Вікіпэдыя

Мерач: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
шаблён, афармленьне
дапаўненьне
Радок 32:
|Паштовыя індэксы =
|Аўтамабільны нумарны знак =
|Выява = Merkine Orthodox Church 2007.JPGjpg
|Апісаньне выявы = ПраваслаўнаяАгульны царква ў Мерачы, ператвораная ў музэйвыгляд
|Шырата градусаў = 54
|Шырата хвілінаў = 909
|Шырата сэкундаў = 50
|Даўгата градусаў = 24
Радок 47:
|Сайт =
}}
'''Мерач''' ({{мова-lt|Merkinė|скарочана}}) — колішняе [[места]], цяпер [[мястэчка]] ў [[Аранскі раён|Аранскім раёне]] [[Аліцкі павет|Аліцкага павету]] [[Летува|Летувы]], упры месцыўтоку ўпадзеньняракі [[Мерачанка|Мерачанкі]] ў [[Нёман]]. Адміністрацыйны цэнтарЦэнтар [[Мерацкае староства|Мерацкага староства]] [[Аранскі раён|Аранскага раёну]] [[Аліцкі павет|Аліцкага павету]] . Насельніцтва на 2001 год — 1434 чалчалавекі. Уваходзіць у [[Дзукійскі нацыянальны парк]].
 
Мерач — даўняе [[Магдэбурскае права|магдэбурскае]] [[места]] [[Троцкі павет|гістарычнай Троччыны]], старажытны замак [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. Да нашага часу тут захаваўся [[Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Дзевы Марыі (Мерач)|касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі]], помнік архітэктуры XV—XVII стагодзьдзяў. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучалася меская ратуша, помнік архітэктуры XVI ст., зьнішчаны расейскімі ўладамі дзеля пабудовы царквы-[[мураўёўкі]].
Уваходзіць у [[Дзукійскі нацыянальны парк]].
 
== Гісторыя ==
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
Першыя пісьмовыя згадкі пра Мерач датуюцца XIV стагодзьдзем у зьвязку з нападамі [[крыжакі|крыжакоў]]<ref>Мерач // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 301</ref>. У 1443 годзе завершылася будаўніцтва Мерацкага касьцёла.▼
[[Файл:Merkinė XIX a. Napoleonas Orda.jpg|значак|Ратуша. [[Напалеон Орда|Н. Орда]], 1875—1877 гг.]]
 
▲ПершыяУпершыню пісьмовыяМерач згадкі пра Мерачупамінаецца датуюццаў XIV стагодзьдземстагодзьдзі уў зьвязку з нападамі [[крыжакі|крыжакоў]]<ref>Мерач // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 301.</ref>. У 1443 годзе завершылася будаўніцтватут Мерацкагазбудавалі касьцёлакасьцёл.
7 сьнежня 1569 году атрымаў [[Магдэбурскае права]] і герб з выявай аднарога. У пачатку XVII стагодзьдзя тут заснавалі кляштар дамініканаў. У 1676 годзе гетман М. К. Пац заснаваў у Мерачы езуіцкую місію, якую ў 1755 годзе ператварылі ў рэзыдэнцыю. Ад 1696 году працавала езуіцкая школа. У 1742—1746 гадох езуіты збудавалі драўляны касьцёл Сьв. Крыжа.▼
 
▲7 сьнежня 1569 году атрымаўкароль і вялікі князь [[Жыгімонт Аўгуст]] надаў Мерачы [[Магдэбурскае права]] і герб з выявай аднарога. У пачатку XVII стагодзьдзя тутў месьце заснавалі кляштар дамініканаў. У 1676 годзе гетман М.[[Міхал К.Казімер Пац]] заснаваў у Мерачытут езуіцкую місію, якую ў 1755 годзе ператварылі ў рэзыдэнцыю. Ад 1696 году працавала езуіцкая школа. У 1742—1746 гадох езуіты збудавалі драўляны касьцёл Сьв.Сьвятога Крыжа.
У 1648 годзе ў Мерачы памёр кароль польскі і вялікі князь літоўскі [[Уладыслаў IV]].
 
[[Файл:House in Merkinė.jpg|значак|Дом, у якім памёр кароль]]
З 1791 году — цэнтар [[Мерацкі павет|Мерацкага павету]]. Пасьля [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793) утварылася [[Мерацкае ваяводзтва]].▼
 
▲ЗУ 1648 годзе ў Мерачы памёр кароль і вялікі князь [[Уладыслаў Ваза]]. У 1791 годугодзе —места цэнтарстала цэнтрам [[Мерацкі павет|Мерацкага павету]]. ПасьляПа [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другогадругім падзелупадзеле Рэчы Паспалітай]] (1793 год) утварылася [[Мерацкае ваяводзтва]].
На пачатку 1920-х гадоў у Мерачы разьмяшчаўся сакрэтны штаб чацьвертай апэратыўнай групы, падпарадкаванай Беларускай сацыял-рэвалюцыйнай партыі. Камандзірам групы быў [[Вячаслаў Разумовіч]] пс. «Хмара». Штаб складаўся з ксяндзоў Бакшыца і Блазуеліса, прафэсара гімназіі Карчынскага і Разумовіча. Група супрацоўнічала з Генэральным штабам летувіскай арміі і ў выпадку вайны паміж [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікай]] і [[Летува|Летувой]] мела выступіць на летувіскім баку.▼
 
=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
У выніку [[трэці падзел Рэчы Паспалітай|трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] (1795 год) Мерач апынулася ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], у Троцкім павеце Віленскай губэрні.
 
У 2-й палове XIX ст. расейскія ўлады зруйнавалі мескую ратушу, а ня яе месцы збудавалі царкву-мураўёўку. На 1882 год у Мерачы было 233 будынкі.
 
=== Найноўшы час ===
▲НаПа польска-летувіскіх баях і падпісаньні пагадненьня паміж міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікай]] і Летувой у 1919 годзе Жосьлі апынуліся ў складзе Летувы. У пачатку 1920-х гадоў у Мерачытут разьмяшчаўся сакрэтны штаб чацьвертай апэратыўнай групы, падпарадкаванай Беларускай сацыял-рэвалюцыйнай партыі. Камандзірам групы быў [[Вячаслаў Разумовіч]] пс. «Хмара». Штаб складаўся з ксяндзоў Бакшыца і Блазуеліса, прафэсара гімназіі Карчынскага і Разумовіча. Група супрацоўнічала з Генэральным штабам летувіскай арміі і ў выпадку вайны паміж [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікай]] і [[Летува|Летувой]] мела выступіць на летувіскім баку.
 
== Насельніцтва ==
=== Дэмаграфія ===
* '''XIX стагодзьдзе''': 1882 год — 2148 чал.<ref>Krzywicki J. Mierecz // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|6к}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VI/258 258].</ref>
* '''XXI стагодзьдзе''': 2001 год — 1434 чал.
 
== Турыстычная інфармацыя ==
 
=== Славутасьці ===
* Забудова гістарычная (XVII — 1-я палова XX ст., фрагмэнты)
* Замчышча
* [[Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Дзевы Марыі (Мерач)|Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьв.Найсьвяцейшай Панны Марыі]] (XV стагодзьдзест.)
* Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа (1868; [[Мураўёўкі|мураўёўка]])
* Царква (2-я пал. XIX ст.)
 
=== Страчаная спадчына ===
* Ратуша (XVI ст.)
* Сынагога
 
== Галерэя ==
<gallery widths=150 heights=150 caption="Краявіды Мерачы" class="center">
Merkinė001.JPG|Замчышча
ChurchMerkine of the Assumption, Merkinechurch.jpg|Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьв.Найсьвяцейшай Панны Марыі
Merkine Orthodox Church 2007.JPG|Царква-[[мураўёўкі|мураўёўка]]
Merkine Neman.JPG|[[Нёман]] у Мерачы
Namas, kuriame mirė Abiejų Tautų Respublikos valdovas Vladislovas Vaza|Дом, у якім памёр Уладзіслаў Ваза
</gallery>
 
Радок 85 ⟶ 101:
== Літаратура ==
* {{Літаратура/ЭВКЛ|2}}
* [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VI/257 Mierecz] // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|6}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VI/257 257]—258
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [https://radzima.org/be/miesca/merach.html мяст. Мерач] на, [[Radzima.org]]
 
{{Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Вялікага Княства Літоўскага}}
{{Месты і мястэчкі гістарычнай Троччыны}}
{{Населеныя пункты на Нёмане}}
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Мерач»