Губны гармонік: розьніца паміж вэрсіямі

'''Губны гармонік''' — распаўсюджаны язычковы [[музычны інструмэнт]]. Таксама яго завуць харпам ([[harp]] — так яго называлі ў [[ЗША|Амэрыцы]]), але такі назоў не зусім карэктны, бо harp — гэта [[арфа]]. Усярэдзіне губнога гармоніку знаходзяцца медныя пласцінкі (язычкі), якія калыхаюцца ў струмяні паветра, які стварае музыка. У адрозненьні ад іншых язычковых музычных інструмэнтаў гармонік ня мае клявіятуры.

Замест клявіятуры выкарыстоўваецца язык і вусны для выбару адтуліны (як правіла яны размешчаныя лінейна), якая адпавядае патрэбнай ноце.

 

Губны гармонік часьцей за ўсё выкарыстоўваецца ў такіх музычных кірунках, як [[блюз]], [[фольк]], [[блюграсс]], [[блюз-рок]], [[кантры]], [[джаз]].

 

== Разнавіднасьці губных гарамонікаў ==

* [[Храматычны гармонік|Храматычныя гармонікі]]

* [[Дыятанічны гармонік|Дыятанічныя гармонікі]]

** [[Трэмала-гармонік|Трэмала гармонікі]]

** [[Актаўны гармонік|Актаўныя гармонікі]]

** [[Бас-гармонік|Басавыя гармонікі]]

** [[Акордавы гармонік|Аккордавыя гармонікі]]

 

[[Храматычны гармонік|Храматычныя]] гармонікі дазваляюць здабываць усе 12 [[Нота|нот]] у актаве (уключна з [[паўтон|паўтонамі]]). Навучыцца граць на іх складаней, чым на дыятанічных, затое на іх можна зайграць любую мэлёдыю без засваеньня такіх складаных тэхнік ігры, як [[Бэнд (губны гармонік)|бэнд]]. Гармонікі такога тыпу фактычна складаюцца з 2-х гарамонікаў у адным корпусе. Пераключэньне паміж імі і атрыманьне паўтонаў дасягаецца выкарыстаньнем адмысловай кнопкі-пераключальніка — слайдэра на адной з бакавіц інструмэнта.

 

У [[Дыятанічны гармонік|дыятанічных]] гармоніках выкарыстоўваецца [[дыятанічны лад]] (напрыклад: C, D, E, F) без паўтонавых інтэрвалаў паміж нотамі (C#, D# і гэтак далей). Ігра на дыятанічным гармоніку нагадвае гру на [[фартэпіяна]] толькі па белых клявішах, бяз чорных (некаторыя адсутныя гукі можна атрымаць з дапамогай адмысловага прыёму — [[Бэнд (губны гармонік)|бэнду]]). У большасьці выпадкаў дыятанічныя гармонікі маюць 10 адтулін і выпускаюцца ў танальнасьцях C або G. Дыятанічныя гармонікі маюць дыяпазон у 1-4 [[Актава|актавы]].

 

[[Блюзавы гармонік]] зьяўляецца найважнейшым тыпам дыятонік. Блюзавая дыятоніка звычайна мае 10 адтулін, з пласьцінамі для ўдыху ({{lang-en|draw}}) і для выдыху ({{lang-en|blow}}) ў кожнай адтуліне.

 

[[Трэмала-гармонік]] зьяўляецца разнавіднасьцю дыятанічнай. У ёй дзьве гукавыя пласьціны, якія гучаць адначасова, зьлёгку разладжаныя ў адносінах адна да адной, ствараючы [[трэмала]]-эфэкт.

 

[[Актаўны гармонік]] — іншая разнавіднасьць дыятонікі. У ёй дзьве гукавыя пласьціны, якія гучаць адначасова, наладжаныя сапраўды ў [[Актава|актаву]] адна ад адной. Гэта надае большую гучнасьць і іншы тэмбр гуку.

 

[[Бас-гармонік|Басавы гармонік]] — фактычна два асобныя інструмэнты, адзін над адным, злучаныя шарнірамі абапал. Кожная адтуліна грае толькі на выдых, і на кожную ноту — па дзьве гукавыя пласьціны, наладжаныя ў актаву.

 

[[Акордавы гармонік]], падобна бас-гармоніку, таксама складаецца зь дзьвюх рухома замацаваных пласьцін, здвоеныя язычкі якіх наладжаныя ў актаву. Але ў адрозьненьне ад бас-гарамоніка, яна мае ноты і на выдых, і на ўдых, што дазваляе выкарыстоўваць розныя акорды.

 

== Наладкі інструмэнта і разьмяшчэньне нот ==

[[Выява:Harp keys.PNG|thumb|Разьмяшчэньне нот на блюзавым 10-дзіркавым дыятанічным гармоніку танальнасьці C]]

 

Тэмпэраваны лад — язычкі наладжаныя так, што калі музыка грае, напрыклад, ноту [[ля]], то язычок гайдаецца з частатой 440 [[герц|Гц]], у той час як калі падчапіць язычок пазногцем, то ён будзе гайдацца з частатой 445 Гц.

 

== Гісторыя інструмэнта ==

* [[Bob Dylan]]

* [[Peter Madcat Ruth]]

 

== Вонкавыя спасылкі ==