Пятро Глебка: розьніца паміж вэрсіямі

'''Пятро Глебка''' (6 ліпеня (23 чэрвеня паводле [[Юліянскі каляндар|старога стылю]]) 1905, в. [[Вялікая Ўса]], [[Узьдзенскі раён|Узьдзеншчына]], [[Расейская імпэрыя]] — 18 сьнежня 1969, [[Менск]], [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]]) — беларускі паэт, вучоны, арганізатар навукі. Акадэмік [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Акадэміі навук БССР]] (з [[1957]] году, сябра-карэспандэнт — з [[1950]] году).<ref name="litmas">Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. Т. 2./ Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал.рэд.) і інш. — Мн., БелСЭ, 1985. — Артыкул «Глебка». — С. 98—99.</ref>

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Вучыўся ў Беларускім пэдагагічным тэхнікуме ([[1924]]—[[1927]]1924—1927). У тэхнікуме пазнаёміўся з [[Паўлюк Трус|П. Трусам]] і [[Максім Лужанін|М. Лужанін]]ым, зь якімі актыўна супрацоўнічаў у насьценнай газэце. У [[1925]] годзе ўступае ў аб’яднаньне «[[Маладняк (літаратурнае аб’яднаньне)|Маладняк]]». ЗЗь пераходам у [[1926]] годзе уў [[Узвышша (літаратурнае аб’яднаньне)|літаратурна-мастацкае аб’яднаньне «Узвышша»]] зьмяніўся творчы стыль маладога паэта: ён стаў больш стрыманым, рэфлексійна-разважлівым, псыхалягічна-паглыбленым. У [[1927]] годзе перавёўся на літаратурна-лінгвістычнае аддзяленьне [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт|БДУ]]. Скончыў унівэрсытэт у [[1930]] годзе.

Працаваў загадчыкам літаратурнага аддзела ў газэце «Калгаснік Беларусі» і ў часопісе «Полымя рэвалюцыі». У [[1934]]—[[1936]]1934—1936 гг. — літаратурны кансультант кабінэта маладога аўтара [[Саюз беларускіх пісьменьнікаў|СП БССР]]. Пад час [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] працаваў у рэдакцыях франтавых газэтаў «За Савецкую Беларусь» і «За свабодную Беларусь». Пад псэўданімам Язўэп Касіла друкаваў сатырычныя вершы і куплеты ў газэце-плакаце «Раздавім фашысцкую гадзіну» і ў сатырычным лістку «Партызанская дубінка». У [[1942]] годзе ўступіў у [[Камуністычная партыя Савецкага Саюзу|КПСС]]. У 1943—1945 гг. — рэдактар выдавецтва ЦК КП(б)Б «Савецкая Беларусь», галоўны рэдактар Дзяржаўнага выдавецтва [[БССР]] у [[Масква|Маскве]].<ref name="litmas"/>

З 1945 году працаваў у [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|АН БССР]]. З [[1957]] па [[1969]] гг. узначальваў Інстытут мастацтвазнаўства, [[Этнаграфія|этнаграфіі]] і [[фальклёр]]у [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|АН БССР]]. У [[1968]]—[[1969]]1968—1969 гг. адначасова зьяўляўся акадэмікам-сакратаром Аддзяленьня грамадскіхграмадзкіх навук.<ref name="litmas"/>

Клапаціўся аб развіцьціразьвіцьці мовы, яе культуры і дзяржаўным статусе. Ініцыяваў і прымаў непасрэдны ўдзел у выданьні зводу беларускай народнай творчасьці. Па яго прапанове распачата падрыхтоўка збору помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Дзейсна спрыяў развіцьцюразьвіцьцю беларускага тэатразнаўства і [[Фальклярыстыка|фальклярыстыкі]], мастацтвазнаўства і [[Этнаграфія|этнаграфіі]], кіназнаўства і этнамузыкалёгіі.

Абіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]] ([[1955]]—[[1967]]1955—1967). У якасьці сябры дэлегацыі [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Беларускай ССР]] неаднаразова ўдзельнічаў у працы сэсій [[Генэральная Асамблея ААН|Генэральнай Асамблеі ААН]].

Першыя вершы надрукаваў у [[1925]] годзе ў газэтах «Беларуская вёска», «Савецкая Беларусь», часопісах «Работніца і сялянка», «Беларускі піянэр». Першы паэтычны зборнік — «Шыпшына» ([[1927]]) — стаў красамоўным ўзорам лірычнай паэзіі, сьведчаньнем самабытнага таленту Глебкі.<ref name="enc"> Янка Купала: Энцыкл. даведнік. — Мн., БелСЭ, 1986. — Артыкул «Глебка». — С. 158.</ref> Сярод лепшых вершаваных твораў ваеннага часу — «Партызаны», «Сьмерць салдата», «Родны хлеб», «Пасылка», «Гай», «Жывое слова», «Пра кнігі», «Беларусі», «Пералом», «Зварот» і інш. Лірыка Глебкі ваеннага перыядупэрыяду адметная ў маштабе ўсёй [[Беларуская літаратура|беларускай літаратуры]] [[1941]]—[[1945]]1941—1945 гг., і можа лічыцца вяршыняй літаратурна-мастацкай працы паэта.

Галоўныя тэмы пасьляваеннай творчасьці паэта — аднаўленьне, памяць вайны, тэмы грамадзка-палітычнага гучаньня. Стылю паэта ўласьцівыя публіцыстычнасьць, грамадзкая страснасьць, героіка-рамантычны пафаспатас, лірызм, палемічная вастрыня, баявітасьць. Пераклаў на беларускую мову асобныя творы [[Аляксандар Пушкін|А. Пушкіна]] («Барыс Гадуноў», вершы), [[Міхаіл Лермантаў|М.Лермантава]], [[Максім Горкі|М.Горкага]], [[Уладзімер Маякоўскі|Ул. Маякоўскага]], [[Тарас Шаўчэнка|Т.Шаўчэнкі]] і інш.<ref name="enc"/>

Пазнаёміўся з Купалам вясной 1926 году на кватэры паэта. На працягу многіх гадоў быў у цесным сяброўстве з Купалам і адчуваў яго падтрымку і дапамогу як паэт. Стаў адным з вучняў і пасьлядоўнікаў Купалы. Разам з Купалам рэдагаваў творы [[Тарас Шаўчэнка|Т.Шаўчэнкі]]. У некаторых творах Глебкі адчуваецца ўплыў паэмы Купалы «[[Безназоўнае]]». Усьлед за Янкам Купалам разьвіваў у беларускае літаратуры жанр драматычнай паэмы. Прысьвяціў Купалу свае вершы «Песьня» і «Жывое слова». Аўтар шматлікіх артыкулаў, прысьвечаных Купалу, і ўспамінаў пра паэта: «Аб мове Янкі Купалы» ([[Літаратура і Мастацтва|«ЛіМ»]], [[10 жніўня]] [[1948]] году), «Неапублікаваныя купалаўскія радкі» ([[Літаратура і Мастацтва|«ЛіМ»]], [[30 чэрвеня]] [[1951]] году), «Шлях да сэрца народа» («Огонёк», [[1952]], №28), «Вялікі пачатак» ([[Літаратура і Мастацтва|«ЛіМ»]], [[28 траўня]] [[1955]] году) і інш.<ref name="enc"/>

{{зноскіКрыніцы}}