Эпір (пэрыфэрыя): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Stary Jolup (гутаркі | унёсак)
дНяма апісаньня зьменаў
Радок 59:
== Антычнасьць ==
{{main|Старажытнаэпірскае царства}}
Існуе тэорыя, што менавіта Эпір быў прарадзімай [[грэкі|грэцкіх]] плямёнаў, адкуль яны расьсяліліся па [[Балканскі паўвостраў|Балканскаму паўвостраву]] і астравам [[Эгейскае мора|Эгейскага мора]]. Аднак у клясычнай Грэцыі эпіроты не лічыліся элінамі. На ўзьбярэжжы Эпіру было некалькі грэцкіх калёнійкалёніяў. У цэнтры Эпіру ў [[Дадона|Дадоне]] было вядома грэчаскаегрэцкае сьвяцілішча, аракул [[Зэўс]]у. У V стагодзьдзі да н.э. на тэрыторыі Эпіру ўзьнікла царства, заснавальнікам якога быў [[Адмэт Пірыдскі|Адмэт]]. Ён лічыў сябе нашчадкам цара [[Неапталем]]у — сына легендарнага [[Ахіл]]а (іншае імя Неапталема — Пір). Адмэт заснаваў знакаміты род [[Пірыды|Пірыдаў]], якія кіравалі Эпірам аж да 231 да н.э. Найбольш знакамітым ззь Пірыдаў быў [[Пір (цар эпірскі)|Пір]], які да канца IV — пачатку III стагодзьдзя да н.э. аб'яднаўаб’яднаў малосаў у адзіную дзяржаву. Да роду Пірыдаў належала і [[Алімпіяда (эпірская царэўна)|Алімпіяда]], маці [[Аляксандр Македонскі|Аляксандра Македонскага]]. У 168 да н.э. Эпір стаў [[Старажытны Рым|рымскай]] правінцыяй, а падчас кіраваньня імпэратару [[Гай Юліўс Цэзар Актавіян Аўгуст|Аўгуста]] Эпір увайшоў у склад рымскай правінцыі [[Ахая]]. У III стагоддзьдзістагодзьдзьдзі быў падзелены на дзьве правінцыі — Стары Эпір і Новы Эпір. З IV стагодзьдзя ў складзе УсходняйЎсходняй Рымскай імпэрыі, затым [[Бізантыя|Бізантыі]] ([[Фема|фемы]] Эпір і [[фема Нікопаліс|Нікопаліс]]).
 
== Эпірскае царства ==
{{асноўны артыкул|Эпірскае царства}}
У XIII стагодзьдзі пасьля заваяваньня [[Канстантынопаль|Канстантыноплю]] ў [[1204]] годзе падчас [[Чацьвёрты крыжовы паход|чацьвёртага крыжовага паходу]] [[Міхаіл I Анёл]] (кіраваў да 1215 году) аб'яднаўаб’яднаў фемыфэмы Эпір і [[Нікопаль (Эпір)|Нікопаль]] пад сваёй уладаў, утварыўшы [[Эпірскае царства]], якое стала нароўні з [[Нікейская імпэрыя|Нікейскай]] і [[Трапэзундская імпэрыя|Трапэзундскай]] імпэрыямі адным з трох грэцкіх дзяржаўных утварэньняў на тэрыторыі былой Бізантыйскай імпэрыі. Тэрыторыя царства першапачаткова займала Эпір, [[Альбанія|Альбанію]] і востраў [[Керкіру]], з гарадамі Аўлон, [[Дырахій]], [[Наўпакт]], [[Охрыд]], Іааніна. Сталіцай царства стала [[Арта (Грэцыя)|Арта]]. У 1271 годзе каталікамі было створана [[Альбанія (сярэднявечнае каралеўства)|Каралеўства Альбанія]].
 
== Эпір пасьля сэрбскага заваяваньня ==
Радок 71:
Значную частку насельніцтва Эпіру ў [[сярэднявечча|Сярэднявеччы]] складалі [[альбанцы]], якія імігравалі з поўначы (асабліва [[арнаўты]], большая частка якіх пазьней была [[элінізацыя|элінізавана]]), а таксама [[цыгане]]. У наш час рэгіён зьяўляецца транзытным для шматлікіх сучасных нелегальных мігрантаў з [[Альбанія|Альбаніі]].
 
== ГлядзіГлядзіце таксама ==
* [[Пірыды]]