Японія: розьніца паміж вэрсіямі

'''Японія''' ({{мова-ja|日本}}, ''Nihon'' ці ''Nippon'') — астраўная дзяржава, разьмешчаная ў [[Ціхі акіян|Ціхім акіяне]], на ўсходзе ад [[Кітай|Кітаю]] й [[Карэйскі паўвостраў|Карэі]]. Разьмяшчаецца прыкладна на 4000 астравах у заходняй частцы Ціхага акіяна; ва ўсходніх ускраінах [[Азія|Азіі]], ад якіх аддзеленая [[Усходне-Кітайскае мора|Ўсходне-Кітайскім]], [[Японскае мора|Японскім]] і [[Ахоцкае мора|Ахоцкім]] марамі. Плошча складае 377,9 тыс. км². Асноўная частка краіны разьмяшчаецца на чатырох галоўных астравох выцягнутых з паўднёвага захаду на паўночны ўсход Японскага архіпэлягу: [[Хансю]], [[Хакайда]], [[Кюсю]] і [[Сікоку]]. Паміж астравамі Хансю, Кюсю і Сікоку знаходзіцца [[Унутранае Японскае мора|Ўнутранае Японскае мора]]. Краіна падзеленая на 47 прэфэктураў у васьмі рэгіёнах, [[Хакайда (прэфэктура)|Хакайда]] зьяўляецца самай паўночнай прэфэктурай, у той час як [[Акінава]] зьяўляецца самай паўднёвай прэфэктурай. Насельніцтва краіны складае 127 мiльёнаўмільёнаў чалавек, што дазваляе Японіі месьціцца на дзесятымдзясятым радку па колькасьці населшьніцтва ў сьвеце. 98,5% агульнага насельніцтва складаюць этнічныя японцы. Каля 13,8 мільёнаў чалавек мешкаюць у [[Токіё]]<ref>[http://www.toukei.metro.tokyo.jp/jsuikei/js-index.htm «東京都の人口（推計»]. Tokyo Metropolitan Government Bureau of Statistics Department.</ref>, сталіцы краіны. Такійская аглямэрацыя зьяўляецца самай густанаселенай у сьвеце, дзе пражываюць больш за 38 млн чалавек<ref>[https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/urbanization/the_worlds_cities_in_2016_data_booklet.pdf «The World's Cities in 2016»]. United Nations.</ref>.

Археалягічныя дасьледаваньні паказваюць, што Японія была заселеная яшчэ ў пэрыяд [[палеаліт]]у. Першае пісьмовае згадваньне аб Японіі ў кітайскіх тэкстах узыходзіць да I стагодзьдзя да н. э. За пэрыядам вонкавых кантактаў ззь іншымі рэгіёнамі, у асноўным [[Кітай|Кітаем]], рушыў пэрыяд ізаляцыі, асабліва з Заходняй Эўропай. З XII стагодзьдзя па 1868 год Японія кіравалася шматлікімі фэўдальнымі вайсковымі ўтварэньнямі на чале зь [[сёгун]]амі, якія кіравалі ад імя імпэратару. Японія ўступіла ў доўгі [[сакоку|пэрыяд ізаляцыі]] ў пачатку XVII стагодзьдзя, які быў скончаны ў 1853 годзе, калі пад ціскам флёту [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|Злучаных Штатаў]] Японія ўсё ж такі адкрылася Захаду. Пасьля таго, як амаль два дзесяцігодзьдзі ўнутранага канфлікту і паўстаньняў імпэратар аднавіў сваю палітычную ўладу ў краіне ў 1868 годзе, дзякуючы дапамозе некалькіх клянаў, была створаная Японская імпэрыя. У канцы XIX і пачатку XX стагодзьдзяў шэраг перамогаў у [[Першая кітайска-японская вайна|Першай кітайска-японскай вайне]], [[Расейска-японская вайна|Расейска-японскай вайне]] і [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайне]] дазволіў Японіі пашырыць сваю імпэрыю і выклікаў у краіне пэрыяд росту [[мілітарызм]]у. [[Другая кітайска-японская вайна|Другая кітайска-японская вайны]] 1937 году сталася часткай [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]], дзе Японія супрацьстаяла хаўрусьнікам у першую чаргу ЗША. Гэтая вайна скончылася капітуляцыяй Японіі ў канцы 1945 году. 3 траўня 1947 году была прынята дзейная японская канстытуцыя, паводле якой Японія захавала статус унітарнай парлямэнцкай канстытуцыйнай манархіі на чале з імпэратарам і выбарным заканадаўчым органам.