Авечка: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д -Катэгорыя:Парнакапытныя; -Катэгорыя:Жвачныя; -Катэгорыя:Пустарогія; ±Катэгорыя:Сысуны→Катэгорыя:Авечкі з дапамогай HotCat |
крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/Sheep?oldid=930407956 |
||
Радок 19:
Авечкі, хутчэй за ўсё, паходзяць ад дзікага [[муфлён]]а. Яны ёсьць аднымі зь першых жывёлаў, якія былі прыручаны чалавекам дзеля сельскагаспадарчых мэтаў, у прыватнасьці, у якасьці крыніцы [[воўна|воўны]], [[мяса]] й [[Малако|малака]]. Поўсьць авечак зьяўляецца найбольш шырока выкарыстоўваемым жывёльным валакном, і яна, як правіла, зьбіраецца шляхам пострыгу. Авечкі па-ранейшаму адыгрываць важную ролю на сёньняшні дзень у пляне крыніцы воўны й мяса, а таксама часам, як малочныя жывёлы, або ў якасьці досьледнага арганізму для [[навука|навукі]].
[[Файл:Ovejas en Patagonia - Argentina.jpg|thumb|300px|left|Авечкі ў [[Аргентына]]]]▼
[[Авечкагадоўля]] практыкуецца ў большасьці краінах сьвету, і яна заўсёды мела фундамэнтальнае значэньне для многіх [[цывілізацыя]]ў. У сучасную эпоху, [[Аўстралія]], [[Новая Зэляндыя]], паўднёвая й цэнтральная часткі [[Паўднёвая Амэрыка|Паўднёвай Амэрыкі]] й Брытанскія выспы найбольш цесна зьвязаны з авечкагадоўляй.
Зьяўляючыся ключавой жывёлай у гісторыі [[Сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]], авечкі, глыбока ўкаранелі ў чалавечай культуры, і знайшлі сваё месца ў сучаснай сымболікі. Авечкі згадваюцца ў шматлікіх міталягічных гісторыях, як то «[[Залатое руно]]», і ў асноўных рэлігіях, асабліва аўраамічнай традыцыі. У старажытных і сучасных рэлігійных рытуалах авечкі выкарыстоўваюцца ў якасьці ахвярных жывёлаў.
== Вонкавыя спасылкі ==▼
== Характарыстыка ==
▲[[Файл:Ovejas en Patagonia - Argentina.jpg|
Хатнія авечкі адносна невялікія жвачныя, звычайна з кудзеркамі, якія называюцца поўсьцю й часта з завілаватымі рагамі, якія ўтвараюць бакавую сьпіраль. Хатнія авечкі ў некалькіх адносінах адрозьніваюцца ад сваіх дзікіх сваякоў і продкаў, якія сталі адназначна [[нэотэнія|нэотэнічнымі]] ў выніку выбарачнага разьвядзеньня чалавекам{{Зноска|Budiansky|1999|Budiansky|97—98}}{{Зноска|Budiansky|1999|Budiansky|100—101}}. Некалькі прымітыўных заводаў авечак захоўваюць некаторыя характарыстыкі сваіх дзікіх супляменьнікаў, як то, кароткія хвасты. У залежнасьці ад заводу, у хатніх авечак наогул няма рогаў, альбо рогі маюць абедзьве плоці, альбо толькі самцы. Большасьць рагатых заводаў авечак маюць адну пару рогаў, але некалькі заводаў могуць мець некалькі.
Яшчэ адная рыса, характэрная для хатніх авечак у параўнаньні зь дзікімі авечкамі, — гэта іх шырокая разнастайнасьць колеру. Дзікія авечкі маюць афарбаваньне як варыяцыю розных адценьняў рудога колера, а й разнастайнасьць сярод відаў вельмі абмежаваная. Колеры хатніх авечак вар’іруюцца ад чыста белага да цёмна-шакаляднага рудага колеру й нават плямістага або пярэстага колеру<ref name="rmncsba">[http://www.rmncsba.org/ ''«Natural Colored Sheep»'']. Rare Breeds Watchlist. Rocky Mountain Natural Colored Sheep Breeders Association.</ref><ref name="bcsba">[https://web.archive.org/web/20071110215254/http://www.bcsba.org.uk/coloured-sheep/coloured-sheep.html ''«An introduction to coloured sheep»'']. British Coloured Sheep Breeders Association.</ref>. Сэлекцыя сярод авечак дзеля атрыманьня белага воўна, якое найболей проста афарбаваць у параўнаньні зь іншымі колерамі, пачалася на самым пачатку [[адамашненьне|адамашненьня]] авечак, і паколькі белая воўна зьяўляецца дамінуючай прыкметай, яна хутка распаўсюдзілася. Аднак афарбаваныя авечкі сапраўды сустракаюцца ў многіх сучасных заводах і нават гэтая рыса можа выступаць у якасьці рэцэсіўнай у статках белых авечак<ref name="rmncsba"/><ref name="bcsba"/>. У той час як белая воўна больш пажаданая для буйных камэрцыйных рынкаў, існуе рынкавая ніша для каляровых заводаў, у асноўным для [[прадзеньне|прадзеньня]]. Характар воўны вар’іруецца ў розных заводах авечак ад шчыльнага й моцна зацятага, да доўгага й валасянога. Існуе шырокая разнастайнасьць тыпу й якасьці воўны нават сярод прадстаўнікоў аднаго й таго ж статка, таму існуе асаблівая клясыфікацыя воўны пры апрацоўцы валакна.
У залежнасьці ад заводу авечкі маюць розную вагу й вышыню. Іная хуткасьць росту й масы вызначаецца спадчыннасьцю, на якую часта абапіраюцца пры сэлекцыі. Саміцы звычайна важаць ад 45 да 100 кіляграмаў, у той час як самцы звычайна маюць вагу ў дыяпазоне ад 45 да 160 кіляграмаў<ref>Melinda J. Burrill (2004). ''«Sheep»''. World Book. Mackiev.</ref>. Калі ўсе [[малочныя зубы]] прарэзаліся ў асобіны, іхная колькасьць складае 20<ref>Frandson, R. D. and T. L. Spurgeon (1992). ''«Anatomy and physiology of farm animals»''. 5th ed. Lippincott, Williams and Wilkins.</ref>. Дарослыя асобіны маюць 32 зубы. Як і ў іншых жвачных жывёлаў, пярэднія зубы ў ніжняй сківіцы прыкусваюць цьвёрдую бяззубую падушку ў верхняй сківіцы. Такое разьмяшчэньне зубоў дапамагае авечкам вышчэпваць расьліннасьць, а затым заднім зубамі разжаваць яе перад праглынаньнем. Як у жвачных жывёлаў, авечкі маюць восем ніжніх пярэдніх зубоў, але ёсьць рознагалосьсі адносна таго, ці гэта восем [[разец|разцоў]], альбо шэсьць разцоў і два [[ікол|іклы]] ў форме разцоў.
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
== Літаратура ==
* {{Кніга
|аўтар = Budiansky, Stephen
|частка =
|загаловак = The Covenant of the Wild: Why animals chose domestication
|арыгінал =
|спасылка =
|выданьне =
|месца =
|выдавецтва = Yale University Press
|год = 1999
|том =
|старонкі =
|старонак =
|isbn = 978-0-300-07993-7
|ref = Budiansky
}}
▲== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [https://web.archive.org/web/20080411131558/http://www.dpi.qld.gov.au/cps/rde/dpi/hs.xsl/27_120_ENA_HTML.htm Авечкагадоўля як індустрыя]. The State of Queensland{{ref-en}}.
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]
| |||