Дынга: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д артаграфія |
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) |
||
Радок 64:
== Распаўсюджаньне ==
Дынга паўсюдна пашыраны ў Аўстраліі, асабліва шматлікі ў паўночнай, заходняй і цэнтральнай яе частках; невялікія папуляцыі захаваліся ў Паўднёва-Ўсходняй Азіі — у [[Тайлянд]]зе, М’янме, на паўднёвым усходзе Кітая, у [[Лаос]]е, Малайзіі, Інданэзіі, на
== Лад жыцьця і рацыён ==
Дынга — пераважна начныя жывёлы. Асноўныя месцы іх пражываньня ў Аўстраліі —
Прыкладна 60% рацыёну аўстралійскіх Дынга складаюць невялікія [[сысуны]], у прыватнасьці [[трус]]ы. Палююць на [[кенгуру]] і валабі. У меншай ступені харчуюцца птушкамі, рэптыліямі, казуркамі і падалкай. З пачаткам масавага разьвядзеньня жывёлы Дынга стаў нападаць і на яе, што пацягнула за сабой зьнішчэньне дзікіх сабакаў фэрмэрамі. Хоць, як высьветлілася, свойская жывёла складае ўсяго 4% рацыёну дынга, гэтыя дзікія сабакі часта рэжуць авечак, не ядучы. У Азіі Дынга сілкуюцца, як правіла, харчовымі адкідамі: [[рыс]]ам, сырой [[садавіна]]й, у невялікай колькасьці рыбай і курыным мясам; радзей ловяць яшчарак і [[пацук]]оў.
Радок 80:
У адрозьненьне ад звычайнага сабакі, Дынга размножваюцца раз у год. Шлюбны сэзон у аўстралійскіх Дынга прыпадае на сакавік-красавік, у азіяцкіх — на жнівень-верасень. Тэрмін цяжарнасьці, як і ў сабак — 63 дні. У памёце звычайна 6-8 шчанят, якіх самка нараджае ў логаве. Шчанюкі нараджаюцца сьляпымі, але пакрытымі поўсьцю. За патомствам даглядаюць абодва бацькі.
Ва ўзросьце 3 тыдняў шчанюкі Дынга ўпершыню пакідаюць роднае логава, і самка перастае карміць іх малаком. Да 8 тыдняў яны канчаткова пакідаюць логава і жывуць разам зь іншымі
Плоцевая сталасьць у Дынга надыходзіць ва ўзросьце 1—3 гадоў. Дынга манагамныя. Жывуць яны 10 гадоў у прыродзе і да 13 гадоў у няволі.
Радок 87:
== Значэньне для экасыстэмы ==
Дынга — асноўныя млекакормячыя драпежнікі Аўстраліі і займаюць важнае месца ў экалёгіі кантынэнта. Пры яго засяленьні яны выціснулі мясцовых драпежнікаў, заняўшы біялягічную нішу істоты, якая рэгулюе колькасьць траваедных жывёлаў. Яны таксама перашкаджаюць зьнікненьню некаторых відаў абарыгеннай фаўны, бо нішчаць яе ворагаў — зьдзічэлых катоў і лісаў, хоць самі сталі прычынай зьнікненьня некаторых відаў сумчатых. Дынга таксама дапамагаюць рэгуляваць колькасьць звычайных трусоў, завезеных у Аўстралію і якія распладзіліся тут у велізарнай
== Значэньне для чалавека ==
Спачатку стаўленьне перасяленцаў да Дынга было памяркоўным, але сытуацыя хутка зьмянілася ў XIX стагодзьдзі, калі [[авечкагадоўля]] стала важнай галіной аўстралійскай эканомікі. Дынга, якія палявалі на авечак, лавілі пасткамі, адстрэльвалі і труцілі ядамі. У канцы XIX стагодзьдзя ў адным Новым Паўднёвым Ўэйлзе фэрмэры штогод выдаткоўваўлі на барацьбу зь дзікімі сабакамі некалькі тон [[стрыхнін]]у. Калі гэтых захадаў апынулася недастаткова, у 1880-х гг. было пачата будаўніцтва велічэзнага сеткаватага плоту (сабачы плот), які агароджваў участкі авечых [[паша]]ў у Паўднёвым
Вядомыя вельмі рэдкія выпадкі нападу Дынга на чалавека. У Аўстраліі атрымаў шырокую вядомасьць працэс над бацькамі Азарыі Чэмбэрлен, якую скраў дынга, — першапачаткова ў яе сьмерці абвінавачвалі саміх бацькоў.
|