'''Смале{{націск}}нскае кня{{націск}}ства''' — [[Фэадалізм|фэадальная]] дзяржава Ўсходняй Эўропы ў 1127—1404 гадах з цэнтрам у [[Смаленск]]у.
Займала землі сучаснай [[Смаленская вобласьць|Смаленскай вобласьці]], часткі [[Бранская вобласьць|Бранскай]], [[Калуская вобласьць|Калускай]], Маскоўскай і [[Цьвярская вобласьць|Цьвярской]] вобласьцяў Расеі, а таксама ўсходнія раёны [[Віцебская вобласьць|Віцебскай]] і Магілёўскай вобласьцяў Беларусі. На землях сучаснай Беларусі месьціліся такія гарады Смаленскага княства, як [[Ворша]], [[Копысь]], [[Крычаў|Крэчут]] (Крычаў), [[Лучын]], [[МсьціслаўАмсьціслаў]] і [[Прапойск|Прупой]] (Прапошаск), а таксама воласьці [[Басея]], [[Вітрына]] і [[Мірачыцы]]<ref name="а">{{Кніга|аўтар=[[Андрэй Мяцельскі]].|частка=Смаленскае княства|загаловак=[[Беларуская энцыкляпэдыя]] ў 18 тамах|арыгінал=|спасылка=http://knihi.com/none/Bielaruskaja_encyklapiedyja_djvu.zip.html|адказны=гал.рэд. [[Генадзь Пашкоў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі]]|год=2002|том=[http://files.knihi.com/Knihi/Slounik/Bielaruskaja_encyklapedyja.djvu.zip/Bielaruskaja_encyklapedyja.15.djvu 15]|старонкі=[http://files.knihi.com/preview/Knihi/Store1/Slounik/Bielaruskaja_encyklapedyja.djvu.zip/Bielaruskaja_encyklapedyja.15.djvu/41_866x9999.jpeg 41]|старонак=552|сэрыя=|isbn=985-11-0251-2|наклад=10 000}}</ref>.
== Гісторыя ==
У 988 годзе Смаленск стаў цэнтрам [[Воласьць|воласьці]] [[Кіеўская Русь|Кіеўскай Русі]]. У 1127 годзе [[Расьціслаў Мсьціславіч]] зрабіў Смаленскае княства самайстойным і найбольшым па памеры. У 1-й палове ХІІ — 2-й палове ХІІІ стагодзьдзя Смаленскаму княству часта падпарадкоўваліся [[Віцебскае княства|Віцебскае]] і [[Друцкае княства|Друцкае]] княствы. У ХІІ стагодзьдзі вылучыліся ва [[Удзельнае княства|ўдзельныя княствы]] Васілеўск, [[Таропец]] (1159), [[Красны]] (1165), [[МсьціслаўскаеАмсьціслаўскае княства|МьціслаўАмсьціслаў]] (1180). У ХІІІ стагодзьдзі — [[Вязьма|Вяземскае]] (1239) і [[Мажайск]]ае (1277) княствы. У 1274 годзе Смаленск пачаў плаціць [[Даніна|даніну]] Залатой Ардзе ([[Стары Сарай|Сарай-Бату]]). У 1295 годзе Смаленскае княства падпарадкавала [[Бранск]]. У пачатку XIV стагодзьдзя ад Смаленскага княства адышлі да Вялікага Княства Літоўскага землі Падняпроўя, басейнбасэйн [[Проня|Проні]], верхняе [[Паволжа]]. У 1313 годзе смаленскім князем стаў [[Іван Аляксандравіч]], які заключыў саюз зь вялікім князем літоўскім [[Гедзімін]]ам і перастаў плаціць даніну [[Залатая Арда|Залатой Ардзе]]. У 1320 годзе Смаленскае княства страціла Віцебск, дзе стаў княжыць [[Альгерд]] Гедзімінавіч. У 1351 годзе маскоўскім князь [[Сямён Горды]] учыніў паход на Смаленск, у выніку якога прымусіў смалянаў разарваць саюз зь [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княствам Літоўскім]]. У 1355 годзе Альгерд заняў смаленскі [[Ржэў]], а ў 1356-м — Бранск. У [[Мсьціслаўская бітва 1386 году|Мсьціслаўскай бітве 1386 году]] загінуў смаленскі князь [[Сьвятаслаў Іванавіч]], пасьля чаго Мсьціслаў адышоў да Вялікага Княства Літоўскага. Наступныя смаленскія князі [[Юры Сьвятаславіч]] і [[Глеб Сьвятаславіч]] захавалі ўладу са згоды вялікалітоўскага намесьніка [[Скіргайла Альгердавіч|Скіргайлы Альгердавіча]]. У 1396 годзе вялікі князь літоўскі [[Вітаўт]] Кейстутавіч заняў Смаленск падчас міжусобіцы між братамі Глебам і Юрыем Сьвятаславічамі. У 1401 годзе Юры Сьвятаславіч захапіў Смаленск пры дапамозе [[Разанскае княства|разанскага князя]] Алега Іванавіча. У 1403 годзе Вітаўт Кейстутавіч захапіў [[Мажайск]] пасьля сьмерці разанскага князя, у выніку чаго землі Смаленскага княства сталі [[Анкляў|анклявам]] унутры земляў Вялікага Княства Літоўскага. У 1404 годзе вялікі князь Вітаў Кейстутавіч вярнуў Смаленскае княства, на земляў якога стварыў Смаленскае намесьніцтва<ref name="а"/>.
