Бярозавік: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Jarash (гутаркі | унёсак)
правапіс
Радок 4:
 
== Склад ==
Сьвежы бярозавік мае кіслотнасьць 5,2—6,5 ([[pH]]), шчыльнасьць 1,0007—1,0046 г/см³. Утрымлівае 1,09—1,17% [[цукры|цукроў]], у тым ліку 0,54—0,59% [[глюкоза|глюкозы]], 0,45—0,52% [[сахарозацукроза|сахарозыцукрозы]], 0,19—0,20% [[фруктоза|фруктозы]]. Багаты на [[мінэральныя рэчывы]]. Утрымлівае шэраг [[макраэлемэнты|макраэлемэнтаў]]: у 100 г соку [[Каль|каліюкалю]] — 27,3 мг, [[натар|натру]] — 1,6 мг, [[кальц]]у — 1,3 мг, [[магн]]у — 0,6 мг. У яго склад уваходзяць [[мікраэлемэнты]] — [[медзь]], [[марганец]], [[жалеза]], [[алюмін]], [[крэмн]], [[нікель]], [[тытан]] і іншыя, [[вітаміны]] — [[вітамін C|C]], [[вітамін B1|В1]], [[вітамін B6|B6]], [[вітамін PP|PP]], [[вітамін H|H]].
 
== Нарыхтоўка ==
Радок 11:
Даўней існавала некалькі спосабаў нарыхтоўкі бярозавіка. Найпрасьцейшы — на ствале бярозы не вышэй за 80 см ад зямлі рабілі надрэз глыбінёй каля 20 см; сок, які зьбіраўся ў гэтым паглыбленьні, вычэрпвалі лыжкай. Існаваў і іншы спосаб: у бярозе буравілі адтуліну да асяродка або менш глыбокую, ці надрубалі дрэва ў 2 месцах сякерай уздоўж дравеснага валакна, а паміж гэтымі зарубкамі рабілі папярочны надрэз. У адтуліну ўстаўлялі трубку з [[бузіна|бузіны]] або іншага дрэва ці прыладжвалі жолаб. Пад ім ставілі або падвешвалі пасудзіну. Каб яе ня скралі, яе зьмяшчалі даволі высока і прыкрывалі галінамі. Часам абрубалі сук і каля абрубленага канца падвешвалі пасудзіну.
 
Адно дрэва можа даць да 16 л соку ў суткі<ref>{{Спасылка|url=http://www.respublika.info/4976/nature/article38420|загаловак=respublika.info}}</ref>.
 
У Беларусі звычайна ў красавіку сьвежы сок можна набыць у лясьніцтвах, якія займаюцца яго нарыхтоўкай. У 2010 годзе 80% нарыхтавага бярозавага соку спажылі на ўнутраным рынку, 20% — накіравалі на экспарт пераважна ў Расею, а таксама ў [[Казахстан]], Армэнію, [[ЗША]], Канаду<ref>{{Спасылка|аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 25 сакавіка 2011| url = http://radiobelarus.tvr.by/bel/newsprint.asp?id=21433| загаловак = Попыт на айчынны бярозавік імкліва расьце| фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Беларусь (радыё)|Радыёстанцыя «Беларусь»]]| дата = 27 сакавіка 2012 | мова = | камэнтар = }}</ref>.
 
У 2012 г. 89 лясных гаспадарак [[Міністэрства лясной гаспадаркі Рэспублікі Беларусь]] нарыхтавалі і збылі каля 26 500 тонаў бярозавіку, што было на 5% больш за паказьнік 2011 году. З агульнага аб’ёму звыш 2700 тонаў (10%) прадалі наўпрост дробным спажыўцам. Найбольш нарыхтавалі лясгаспы [[Менская вобласьць|Менскай]] (7734 тоны, 29%) і [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейскай]] (7007 тонаў, 26%) вобласьцяў. ''Лясгаспы'' ўпершыню наўпрост паставілі бярозавік за мяжу, у тым ліку 239,5 тоны ў [[Летува|Летуву]]: [[Іўе]]ўскі лясгасп — 88 тонаў, [[Ліда|Лідзкі]] — 85,5 тоны і [[Бабруйск]]і — 66 тонаў. Сярэдняя [[цана]] за тону бярозавіку ў Беларусі склала 633 000 [[Беларускі рубель|рублёў]], за мяжу — 80 [[эўра]] (841 000 рублёў, +33%)<ref>{{Артыкул|аўтар=Сяргей Расолька.|загаловак=Бярозавік губляе папулярнасьць у перапрацоўнікаў|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=96823|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=8 траўня 2012|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2012-05-08 86 (27201)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/96840/8may-8.indd.pdf 8]|issn=1990-763x}}</ref>.
 
== Прыгатаваньне ==
Радок 30:
 
== Народная мэдыцына ==
Бярозавік шырока выкарыстоўваецца і ў [[народнаяНародная медыцынамэдыцына|народнай медыцынемэдыцыне]]. Яго п’юць пры [[падагра|падагры]] і іншых сустаўных захворваньнях. Выкарыстоўваюць у выглядзе вільготных павязак пры [[экзэма]]х.
 
== Адказнасьць за браканьерства ==