Вікіпэдыя

Дзеяздольнасьць: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
W (гутаркі | унёсак)
27 270 правак
+Пачатак
 
артаграфія, стыль
 
Радок 1:
'''Дзеяздольнасьць''' — здольнасьць сваім уласным ўчынкамучынкам набыць і ажыцьцявіць грамадзянскае права, стварыць для сябе і выканаць грамадзянскі абавязак, несьці адказнасьць за правапарушэньне, быць удзельнікам працэсу па [[Цывільная справа|цывільнай справе]] ў судзе<ref name="а"/>.
 
Улучае здольнасьць [[Давернае кіраваньне|даручыць]] прадстаўніку набыцьцё права, выкананьне абавязка і вядзеньне справы. У поўным аб'ёмеаб’ёме ўзьнікае з паўналецьцем (18 гадоў у Беларусі). Зьвязаная з [[Праваздольнасьць|праваздольнасьцю]], што ўзьнікае адначасна (права-дзеяздольнасьць, правасуб'ектнасьцьправасуб’ектнасьць) ўу такіх галінах, як права на працу (у 16 гадоў у Беларусі), на ўступленьне ў [[шлюб]] і быць выбарцам<ref name="а">{{Кніга|аўтар=|частка=Дзеяздольнасьць|загаловак=Юрыдычны энцыкляпэдычны слоўнік|арыгінал=|спасылка=|адказны =гал.рэд. [[Сяргей Кузьмін]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва= Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі|год=1992|том=|старонкі=168-169|старонак=636|сэрыя=|isbn=5-85700-087-4|наклад=25 000}}</ref>.
 
== Частковасьць ==
[[Дзіця]] (да 15 гадоў у Беларусі) мае права самастойна заключыць дробную побытавую дамову (прыкладам набыць ежу і кнігу, аддаць у рамонт абутак). Бацькі або іншыя апекуны (усынаўляльнікі) заключаюць больш буйную дамову ад імя дзіцяці, замест якога ўступаюць у [[правадачыненьні]]. Бацькі, усынаўляльнікі і іншыя апекуны бароняць у судзе законнае права і зацікаўленасьць такога непаўналетняга дзіцяці, а таксама нядзеяздольнай асобы ў выніку [[Душэўная хвароба|душэўнай хваробы]] і разумовага парушэньня. [[Падлетак]] (з 15 да 18 гадоў у Беларусі) уступае ў дамову асабіста саз згоды бацькоў, усынаўляльнікаў і іншых апекуноў. Таксама падлетак мае права заключыць невялікую побытавую дамову (прыкладам набыць адзеньне), распарадзіцца сваім заробкам і [[стыпэндыя]]й, ажыцьцявіць сваё аўтарскае і вынаходніцкае права на свой твор, вынаходніцтва, прамысловы ўзор і рацыяналізатарскую прапанову, права на сваё адкрыцьцё. Непаўналетні падлетак мае права асабіста бараніць у судзе свае правы і зацікаўленасьці па справе дамовы распараджэньня атрыманым заробкам, працоўных і шлюбна-сямейных правадачыненьняў<ref name="а"/>.
 
16 кастрычніка 2013 году [[Канстытуцыйны суд Рэспублікі Беларусь]] ухваліў Рашэньне № Р-847/2013 «Аб абмежаваньні дзеяздольнасьці грамадзяніна з прычыны псыхічнага разладу». Паводле Рашэньня, Канстытуцыйны суд «вырашыў прызнаць неабходным унясеньне зьмяненьняў і дапаўненьняў у [[Грамадзянскі кодэкс Рэспублікі Беларусь]] у частцы замацаваньня магчымасьці абмежаваньня дзеяздольнасьці грамадзяніна з прычыны псыхічнай хваробы ў залежнасьці ад ступені фактычнага зьніжэньня здольнасьці разумець значэньне сваіх дзеяньняў або кіраваць імі і прызнаньня абмежавана дзеяздольным грамадзяніна, раней прызнанага нядзеяздольным з прычыны псыхічнай хваробы ў выпадку аднаўленьня яго здольнасьці разумець у пэўнай меры значэньне сваіх дзеяньняў або кіраваць імі, а таксама замацаваньня грамадзянска-прававых вынікаў прызнаньня судом грамадзянаў, якія пакутуюць на псыхічныя разлады, абмежавана дзеяздольнымі»<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Пётар Міклашэвіч]].|загаловак=Рашэньне Канстытуцыйнага суда Рэспублікі Беларусь «Аб абмежаваньні дзеяздольнасьці грамадзяніна з прычыны псыхічнага разладу»|спасылка=http://zviazda.by/be/news/20131030/1383122649-rashenne-kanstytucyynaga-suda-respubliki-belarus-ab-abmezhavanni|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=30 кастрычніка 2013|нумар=205 (27570)|старонкі=[http://zviazda.by/wp-content/uploads/2013/10/1383122527_5.pdf 5]|issn=1990-763x}}</ref>.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Дзеяздольнасьць»