Эрык Дальбэрг: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д вікіфікацыя, артаграфія, ВП:СТРАЗ
крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/Erik_Dahlbergh?oldid=894870062
Радок 13:
|камандаваў =
|частка =
|бітвы = [[Паўночныя войны]], [[Дацка-швэдзкая вайна (1675—1679)|Дацка-швэдзкая вайна]], [[Вялікая Паўночная вайна]]
|узнагароды = {{Узнагарода}}
|сувязі =
|у адстаўцы =
}}
Граф '''Э́рык Да́льбэрг''' ({{мова-sv|Erik Jönsson Dahlbergh}}; 10 кастрычніка 1625, [[Стакгольм]], [[Швэцыя]] — 16 студзеня 1703, там сама) — швэдзкі вайсковы інжынэр і мастак-баталіст.
 
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў [[Стакгольм]]е. Навучаўся ў парафіяльных лютэранскіх школах, з 11 гадоў у бугальтарскай школе ў [[Гамбург]]у. З 16 гадоў на службе ў адміністрацыі швэдзкага Заходняга Памор’я, у 20 гадоў атрымаў афіцэрскае званьне. З 1648 году ў [[Франкфурт-на-Майне|Франкфурце-на-Майне]], кантраляваў спагнаньне з Імпэрыі вялікай кантрыбуцыі паводле ўмоваў [[Вэстфальскі мір|Вэстфальскага міру]]. Тут вывучаў [[матэматыка|матэматыку]], [[архітэктура|архітэктуру]], малюнак і [[фартыфікацыя|фартыфікацыйнае]] майстэрства, замежныя мовы. З 9 ліпеня 1656 па 13 ліпеня 1657 году ў дзейнай арміі на тэрыторыі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]]. Фактычна займаў пасаду генэральнага кватармайстра.
 
З 9 ліпеня 1656 па 13 ліпеня 1657 году ў дзейнай арміі на тэрыторыі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]]. Фактычна займаў пасаду генэральнага кватармайстра.
 
Дальбэрг удала ваяваў і зарэкамэндаваў сябе добрым грамадзянскім адміністратарам, да канца жыцьця пасьпеў атрымаць званьне генэрала артылерыі (1676), баронскую годнасьць, а вяршыняй яго разнастайнай дзейнасьці была пасада губэрнатара [[швэдзкія Інфлянты|швэдзкіх Інфлянтаў]] (паўночнай [[Латвія|Латвіі]] і [[Эстонія|Эстоніі]]). ПамёрУдзельнічаў у Стакгольме[[Дацка-швэдзкая вайна (1675—1679)|Сконскай]] ды [[Вялікая Паўночная вайна|Вялікай Паўночнай вайне]].
 
Сышоў у адстаўку ў 1702 року ў званьні фэльдмаршала. Памёр у Стакгольме.
 
== Дзейнасьць ==
Стварыў некалькі дзясяткаў [[гравюра|гравюр]], якія падрабязна асьвятляюць дзеяньні швэдзкай арміі пад час [[Першая Паўночная вайна|Першай Паўночнай вайны]], у тым ліку: прарыў швэдамі акружэньня злучаных польска-літоўскіх войскаў на чале з [[Стэфан Чарнецкі|Стэфанам Чарнецкім]], [[Ежы Любамірскі]]м і [[Павал Ян Сапега|Паўлам Янам Сапегам]] пад [[Сандомір]]ам 4 красавіка 1656 году; [[бітва пад Філіпавам|бітву пад Філіпавам]] (22 кастрычніка 1656 году), у якой войскі швэдзкага фэльдмаршала [[Густаў Ота Стэнбок|Густава Ота Стэнбока]] і брандэнбурскага генэрала [[Георг Фрыдрых фон Вальдэк|Георга Фрыдрыха фон Вальдэка]] разьбілі 12-тысячнае войска [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] на чале зь [[Вінцэнт Корвін-Гасеўскі|Вінцэнтам Гасеўскім]]. Выява [[Аблога Берасьця (1657)|аблогі Берасьця]] 21 траўня (11 траўня па старым стылі) 1657 году — самая каштоўная графічная крыніца па гісторыі гораду дарасейскіх часоў. Перанесеныя на медзь, гравюры Дальбэрга набылі шырокую вядомасьць у [[Эўропа|Эўропе]] дзякуючы твору нямецкага гісторыка [[Самуэль Пуфэндорф|Самуэля Пуфэндорфа]] (1632—1694) ''De rebus a Carlo Gustavo gestis'' (выдавецтва [[Крыстаф Рыгель|Крыстафа Рыгеля]], [[Нюрнбэрг]], 1696), у якім былі выкарыстаныя як ілюстрацыі.
 
Аўтар дыярыюшу, які зьмяшчае ў тым ліку падрабязныя зьвесткі пра аблогу і захоп Берасьця 19—23 траўня 1657 году.
 
Дальбэрг удала ваяваў і зарэкамэндаваў сябе добрым грамадзянскім адміністратарам, да канца жыцьця пасьпеў атрымаць званьне генэрала артылерыі, баронскую годнасьць, а вяршыняй яго разнастайнай дзейнасьці была пасада губэрнатара [[швэдзкія Інфлянты|швэдзкіх Інфлянтаў]] (паўночнай [[Латвія|Латвіі]] і [[Эстонія|Эстоніі]]). Памёр у Стакгольме.
 
== Крыніцы ==
Радок 41 ⟶ 46:
* [http://www.kamunikat.net.iig.pl/autary/biely/www/encyklapedyja/d.htm#3 Арыгінальны артыкул]
* [http://www.kamunikat.net.iig.pl/autary/biely/www/ikanahrafija/dalberh.htm Алесь Белы. Невядомыя эпізоды «невядомай вайны». Ваенныя дзеянні Швецыі супраць ВКЛ у 1656—1657 гг. вачыма Эрыка Дальберга.]
 
{{Бібліяінфармацыя}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Дальбэрг, Эрык}}
Радок 49 ⟶ 56:
[[Катэгорыя:Швэдзкія мастакі і мастачкі]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Стакгольме]]
[[Катэгорыя:Швэдзкія картографы]]
[[Катэгорыя:Швэдзкія фэльдмаршалы]]
[[Катэгорыя:Швэдзкія графы]]