Вікіпэдыя

Арабская ліга: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
13 332 праўкі
д →‎Удзельнікі: артаграфія, вікіфікацыя using AWB
Dymitr (гутаркі | унёсак)
61 244 праўкі
крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/Arab_League?oldid=932758634
Радок 1:
{{Арганізацыя
[[Файл:Arab League (orthographic projection) updated.svg|значак|справа|Арабская ліга]]
|назва = Арабская ліга
'''Ара́бская лі́га''' ({{Мова-ar|جامعة الدول العربية}} ''Dżamea Al-Dul Al-Arabija''; {{Мова-en|League of Arab States, Arab League}}) — [[міжнародная арганізацыя]], утвораная [[22 сакавіка]] [[1945]] году ў [[Каір]]ы краінамі, зьвязанымі арабскай мовай, агульнай [[гісторыя]]й, [[культура]]й і [[рэлігія]]й. Утварэньне лігі было зацьверджана падпісаньнем 7 краінамі [[Александрыйскі пратакол|Александрыйскага пратаколу]]. У наш час у гэту арганізацыю ўваходзяць 22 краіны і [[Палестынская аўтаномія]]. Штаб-кватэра Арабскай лігі — [[Каір]] (з [[1979]] да [[1990]] гэта быў [[Туніс (горад)|Туніс]]).
|арыгінальная назва = الجامعة العربية
|выява = Flag of the Arab League.svg
|рамка выявы =
|памер выявы =
|подпіс выявы =
|мапа = Arab League member states (orthographic projection).svg
|памер мапы =
|подпіс мапы = Сьцяг Арабскае лігі
|абрэвіятура =
|дэвіз =
|дата ўтварэньня = 22 сакавіка 1945
|дата спыненьня існаваньня =
|тып = рэгіянальная арганізацыя
|юрыдычны статус = міжурадавая арганізацыя
|штабкватэра = [[Каір]], [[Эгіпет]]
|месцазнаходжаньне =
|каардынаты =
|дзейнічае ў рэгіёнах =
|сяброўства =
|афіцыйныя мовы = арабская
|генэральны сакратар = [[Абу аль-Ггэйт]]
|пасада кіраўніка = Сьпікер парлямэнту
|імя кіраўніка = [[Алі аль-Дакбаашы]]
|асноўныя асобы =
|кіроўны орган = [[Арабскі парлямэнт]]
|бюджэт =
|колькасьць супрацоўнікаў =
|сайт = [http://www.lasportal.org/Pages/Welcome.aspx lasportal.org]
}}
'''Ара́бская лі́га''' ({{Мова-ar|جامعة الدول العربية}} ''Dżamea Al-Dul Al-Arabija''; {{Мова-en|League of Arab States, Arab League}}) — рэгіянальная [[міжнародная арганізацыя]], утвораная 22 сакавіка 1945 году ў [[Каір]]ы краінамі, зьвязанымі арабскай мовай, агульнай [[гісторыя]]й, [[культура]]й і [[рэлігія]]й. Фактычна яна яднае шэраг краінаў Афрыцы і Заходняе Азіі. Утварэньне лігі было зацьверджана падпісаньнем шасьцю краінамі [[Александрыйскі пратакол|Александрыйскага пратаколу]], як то [[Эгіпет]], [[Ірак]], [[Ярданія|Трансярданія]] (пазьней перайменаваная ў Ярданію), [[Лібан]], [[Саўдаўская Арабія]] і [[Сырыя]]<ref>[https://www.questia.com/read/1E1-ArabLeag/arab-league ''«Arab League''»]. The Columbia Encyclopedia. </ref>. Празь некалькі месяцаў да ліку ўдзельнікаў далучыўся [[Емэн]]. У наш час у гэту арганізацыю ўваходзяць 22 краіны, варта зазсначыць што ўдзел Сырыі быў прыпынены з 2011 году<ref>[https://archive.today/20130630141535/http://articles.washingtonpost.com/2011-11-12/world/35282109_1_arab-league-president-bashar-syrian-national-council ''«Syria suspended from Arab League»'']. Washington Post.</ref>. Штаб-кватэра Арабскай лігі месьціцца ў [[Каір]]у, аднак з 1979 па 1990 год месцам штаб-кватэры быў горад [[Туніс (горад)|Туніс]]).
 
Асноўнай мэтай лігі ёсьць збліжэньне адносінаў і стасункаў паміж дзяржавамі-чальцамі і каардынаваньне супрацоўніцтва паміж імі, што мае забясьпечыць іхную незалежнасьць і сувэрэнітэт, а таксама агульна разгледаць справы і інтарэсы арабскіх краінаў<ref>[http://avalon.law.yale.edu/20th_century/arableag.asp ''«Pact of the League of Arab States, 22 March 1945»'']. The Avalon Project. Yale Law School. 1998.</ref>.
== Удзельнікі ==
[[Файл:Arab League History.svg|thumb|right]]
Па даце ўступленьня:
* Краіны-заснавальніцы:
 
Дзякуючы такім установам, як то [[Арганізацыя Арабскай лігі па пытаньнях адукацыі, культуры і навукі]], а таксама [[Рада арабскага эканамічнага адзінства]], Арабская ліга спрыяе палітычным, эканамічным, культурным, навуковым і сацыяльным праграмам, накіраваныя на прасоўваньне інтарэсаў арабскага сьвету<ref>Ashish K. Vaidya, ''«Globalization»''. ABC-CLIO: 2006. — С. 525.</ref>. Гэта паслужыла стварэньню пляцоўкі для дзяржаваў-чальцоў дзеля каардынацыі сваіх палітычных пазыцыяў, для абмеркаваньня пытаньняў, якія выклікаюць агульны клопат, урэгуляваньня некаторых арабскіх спрэчак і абмежаваньня канфліктаў, як то [[Лібанскі крызіс (1958)|лібанскі крызіс]] 1958 году. Ліга таксама спрыяе складаньню і заключэньню шматлікіх знакавых дакумэнтаў, якія садзейнічаюць эканамічнай інтэграцыі. Адным з прыкладаў зьяўляецца Статут сумесных арабскіх эканамічных дзеяньняў, у якім выкладзены прынцыпы эканамічнай дзейнасьці ў рэгіёне.
{{Сьцяг Эгіпту}} [[Эгіпет]]
 
Кожная дзяржава-чалец мае адзіны голас у Радзе лігі, і рашэньні зьяўляюцца абавязковымі толькі для тых дзяржаваў, якія прагаласавалі за іх. Мэтамі лігі ў 1945 годзе былі ўмацаваньне і каардынацыя палітычных, культурных, эканамічных і сацыяльных праграмаў ейных чальцоў і пасрэдніцтва ў спрэчках паміж імі альбо паміж імі і трэцімі краінамі. Акрамя таго, падпісаньне пагадненьня аб сумесным абаронным і эканамічным супрацоўніцтве 13 красавіка 1950 году прывяло да каардынацыі мераў ваеннай абароны краўнаў зьвязу. У сакавіку 2015 году Генэральны сакратар Арабскае лігі аб’явіў аб стварэньні сумесных арабскіх узброеных сілаў з мэтай процідзеяньня экстрэмізму і іншым пагрозам для арабскіх дзяржаваў. Такое рашэнне было прынята падчас актывізацыі апэрацыі «[[Шторм (ваенная апэрацыя)|Шторм]]» у Емэне. Удзел у праекце зьяўляецца добраахвотным, і войскі краінаў-чальцоў могуць умешваецца ў канфлікт толькі паводле просьбы адной зь дзяржаваў-чальцоў хаўрусу. Рост мілітарызацыі рэгіёну і павелічэньне жорсткіх грамадзянскіх войнаў, а таксама тэрарыстычных рухаў зьяўляюцца прычынай стварэння агульных арабскіх узброеных сілаў, якія фінансуюцца заможнымі краінамі [[Пэрсыдзкі заліў|Пэрсыдзкага заліву]]<ref>[https://web.archive.org/web/20150713222118/https://chronicle.fanack.com/specials/league-arab-states/the-joint-arab-force-will-it-ever-work/ ''«The Joint Arab Force—Will It Ever Work?»'']. Fanack.com.</ref>.
{{Сьцяг Саудаўскай Арабіі}} [[Саудаўская Арабія]]
 
У пачатку 1970-х гадох Эканамічная рада Лігі арабскіх дзяржаваў выступіла з прапановай стварыць сумесную гандлёвую палату Арабскіх дзяржаваў з мэтаў сумеснага гандлю з эўрапейскімі дзяржавамі. Гэта прывяло да стварэньня арабска-брытанскай гандлёва-прамысловай палаты, якая атрымала мандат на садзейнічаньне, заахвочваньне і палягчэньне двухбаковага гандлю паміж арабскім сьветам і ягоным асноўным гандлёвым партнэрам, [[Вялікабрытанія]]й.
{{Сьцяг Іраку}} [[Ірак]]
 
== Удзельнікі ==
{{Сьцяг Емэна}} [[Емэн]]
[[Файл:Arab League History.svg|міні|right]]
Да краінаў-заснавальніц адносяцца наступныя дзяржавы:
* {{Сьцяг Эгіпту}} [[Эгіпет]],
* {{Сьцяг Саудаўскай Арабіі}} [[Саудаўская Арабія]],
* {{Сьцяг Іраку}} [[Ірак]],
* {{Сьцяг Емэна}} [[Емэн]],
* {{Сьцяг Ярданіі}} [[Ярданія]],
* {{Сьцяг Лібану}} [[Лібан]],
* {{Сьцяг Сырыі}} [[Сырыя]] (прыпынена ў лістападзе 2011 году).
 
Пазьнейшымі ўдзельнікамі ёсьць наступныя:
{{Сьцяг Ярданіі}} [[Ярданія]]
* {{Сьцяг Альжыру}} [[Альжыр]] (16 жніўня 1962 году),
 
* {{Сьцяг ЛібануБахрэйну}} [[ЛіванБахрэйн]] (11 верасьня 1971 году),
* {{Сьцяг Джыбуці}} [[Джыбуці]] (4 верасьня 1977 году),
 
* {{Сьцяг Лібіі}} [[Лібія]] (28 сакавіка 1953 году, выйшла ў 2002 годзе),
{{Сьцяг Сырыі}} [[Сырыя]]
* {{Сьцяг Судану}} [[Судан]] (19 студзеня 1956 году),
 
* {{Сьцяг Марока}} [[Марока]] (1 кастрычніка 1958 году),
* Пазьнейшыя ўдзельнікі:
* {{Сьцяг Тунісу}} [[Туніс]] (1 кастрычніка 1958 году),
 
* {{Сьцяг АльжыруКувэйту}} [[АльжырКувэйт]] ([[1620 жніўня]]ліпеня [[1962]]1961 ггоду),
* {{Сьцяг ААЭ}} [[Аб’яднаныя Арабскія Эміраты]] (6 чэрвеня 1971 году),
 
* {{Сьцяг БахрэйнуКатару}} [[БахрэйнКатар]] ([[11 верасьня]] [[1971]] ггоду),
* {{Сьцяг Амана}} [[Аман]] (29 верасьня 1971 году),
 
* {{Сьцяг ДжыбуціМаўрытаніі}} [[ДжыбуціМаўрытанія]] ([[426 верасьня]]лістапада [[1977]]1973 ггоду),
* {{Сьцяг Самалі}} [[Самалі]] (14 лютага 1974 году),
 
* {{Сьцяг Палестыны}} [[Дзяржава Палестына|Палестынская аўтаномія]] (9 верасьня 1976 году),
{{Сьцяг Лібіі}} [[Лібія]] ([[28 сакавіка]] [[1953]] г, выйшла ў [[2002]] годзе)
* {{Сьцяг Каморскіх астравоў}} [[Каморскія астравы]] (20 лістапада 1993 году).
 
{{Сьцяг Судану}} [[Судан]] ([[19 студзеня]] [[1956]] г)
 
{{Сьцяг Марока}} [[Марока]] ([[1 кастрычніка]] [[1958]] г)
 
{{Сьцяг Тунісу}} [[Туніс]] (1 кастрычніка 1958 г)
 
{{Сьцяг Кувэйту}} [[Кувэйт]] ([[20 ліпеня]] [[1961]] г)
{{Сьцяг ААЭ}} [[Аб’яднаныя Арабскія Эміраты]] ([[6 чэрвеня]] [[1971]] г)
 
{{Сьцяг Катару}} [[Катар]] ([[11 верасьня]] [[1971]] г)
 
{{Сьцяг Амана}} [[Аман]] ([[29 верасьня]] [[1971]] г)
 
{{Сьцяг Маўрытаніі}} [[Маўрытанія]] ([[26 лістапада]] [[1973]] г)
 
{{Сьцяг Самалі}} [[Самалі]] ([[14 лютага]] [[1974]] г)
 
{{Сьцяг Палестыны}} [[Палестынская аўтаномія]] ([[9 верасьня]] [[1976]] г)
 
{{Сьцяг Каморскіх астравоў}} [[Каморскія астравы]] ([[20 лістапада]] [[1993]] г)
 
== Мэты дзейнасьці ==
Радок 58 ⟶ 73:
 
== Органы кіраваньня ==
* СаветРада Лігі
* СаветРада сумеснай абароны — утвораны ў 1950 годзе, пасьля падпісаньня пагадненьня аб сумеснай абароне і эканамічнаму супрацоўніцтву.
* ЭканамічныЭканамічная саветрада — утвораны ў 1950 годзе пасьля падпісаньня пагадненьня аб сумеснай абароне і эканамічнаму супрацоўніцтву.
* Галоўны сакратарыят — на чале яго стаіць генэральны сакратар.
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Arab_League|выгляд=міні}}
* [http://www.lasportal.org/ Арабская ліга]. Афіцыйны сайт{{ref-ar}}{{ref-en}}.
* [http://www.jpost.com/topic/Arab_League Арабская ліга]. The Jerusalem Post{{ref-en}}.
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/country_profiles/1550797.stm Арабская ліга]. BBC News{{ref-en}}.
 
[[Катэгорыя:Міжнародныя арганізацыі]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Арабская_ліга»