Гораў Велікапольскі: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Ліцьвін перанёс старонку Гораў Вялікапольскі у Гораў Велікапольскі: слушная назва
выпраўленьне спасылак
Радок 1:
{{Мястэчка
| Назва = Гораў ВялікапольскіВелікапольскі
| Назва ў родным склоне = Горава ВялікапольскагаВелікапольскага
| Няпэўная назва =
| Арыгінальная назва = Gorzów Wielkopolski
Радок 51:
| Колер = {{Колер|Польшча}}
}}
'''Го́раў Вялікапо́льскіВелікапо́льскі''' ({{мова-pl|Gorzów Wielkopolski}}, {{мова-de|Landsberg an der Warthe}}) — горад у заходняй [[Польшча|Польшчы]], зьяўляецца сядзібай ваяводы [[Любускае ваяводзтва|Любускага ваяводзтва]]. Горад знаходзіцца на рацэ [[Варта|Варце]]. Колькасьць жыхароў у Гораве ВялікапольскімВелікапольскім налічвае каля 125,1 тыс. чалавек, што ставіць яго на 31 месца па колькасьці насельніцтва ў Польшчы.
 
Горад знаходзіцца на ўскраіне Гораўскай катлавіны, якая знаходзіцца ў [[Гораўскай раўніне]] над Вартай, у вусьці ракі Клёдаўкі, на вышыні ад 19 да 82 м над узроўнем мора. Гораў ВялікапольскіВелікапольскі знаходзіцца ў 53 км ад мяжы зь [[Нямеччына]]й і ў 135 км ад [[Бэрлін]]у. Ад [[Варшава|Варшавы]] горад аддалены на 448 км, сядзіба сэйміка Любускага ваяводзтва знаходзіцца ў 112 км у [[Зялёная Гара|Зялёнай Гары]]. Горад знаходзіцца на тэрыторыі гістарычнага раёну «любуская зямля». Пасьля заваяваньня любучанаў палянамі, гэта тэрыторыя была далучанадалучаная да ВялікапольшчыВелікапольшчы. Потым, у [[1252]] годзе тэрыторыя была далучана да [[Брандэрбурскае маркграфства|Брандэрбурскага маркграфства]]. Да [[1945]] году горад знаходзіўся ў складзе нямецкіх земляў, пасьля [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] Гораў ВялікапольскіВелікапольскі перайшоў пад уладу Польшчы.
 
== Гісторыя ==
У [[10 стагодзьдзе|Х стагодзьдзі]] тэрыторыя вакол вусьця ракі Варты знаходзілася ў межах дзяржавы палянаў, а потым [[Польскае каралеўства (1025—1385)|Польскага каралеўства]]. Фэадальны падзел Польскага каралеўства прывёў да перахода гэтай тэрыторыі пад уладу заходніх суседзяў. У [[1249]] годзе любуцкая зямля трапіла пад уладу Брандэнбургу згодна з дамовай паміж Баляславам Рагаткам і архібіскупам Брандэнбургу. [[2 ліпеня]] [[1257]] году рыцар Альбрэхт дэ Люгэ атрымаў дазвол ад маркграфа Ёгана І на заснаваньне на мяжы марграфства гораду ''Landisberch Nova''. Горад пачаў хутка разьвівацца і стаў культурным і гандлёвым цэнтрам ва ўсходняй Нямеччыне. Празь некаторы час назва зьмянілася на Ландсбэрг. У [[1537]] годзе горад перажыў [[Гусіты|гусіцкую]] аблогу, у [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзі]] некаторы час знаходзіўся ў [[Швэцыя|швэдзкай]] акупацыі, потым некаторы тут знаходзіліся [[Расейская імпэрыя|расейскія]] войскі, была выплачана кантрыбуцыя напалеонаўскім войскам. У [[1892]] годзе Ландсбэрг быў невялікім горадам, цэнтрам акругі.
 
Пад час ІІ сусьветнай вайны горад быў зруйнаваны пад час яго ўзяцьця войскамі [[СССР]], якія занялі яго [[30 студзеня]] [[1945]] году. Пасьля сканчэньня вайны горад быў перададзены Польшчы ў складзе якой была зьменена яго назва на Гораў над Вартай, а празь некаторы час была даданададаная прыстаўка ВялікапольскіВелікапольскі. Нямецкія грамадзяне былі выселены ў Нямеччыну, а на іх месца перасялялі жыхароў [[Крэсы|Крэсаў]].
 
Пасьля вайны адбылася хуткае разьвіцьцё гораду. З [[1945]] да [[1950]] году Гораў быў галоўным цэнтрам адміністрацыі заходніх паветаў [[Познанскае ваяводзтва|Познанскага ваяводзтва]]. Пасьля гэтага горад пачынае паступова страчваць адміністрацыйнае значэньне ў краіне. З [[1950]] году горад быў далучаны да новаўтворанага Зялёнагорскага ваяводзтва. У [[1960-я|1960-х]] гадах колькасьць насельніцтва налічвае каля 50 тыс. чалавек, што пераўзышло перадваенны ўзровень. У канцы 1960-х гадоў у Гораве хутка пачынае разьвівацца прамысловасьць. У [[1970-я|1970-х]] зьяўляюцца першыя вышэйшыя навучальныя ўстановы. У [[1975]] годзе Гораў становіцца сталіцай новаўтворанага Гораўскага ваяводзтва, а ў [[1979]] годзе колькасьць насельніцтва дасягае 100 тыс. чалавек. У [[1980-я|1980-х]] гадах Гораў становіцца адным з цэнтраў актыўнасьці «[[Салідарнасьць (прафзьвяз)|Салідарнасьці]]».
 
З [[1990-я|1990-х]] гадоў пачынаецца актыўнае разьвіцьцё прыватнага сэктару эканомікі гораду. З [[1999]] году Гораў ВялікапольскіВелікапольскі стаў сядзібай ваяводы [[Любускае ваяводзтва|Любускага ваяводзтва]].
 
== Гарады-сябры ==
Радок 80:
 
[[Катэгорыя:Гарады Любускага ваяводзтва]]
[[Катэгорыя:Гораў ВялікапольскіВелікапольскі| ]]
[[Катэгорыя:Населеныя пункты, згаданыя ў XIII стагодзьдзі]]