Вікіпэдыя

Кельцы: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д →‎Мінуўшчына: год, р. скл. -у
шаблён, афармленьне
Радок 1:
{{Населены пункт/Польшча
{{Мястэчка
| Назва = Кельцы
|Статус Вышыня = горад▼
| Назва ў родным склоне = Кельцаў
|Назва Няпэўная назва ў родным склоне = Кельцаў
|Назва польскай мовай Арыгінальная назва = Kielce
|Герб Краіны = ПольшчыHerb miasta Kielce.svg
|Сьцяг Герб = Herb miasta= Kielce.svg
|Гімн Сьцяг =
|Дата Гімн заснаваньня =
| Першыя згадкі = [[11 стагодзьдзе| = XI ст.]]стагодзьдзе
| ГорадСтатус з = 1364
| Магдэбурскае права =
|Былая назва Былыя назвы =
| БылаяМясцовая назва =
|Ваяводзтва = [[Сьвентакшыскае ваяводзтва|Сьвентакшыскае]]
| Мясцовая назва =
|Павет Летні час = +2▼
| Адміністрацыйная адзінка =
|Гміна Часавы пас = +1▼
| Назва адміністрацыйнай адзінкі =
|Прэзыдэнт места =
| Адміністрацыйная адзінка2 =
| ІмяПасада кіраўніка = [[Багдан= Вэнта]]▼
| Назва адміністрацыйнай адзінкі2 =
|Кіраўнік =
| Адміністрацыйная адзінка3 =
|Плошча = 109.65
| Назва адміністрацыйнай адзінкі3 =
|Крыніца Сельсавет плошчы =
|Вышыня Пасялковы савет =
|Унутраны Кіраўнік падзел = Мэр
| Колькасьць двароўнасельніцтва = =196335▼
▲| Імя кіраўніка = [[Багдан Вэнта]]
|Год Плошча падліку колькасьці = 109,652018
|Крыніца Шчыльнасьцьколькасьці насельніцтва = 1 870▼
▲| Вышыня =
|Тэндэнцыя Колькасьцьколькасьці насельніцтва = 205 000
| Год падлікуКолькасьць насельніцтва аглямэрацыі = =
|Год падліку колькасьці аглямэрацыі =
▲| Шчыльнасьць насельніцтва = 1 870
|Крыніца колькасьці аглямэрацыі =
▲| Колькасьць двароў =
|Этнічны склад насельніцтва =
▲| Часавы пас = +1
|Год падліку этнічнага складу =
▲| Летні час = +2
|Нацыянальны склад насельніцтва =
| Тэлефонны код = +(48) 41
|Год падліку нацыянальнага складу =
| Паштовы індэкс = з 25-001 да 25-900
|Колькасьць двароў Аўтамабільны код =
|Год падліку колькасьці двароў =
| Выява = Kielce Bishops' palace 20051008 1019.jpg▼
|Паштовыя індэксы Апісаньне выявы = 25-001 — 25-900
|Шырата_паўшар'еТэлефонны код = паўночнае+48 41
|Шырата_градусаўАўтамабільны нумарны знак = 50
|Шырата_хвілінаўTERYT = 53
▲| Выява = Kielce Bishops' palace 20051008 1019.jpg
|Шырата_сэкундаў =
|Даўгата_паўшар'еАпісаньне выявы = усходняе
|Даўгата_градусаўШырата градусаў = 2050
|Даўгата_хвілінаўШырата хвілінаў = 3753
|Даўгата_сэкундаўШырата сэкундаў =
|Даўгата градусаў = 20
| Пазыцыя подпісу на мапе =▼
|Даўгата хвілінаў = 37
| Водступ подпісу на мапе =
|Даўгата Commonsсэкундаў = =
|Пазыцыя Сайт подпісу на мапе = http://www.um.kielce.pl/
▲| ПазыцыяВодступ подпісу на мапе =
| Колер = {{Колер|Польшча}}
|Сайт = http://www.um.kielce.pl/
}}
'''Ке́льцы''' ([[Польская {{мова|па-польску]]: ''pl|Kielce''}}) — горад у паўднёвай [[Польшча|Польшчы]], зьяўляецца адміністрацыйным цэнтрам [[Сьвентакшыскае ваяводзтва|Сьвентакшыскага ваяводзтва]]. Горад разьмешчаны ў ''Сьвентакшыскіх гарах'' і зьяўляецца эканамічным, культурным і турыстычным цэнтрам рэгіёну. Колькасьць насельніцтва складае каля 205 тыс. чалавек. Праз горад цячэ невялікая рака [[Сільніца]], якая зьяўляецца правым прытокам [[Бобжы]]. Гістарычна горад адносіцца да [[Малапольска|Малапольскі]], ''Сандамірскай зямлі'' і зьяўляўся сталіцай ''Сьвентакрышчыны''. У навакольлі гораду да нашых дзён захаваўся келіцкі дыялект польскай мовы (''gwara kielecka'').▼
 
▲'''Ке́льцы''' ([[Польская мова|па-польску]]: ''Kielce'') — горад у паўднёвай [[Польшча|Польшчы]], зьяўляецца адміністрацыйным цэнтрам [[Сьвентакшыскае ваяводзтва|Сьвентакшыскага ваяводзтва]]. Горад разьмешчаны ў ''Сьвентакшыскіх гарах'' і зьяўляецца эканамічным, культурным і турыстычным цэнтрам рэгіёну. Колькасьць насельніцтва складае каля 205 тыс. чалавек. Праз горад цячэ невялікая рака [[Сільніца]], якая зьяўляецца правым прытокам [[Бобжы]]. Гістарычна горад адносіцца да [[Малапольска|Малапольскі]], ''Сандамірскай зямлі'' і зьяўляўся сталіцай ''Сьвентакрышчыны''. У навакольлі гораду да нашых дзён захаваўся келіцкі дыялект польскай мовы (''gwara kielecka'').
 
Плошча гораду мае узвышаны характар, перапад вышыняў складае ад 260 да 408 мэтраў над узроўнем мора. Самай высокай кропкай Кельцаў зьяўляецца гара ''Тэлеграф''.
 
== Гісторыя ==
 
Існуе паданьне, што сваім зьяўленьнем горад абавязаны князю [[Мешка II Ламбэрт|Мешку Баляслававічу]], сыну [[Балеслаў II Сьмелы|Баляслава Сьелага]]. 900 гадоў таму, у навакольлі Кельцаў знаходзіліся лясы, якія прываблівалі добрым паляваньнем. Так сама, тут быў на паляваньні і князь Мешка. Пад час пагоні за зьверам, ён адарваўся ад іншых паляўнічых і выехаў на незнаёмую паляну. Тут ён вырашыў адпачыць і заснуў у высокай траве. Яму прысьнілася, што на яго напалі забойцы, якія спрабавалі ўліць яму ў рот атруту. Калі князь ужо пачаў траціць сілы, зьявіўся ''сьвяты Войцэх'', які ўзьняў яго над зямлёй і намаляваў на зямлі знак, які быў змыты вадой. Мешка абудзіўся і убачыў недалёка ад сябе крыніцу. Вада з ім была смачная, празрыстая, такая як у сьне. Мешка адчуў прыліў сіл і пачуў крыкі сваіх падначаленых. Ад’язжаючы з паляны ён знайшоў белыя іклы невядомай жывёлы, верагодна [[дзік]]а. Князь пакляўся што пабудуе на гэтым месцы горад з вялікім касьцёлам. Праз некаторы час, тут было пабудавана паселішча, на самой паляне быў пабудаваны касьцёл ''св. Войцэха'', а крыніца, зь якой напіўся князь, атрымала назву ''Сільніца''. Паселішча атрымала назву Кельцы ў памяць аб знойдзеных іклах жывёлы (па-польску: ''kły'').
 
У [[1364]] годзе Кельцы атрымалі [[Магдэбурскае права]], а ў [[1496]] годзе, кардынал ''Фрыдрык Ягелончык'' надаў гораду герб. У 1661 годзе Кельцы наведаў польскі кароль і вялікі князь літоўскі [[Ян Казімер]]. У [[1655]] годзе горад быў зруйнаваны швэдзкімі войскамі. 7 — 97—9 чэрвеня 1794 году горад наведаў [[Тадэвуш Касьцюшка]], які адпачываў тут са сваімі войскамі пасьля [[Бітва пад Шчэкацінамі|бітвы пад Шчэкацінамі]]. Пасьля пажару, які адбыўся [[24 траўня]] [[1800]] году, былі зьнішчаны практычна ўсе жылыя пабудовы і ратуша. З [[1809]] году Кельцы уваходзілі ў склад [[Царства Польскае|Царства Польскага]]. У [[1815]] годзе горад быў акупіраваны расейскімі войскамі. З [[1818]] да [[1845]] году ў Кельцы была перанесена сталіца ''Кракаўскай губэрні''. У [[1885]] годзе праз Кельцы прайшла лінія чыгункі [[Дэмблін]] — [[Дамброва-Гурніча]]. [[5 верасьня]] [[1914]] году ў Кельцах быў утвораны першы полк Польскага легіёна пад кіраўніцтвам [[Юзэф Пілсудзкі|Юзэфа Пілсудзкага]]. [[2 жніўня]] [[1919]] году горад стаў сталіцай ''Келецкага ваяводзтва''. [[15 студзеня]] [[1945]] году горад быў заняты Савецкімі войскамі Першага УкраінскагаЎкраінскага фронту. [[4 ліпеня]] [[1946]] году адбыўся келецкі габрэйскі пагром. [[1 студзеня]] [[1999]] году Кельцы сталі сталіцай Сьвентакшыскага ваяводзтва.
 
== Эканоміка ==
Асновай эканомікі гораду з [[15 стагодзьдзе|XV стагодзьдзя]] была здабыча карысных выкапняў: [[Жалезная руда|жалезнай руды]], [[Медзь|медзі]] і [[волава]], а так сама [[мармур]]у і [[пяшчанік]]у. У наш час атрымала разьвіцьцё будаўнічая, машынабудаўнічая прамысловасьць, а так сама сфэра апрацоўкі і паслугаў. Так сама важнае значэньне маюць келецкія кірмашы. У апошнія гады у Кельцах пачаў хутка разьвівацца аптовы [[гандаль]], былі пабудаваны некалькі гіпэрмаркетаў.▼
 
▲Асновай эканомікі гораду з [[15 стагодзьдзе|XV стагодзьдзя]] была здабыча карысных выкапняў: [[Жалезная руда|жалезнай руды]], [[Медзь|медзі]] і [[волава]], а так сама [[мармур]]у і [[пяшчанік]]у. У наш час атрымала разьвіцьцё будаўнічая, машынабудаўнічая прамысловасьць, а так сама сфэра апрацоўкі і паслугаў. Так сама важнае значэньне маюць келецкія кірмашы. У апошнія гады у Кельцах пачаў хутка разьвівацца аптовы [[гандаль]], былі пабудаваны некалькі гіпэрмаркетаў.
 
== Гарады-сябры ==
* [[Будапэшт]], [[Вугоршчына]]
* [[Чэпэл]], [[Вугоршчына]]
* [[Гэрнінг]], [[Данія]]
* [[Флінт (Мічыган)|Флінт]], [[ЗША]]
* [[Рамула]], [[Ізраіль]]
* [[Гарыцыя]], [[Італія]]
* [[Гота]], [[Нямеччына]]
* [[Віньніца]], [[Украіна]]
* [[Каменскае]], [[Украіна]]
* [[Аранж]], [[Францыя]]
* [[Еўле]], [[Швэцыя]]
* [[Сандвікен]], [[Швэцыя]]
 
== Вонкавыя спасылкі ==▼
* {{Сьцяг Вугоршчыны}} [[Вугоршчына]], [[Будапэшт]]
{{Commons}}
* {{Сьцяг Вугоршчыны}} [[Вугоршчына]], [[Чэпэл]]
* {{Сьцяг Украіны}} [[Украіна]], [[Днепрадзяржынск]]
* {{Сьцяг Украіны}} [[Украіна]], [[Віньніца]]
* {{Сьцяг ЗША}} [[ЗША]], [[Флінт]]
* {{Сьцяг Швэцыі}} [[Швэцыя]], [[Еўле]]
* {{Сьцяг Швэцыі}} [[Швэцыя]], [[Сандвікен]]
* {{Сьцяг Італіі}} [[Італія]], [[Гарыцыя]]
* {{Сьцяг Нямеччыны}}[[Нямеччына]], [[Гота]]
* {{Сьцяг Даніі}} [[Данія]], [[Гэрнінг]]
* {{Сьцяг Францыі}} [[Францыя]], [[Аранж]]
* {{Сьцяг Ізраілю}} [[Ізраіль]], [[Рамула]]
 
▲== Вонкавыя спасылкі ==
{{commons|Kielce|выгляд=міні}}
{{Сталіцы польскіх ваяводзтваў}}
 
[[Катэгорыя:Кельцы| ]]
[[Катэгорыя:Населеныя пункты Сьвентакшыскага ваяводзтва]]
[[Катэгорыя:Населеныя пункты, згаданыя ў XI стагодзьдзі]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Кельцы»