Вікіпэдыя

Крыптаграфія: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д Removing Link FA template (handled by wikidata)
д артаграфія, пунктуацыя
Радок 5:
Крыптаграфія не займаецца: абаронай ад абрыву, подкупу або шантажу законных абанэнтаў, крадзяжу ключоў і іншых пагрозаў інфармацыі, якія ўзьнікаюць у абароненых сыстэмах перадачы дадзеных.
 
Крыптаграфія — адна з найстарэйшых навук, яе гісторыя налічвае некалькі тысячтысячаў гадоў.
 
== Тэрміналёгія ==
Радок 15:
* '''Крыптааналітык''' — чалавек, які стварае і ўжывае мэтады крыптааналізу.
* Крыптаграфія і крыптааналіз складаюць '''крыпталёгію''', як адзіную навуку пра стварэньне і ўзлом шыфраў.
* '''Крыптаграфічная атака''' -— спроба крыптааналітыка выклікаць адхіленьні ў атакаванай абароненай сыстэме абмену інфармацыяй. Пасьпяховую крыптаграфічную атаку называюць '''узлом''' або '''выкрыцьцё'''.
* '''Зашыфраваньне''' -— працэс нармальнага ўжываньня крыптаграфічнага пераўтварэньня адчыненага тэксту на аснове альгарытму і ключа ў выніку якога ўзьнікае шыфраваны тэкст.
* '''Расшыфроўваньне''' -— працэс нармальнага ўжываньня крыптаграфічнага пераўтварэньня шыфраванага тэсту ў адчынены.
* '''Дэшыфраваньне''' -— працэс выманьня адчыненага тэксту бязбязь веданьня крыптаграфічнага ключа на аснове вядомага шыфраванага. Тэрмін дэшыфраваньне звычайна ўжываюць у дачыненьні да працэсу крыптааналізу шыфратэксту (крыптааналіз сам па сабе, наогул, можа складацца і ў аналізе шыфрасыстэмы, а ня толькі зашыфраванага ёю адчыненага паведамленьня).
* '''[[Крыптаграфічная ўстойлівасьць]]''' — здольнасьць крыптаграфічнага альгарытму супрацьстаяць крыптааналізу.
* '''Імітаабарона''' -— абарона ад навязваньня хлусьлівай інфармацыі. Імітаабарона дасягаецца звычайна за кошт улучэньня імітаўстаўкі ў пакет дадзеных, якія перадаюцца.
* '''Імітаўстаўка''' -— блёк інфармацыі, які ўжываецца для імітаабароны і залежыць ад ключа і дадзеных. У некаторых выпадках забясьпечваецца [[Электронны лічбавы подпіс|ЭЛП]].
 
== Сучасная крыптаграфія ==
Радок 29:
* хэш-функцыяў [[MD4]], [[MD5]], [[SHA-1]]
 
У шматлікіх краінах прынятыя нацыянальныя стандарты шыфраваньня. У 2001 годзе ў [[ЗША]] прыняты стандарт сымэтрычнага шыфраваньня [[AES]] на аснове альгарытму [[Rijndael]] з даўжынёй ключа 128, 192 і 256 [[біт]]. Альгарытм AES прыйшоў на зьмену ранейшаму альгарытму DES, які зараз рэкамендаванарэкамэндавана выкарыстоўваць толькі ў рэжыме Triple-DES (3DES).
У [[Беларусь|Рэспубліцы Беларусь]] дзейнічае стандарт [[ГОСТ 28147-89]], які апісвае альгарытм блёкавага шыфраваньня з даўжынёй ключа 256 біт, а таксама альгарытм лічбавага подпісу [[СТБ 1176.02-99]].
 
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Крыптаграфія»