Тарнопаль: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
выпраўленьне спасылак |
дапаўненьне (да Вікі-вясны; крыніца — uk:Тернопіль |
||
Радок 40:
|КОАТУУ =
|Аўтамабільны нумарны знак =
|Выява =
|Апісаньне выявы =
|Шырата градусаў = 49
|Шырата хвілінаў = 33
Радок 52:
|Сайт =
}}
'''Тарнопаль''' ({{мова-uk|Тернопіль}}, {{Праслухаць|Тернопіль.ogg}}) — горад на захадзе [[Украіна|Ўкраіны]], адміністрацыйны цэнтар [[Тарнопальская вобласьць|Тарнопальскай вобласьці]]. Плошча 59 км². Насельніцтва на 2019 год — 221 820 чалавек.
Тарнопаль — адзін з трох галоўных цэнтраў гістарычнага рэгіёну [[Галічына]].
== Паходжаньне назову ==
Існуюць розныя вэрсіі паходжаньня назову гораду. Хутчэй за ўсё, свой назоў паселішча атрымала ад прозьвішча ягонага заснавальніка, Яна Амора Тарноўскага (да 1944 году горад меў назву {{мова-uk|
==
У Тарнопалі ёсьць тралейбусныя і аўтобусныя маршруты гарадзкога транспарту.▼
Упершыню ўзгадваецца 15 красавіка 1540 году, калі кароль [[Жыгімонт I]] выдаў кракаўскаму кашталяніну, вялікаму кароннаму гетману [[Ян Амор Тарноўскі|Яну Амору Тарноўскаму]] грамату на заснаваньне гораду і валоданьне зямлёй вакол яго. У 1548 годзе горад атрымаў [[Магдэбурскае права]]. У 1605 годзе Тарнопаль пацярпеў ад татарскага нападу.
У 1772 годзе, у выніку [[Першы падзел Рэчы Паспалітай|Першага падзелу Рэчы Паспалітай]] перайшоў у склад [[Аўстрыя|Аўстрыі]]. У 1809—1815 гадох быў часова акупаваны [[Расейская імпэрыя|Расеяй]]. У 1844 годзе ўказам аўстрыйскага імпэратара [[Фэрдынанд І|Фэрдынанда І]] Тарнопаль стаў вольным каралеўскім горадам.
Падчас [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайны]], у 1914—1917 гадох быў акупаваны расейскімі войскамі. З 3 лістапада 1918 году стаў часткай [[Заходнеўкраінская Народная Рэспубліка|Заходнеўкраінскай Народнай Рэспублікі]], якая 22 студзеня 1919 году ўвайшла ў склад [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскае Народнае Рэспублікі]].
Зь ліпеня 1919 г. па верасень 1939 г. знаходзіўся ў складзе [[Польшча|Польшчы]]. Падчас [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]], 17 верасьня 1939 году горад занялі войскі Чырвонай арміі. 27 ліпеня 1941 году жыхары гораду ўхвалілі рэзалюцыю ў падтрымку аднаўленьня Ўкраінскае дзяржаўнасьці, прынятую ў Львове 30 чэрвеня 1941 году. З 2 жніўня 1941 году па 15 красавіка 1944 году знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй.
З 24 жніўня 1991 году Тарнопаль у складзе незалежнай Украіны.
== Насельніцтва ==
Радок 87 ⟶ 98:
| align=center|0,07%
|}
== Транспарт ==
▲У Тарнопалі ёсьць тралейбусныя і аўтобусныя маршруты гарадзкога транспарту.
== Славутасьці ==
[[Файл:UA-TE_Nadstavna_cerkva_10-05-13.JPG|міні|справа|250пкс|[[Узьвіжанская царква (Тарнопаль)|Узьвіжанская царква]]]]
* [[Тарнопальскі замак]] (1540 г.)
* [[Катэдра Беззаганнага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі (Тарнопаль)|Тарнопальская катэдра]] (1749—1779 гг.)
* [[Узьвіжанская царква (Тарнопаль)|Узьвіжанская царква]] (XVI ст.)
* [[Царква Нараджэньня Хрыстова (Тарнопаль)|Царква Нараджэньня Хрыстова]] (XVI ст.)
=== Музэі ===
* [[Тарнопальскі абласны краязнаўчы музэй]]
* [[Тарнопальскі абласны мастацкі музэй]]
* [[Тарнопальскі гісторыка-мэмарыяльны музэй палітычных вязьняў]]
* [[Музэй Івана Пулюя]]
== Галерэя ==
<gallery>
Tern-obl-rada-i-oda2225.jpg|Тарнопальская абласная дзяржаўная адміністрацыя. Выгляд з парку імя Тараса Шаўчэнкі
▲Тернопільський замок - 16039746.jpg|Тарнопальскі замак
4 school Ternopil.jpg|Школа № 4, выгляд з вуліцы Грушэўскага
School No. 5 in Ternopil.jpg|Школа №5
Christmas Church in Ternopil.jpg|Царква
Ternopil dominikanskyj kostol.jpeg|Катэдральны сабор Беззаганнага зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
Тернопіль - Пам'ятник Степанові Бандері - 17017439.jpg|Помнік Сьцяпану Бандэру
| |||