Поліяміеліт: розьніца паміж вэрсіямі

'''По́ліяміэлі́т''' ({{мова-grc|πολιός + µυελός|скарочана}}  — шэры + [[сьпінны мозаг]])  — [[паралюш]] сьпіннога мозга ў выніку [[Інфэкцыя|заражэньня]] яго [[Шэрае рэчыва|шэрага рэчыва]] [[поліявірус]]ам. Заражэньне адбываецца праз [[страўнікава-кішачны тракт]] і праз [[дыханьне]] ад іншага хворага чалавека-вірусаносьбіта. [[Вірус]] размнажаецца ў [[лімфа]]тычным глотачным кольцы і рэгіянарных [[Лімфатычная сыстэма|ліфматычных вузлах]], пранікае ў [[кроў]]. Пашыраны сярод дзяцей, таму для папярэджаньня хваробы дзецям робяць [[Прышчэпка|прышчэпку]]<ref name="б"/>.

У 1950-х гадах вацыну супраць поліяміэліту распрацаваў ураджэнец [[Беласток]]у [[Альбэрт Сабін]]. У 1957 годзе яго проціполіяміэлітная пераральная (прымаецца ўнутр) [[вакцына]] пасьпяхова прайшла выпрабаваньні ў [[Чылі]], [[Нідэрлянды|Нідэрляндах]], [[Японія|Японіі]], [[Мэксыка|Мэксыцы]], [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] і [[Швэцыя|Швэцыі]]. Праз тры гады сродак атрымаў дазвол на распаўсюд у [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]<ref>{{Навіна|аўтар=[[Кастусь Лашкевіч]]|загаловак=Тутэйшыя ў сьвеце. Альбэрт Сабін|спасылка=http://news.tut.by/culture/127191_print.html|выдавец=[[TUT.BY|Tut.by]]|дата публікацыі=22 студзеня 2009|дата доступу=21 лютага 2016}}</ref>. У 2002  г. хваробу перасталі выяўляць у Эўропе<ref name="с">{{Артыкул|аўтар=[[Сьвятлана Барысенка]].|загаловак=Прышчэпка ад гепатыту В — небясьпечная?|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=92209|выданьне=Зьвязда|тып=газэта|год=24 студзеня 2012|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2012-01-24 14 (27129)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/92223/24stu-7.indd.pdf 7]|issn=1990-763x}}</ref>. На 2010  г. у 10% выпадкаў [[хвароба]] мела сьмяротны зыход, у 40% прыводзіла да [[інвалід]]насьці. Штогод хваробу працягвалі выяўляць 3 краінах Азіі ([[Аўганістан]], Індыя і Пакістан) і 1-й краіне Афрыкі (Нігерыя). У 2010  г. адтуль захворваньне трапляла ў 6 краінаў Афрыкі ([[Лібэрыя]], Малі, Маўрытанія, [[Сьера-Леонэ]], [[Сэнэгал]] і [[Чад]]) і 2 краіны Азіі ([[Нэпал]] і [[Таджыкістан]])<ref name="з">{{Артыкул|аўтар=[[Вольга Шаўко]].|загаловак=Дзікі вірус поліяміэліту мяжу Беларусі пакуль не перайшоў|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=60777|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=[[газэта]]|год=22 чэрвеня 2010|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2010-06-22 119 (26727)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/60791/22cher-5.indd.pdf 5]|issn=1990-763x}}</ref>. На 2012  г. выпадкі хваробы перасталі выяўляць у большасьці краінаў сьвету<ref name="с"/>.

[[Дасьледаваньне]]м хваробы ў Беларусі займаліся [[Восіп Протас]] і [[Эсфіра Фэльдман]]. Пры канцы 1990-х гадоў адзначаецца зьнікненьне выпадкаў хваробы<ref name="б"/>. 21 чэрвеня 2002  г. [[Сусьветная арганізацыя здароўя]] надала ўраду Беларусі пасьведчаньне аб адсутнасьці ў краіне мясцовага поліявірусу<ref name="б"/>.