвы. У 1928 року прыняў воднае хрышчэньне ў [[Старобін]]скай грамадзе ЭХБ. Неўзабаве быў абраны чальцом царкоўнай рады. У 1930 року арыштаваны поруч зь яшчэ 200 эвангельскімі, праваслаўнымі, каталіцкімі сьвятарамі і жыдоўскімі рабінамі, а таксама сем’ямі заможных сялянаў<ref name="зашто?">{{Спасылка | аўтар = Andrei.| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 9 ліпеня 2019| url = https://krinica.org/za-chto/| копія = | дата копіі = | загаловак = За что?| фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Крыніца жыцьця]]| дата доступу = 8 чэрвеня 2020 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>. Трапіў у лягер на будаўніцтве чыгункі Ворша — Лепель. Вызвалены ў 1933 року.
У чэрвені 1944 року эвукаяваны з сям’ёй у [[Нямеччына|Нямеччыну]] (паводле іншых зьвестак — высланы на прымусовыя працы<ref name="yad">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://www.yadvashem.org/yv/ru/righteous/belarus/orlov.asp|загаловак = Василий Орлов, Антон Кецко, Мария Воронич, Вера Спарнинг (Беларусь)|фармат = |назва праекту = [[Праведнікі народаў сьвету]]|выдавец = [[Яд Вашэм]]|дата = 8 траўня 2013|мова = ru|камэнтар = }}</ref>), дабраахвотна вярнуўся ў [[БССР]] у красавіку 1945. [[2 лістапада]] таго ж року арыштаваны, 28 сакавіка 1946 асуджаны на 10 гадоў зьняволеньня і 5 гадоў паразы ў правох з канфіскацыяй маёмасьці. Пакараньне адбываў у [[Амурская вобласьць|Амурскай вобласьці]] [[РСФСР]]<ref name="necropole">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://nekropole.info/ru/Anton-Kecko|загаловак = Антон Кецко|фармат = |назва праекту = Nekropole|выдавец = |дата = 8 траўня 2013|мова = ru|камэнтар = }}</ref>.
 
Працаваў інструктарам вайскова-будаўнічых працаў УВБРВ у Слуцку. У 1937 року выгнаны з працы як «вораг народа». У канцы року з жонкай зьехаў у [[Башкірыя|Башкірыю]], асьцерагаючыся рэпрэсіяў. Працаваў на Беларэцкай чыгунцы, а ў 1940 року, зноў спрабуючы ўнікнуць арышту, вярнуўся ў БССР і ўладкаваўся прарабам на будаўніцтва авіязаводу (цяпер [[Менскі трактарны завод]]).
Вызвалены на пачатку 1953. Вярнуўся ў Менск, працаваў прарабам у 3-м будтрэсьце. Старэйшы прэсьбітар ЭХБ па [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] (1967). Кіраваў будоўляй новага малітоўнага дому менскай грамады ЭХБ.▼
 
З пачаткам [[Вялікая Айчынная вайна|нямецка-савецкай вайны]] Антон Кецка удзельнічаў у збудаваньні бамбасховішча ў Менску. Пасьля ўладкаваўся [[шкляр]]ом пры вайсковым шпіталі. У студзені 1942 року абраны [[прэсьбітар]]ам ЭХБ [[Менск]]у<ref name="necropole">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = https://timenote.info/ru/person/view?id=1115328|загаловак = Антон Кецко|фармат = |назва праекту = Timenote|выдавец = |дата доступу = 8 чэрвеня 2020|мова = ru|камэнтар = }}</ref>. Антон Кецка разам зь іншым вернікам ЭХБ Уладзімерам Канатушам дамогся ад нямецкіх акупацыйных уладаў дазволу на правядзеньне набажэнстваў, бо нелегальныя сходы пагражалі расстрэлам усім вернікам. Нямецкая адміністрацыя таксама вылучыла царкве ЭХБ памяшканьне на [[Няміга (вуліца, Менск)|Няміскай вуліцы]]. На просьбу старосты мескай управы [[Вацлаў Іваноўскі|Вацлава Іваноўскага]] менская суполка ЭХБ апекавалася дзіцячымі дамамі №№2 і 7, зьбіраючы для іх харчаваньне, адзежу, мэдыкамэнты. Дзякуючы добрым кантактам зь нямецкім афіцэрам Гергардам Кругерам, які быў ягоным парафіянінам, Антон Кецка здолеў зьберагчы ад сьмерці ў гэтых дзіцячых дамох 72 [[жыд]]оўскіх дзяцей з [[Менскае гета|гета]].
[[Рэабілітацыя|Рэабілітаваны]] 9 лютага 1994 року прэзыдыюмам Менскага абласнога суду<ref name="necropole" />.▼
 
У чэрвені 1944 року вывезены на прымусовыя працы ў [[Нямеччына|Нямеччыну]]<ref name="ЯдВашэм1" />, дабраахвотна вярнуўся ў [[БССР]] у красавіку 1945. Жылі ў кватэры жончынай сястры на [[Вуліца Янкі Купалы (Менск)|вуліцы Пралетарскай]]. Антон Кецка ўладкаваўся стэльмахам у Акадэмію навук, але адпрацаваў толькі 8 дзён<ref name="зашто?" />. 2 лістапада 1945 року арыштаваны па дарозе на працу.
 
28 сакавіка 1946 трыбуналам войскаў НКУС Менскай вобласьці асуджаны на 10 гадоў зьняволеньня і 5 гадоў паразы ў правох з канфіскацыяй маёмасьці «за правядзеньне кантрарэвалюцыйнай прапаганды і ўзьвядзеньне паклёпу на савецкую ўладу». Пакараньне адбываў у лягеры «{{Не перакладзена|Тахтамыгда||d|Q16016109}}» [[Амурская вобласьць|Амурскай вобласьці]] [[РСФСР]]<ref name="necropole" />.
 
▲Вызвалены наў пачатку 1953, па сконе Сталіна, дзякуючы хадайніцтву пэрсаналу дзіцячых дамоў і выратаваных дзяцей. Вярнуўся ў Менск, працаваў прарабамбудаўніком у 3-мрозных будтрэсьцепрадпрыемствах Менску. СтарэйшыУ прэсьбітар1967 року абраны старэйшым прэсьбітарам ЭХБ па [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. (1967)У 1972—1974 служыў прэсьбітарам Менскай царквы ЭХБ. Кіраваў будоўляй новага малітоўнага дому менскай грамады ЭХБ.
 
Памёр 29 сакавіка 1978 року. Пахаваны на [[Чыжоўскія могілкі (Менск)|Чыжоўскіх могілках]] у Менску, па помніку выбіты словы з [[Другое пасланьне да Цімафея|2 Цім.]] 4:7-8: «Змагаўся я добрым змаганьнем, бег зьдзейсьніў, веру захаваў. Нарэшце, вызначаны мне вянок праведнасьці, які дасьць мне Госпад».
 
▲[[Рэабілітацыя|Рэабілітаваны]] пасьмяротна 9 лютага 1994 року прэзыдыюмам Менскага абласнога суду<ref name="necropole" />.
 
== Дзейнасьць ==
У час нямецкай акупацыі апрацаваў беларускамоўны «[[Эвангельскі хрысьціянскі сьпеўнік»<ref>{{Кніга|аўтар = [[Юры Туронак|Туронак Ю]].|частка = Генеральная акруга Беларусь|загаловак = Беларуская кніга пад нямецкім кантролем (1939—1944)|арыгінал = |спасылка = http://kamunikat.org/halounaja.html?pubid=3721|адказны = |выданьне = |месца = »{{Мн.}}Зноска|выдавецтва = БКПНК|год = 2002|том = Туронак|старонкі = 46|старонак}} =(1943), |сэрыявыдаў =Новы БібліятэкаЗапавет часопіса15-тысячным «[[Беларускі Гістарычны Агляд]]»|isbnнакладам<ref name="necropole" |наклад = 300}}</ref>. (1943), пісаўПісаў у «[[Беларуская газэта (1941)|Беларускай газеце]]» пра становішча царквы ЭХБ у Беларусі.
 
== Сям’я ==
У 1933 року ўзяў шлюб зь верніцай слуцкай грамады ЭХБ Нінай Адамаўнай (памерла ў 1966 року).
 
Зь ёй мелі трох дачок — Ліду, Валю, Галю — і сына Мікалая. Пасьля арышту бацькі Валя трапіла ў дзіцячы дом, дзе жыла да вызваленьня Антона Кецкі ў 1953 року. Валя і Галя сьпявалі ў хоры Менскай царквы ЭХБ.
 
== Памяць ==
16 лістапада 2005 року ўганараваны званьнем [[Праведнік народаў сьвету|Праведніка народаў сьвету]] ад інстытуту [[Яд Вашэм]]<ref name="yadЯдВашэм1" />.
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
== Літаратура ==
* {{Літаратура/Беларуская кніга пад нямецкім кантролем}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.warmuseum.by/index.php/yubilyary/740-110-let-so-dnya-rozhdeniya-antona-mitrofanovicha-ketsko Біяграфія] {{ref-ru}} на бачыне [[Беларускі дзяржаўны музэй гісторыі Вялікай Айчыннай вайны|Беларускага дзяржаўнага музэю гісторыі Вялікай Айчыннай вайны]]
* [http://slounik.org/120476.html Біяграфія] на [[Слоўнік.орг]]
* [httphttps://listsbase.memo.ru/d16person/f11.htm Сьпісыshow/2809874 ахвяраўАхвяры палітычнага тэрору ў СССР] {{ref-ru}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Кецка, Антон Мітрафанавіч}}
 
[[Катэгорыя:Беларускія пратэстанцкія дзеячы]]
[[Катэгорыя:Праведнікі народаў сьвету]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Антон_Кецка»