Вікіпэдыя

Танзанія: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
W (гутаркі | унёсак)
27 270 правак
д →‎Насельніцтва: +Зьвязнасьць
Dymitr (гутаркі | унёсак)
61 254 праўкі
крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/Tanzania?oldid=874812039
Радок 12:
|ТыпУраду = [[фэдэрацыйная рэспубліка]]
|ПасадыКіраўнікоў = [[прэзыдэнт]]<br />[[прэм’ер-міністар]]
|ІмёныКіраўнікоў = [[ДжакаяДжон КіквэтэМагуфулі]]<br />[[МізэнгаКасім ПіндаМаджаліва]]
|Плошча = 945 203
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 31-е
|АдсотакВады = 6,2
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 20092016
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 3026-е
|Насельніцтва = 4355 739572 000201
|ШчыльнасьцьНасельніцтва = 46,3
|ГодАцэнкіСУП = 2009
Радок 38:
|Дадаткі = [[Файл:Tz-map.png|цэнтар|250пкс|Мапа Танзаніі]]
}}
'''Танзанія,''' ці '''Аб’яднаная Рэспубліка Танзанія''' ({{мова-sw|Jamhuri ya Muungano wa Tanzania}}, {{мова-en|United Republic of Tanzania}}) — краіна ва [[Усходняя Афрыка|Ўсходняй Афрыцы]], узьніклау рэгіёне вялікіх афрыканскіх азёраў. На паўночным усходзе краіны знаходзіцца гара [[Кіліманджара]], самая высокая гара ў вынікуАфрыцы. злучэньняКраіна дзьвюхмае былыхвыхад калёніяў:да [[НямеччынаІндыйскі акіян|нямецкайІндыйскага акіяна]]. (пасьляНа поўначы мяжуе з [[Кенія]]й і [[Уганда|Ўгандай]], на захадзе з [[Руанда]]й, [[Бурундзі]] і [[Дэмакратычная Рэспубліка Конга|Дэмакратычнай Рэспублікай Конга]]. Эўрапейскі каляніялізм пачаўся з мацерыковай частцы Танзаніі ў канцы XIX стагодзьдзя, калі [[Нямецкая імпэрыя]] стварыла правінцыю [[Нямецкая Ўсходняя Афрыка]], якая па выніках [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайны]] перайшла да [[ВялікабрытаніяВялікабратынія|брытанскайВялікабратыніі]]). Мацерыковая частка працягвала сваё існаваньне як калёнія [[Танганьіка|Танганьікі]], іу брытанскагатой час [[Занзыбар]] заставаўся пад асобнай каланіяльнай юрысдыкцыяй. Пасьля аб’яўленьня незалежнасьці абодвух калёніяў у 1961 і 1963 гадох, штогэтыя дзьве структуры аб’ядналіся ў красавіку 1964 году ў адзіную краіну сымбалізуеТанзанію. назваНазва краіны ўтвораная з пачаткаў назваў абодвух рэгіёнаў. У наш час гэтыя рэгіёны Танзаніі існуюць як фэдэрацыйныя рэспублікі.
 
Паводле падлікаў [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацыяў|Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў]] на 2016 год насельніцтва Танзаніі складала 55,57 млн чалавек<ref>[https://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/ «World Population Prospects: The 2017 Revision»]. United Nations Department of Economic and Social Affairs.</ref>. Насельніцтва складаецца зь некалькіх этнічных, моўных і рэлігійных групаў. Дзяржава зьяўляецца прэзыдэнцкай канстытуцыйнай рэспублікай, у 1996 годзе афіцыйная сталіца была перанесена ў [[Дадома]], дзе месьціцца рэзыдэнцыя прэзыдэнту, Нацыянальны сход і некаторыя ўрадавыя міністэрствы<ref>[https://web.archive.org/web/20130712145006/http://www.etsav.upc.es/personals/iphs2004/pdf/148_p.pdf «The planning of the new capital of Tanzania: Dodoma, an unfulfilled dream»]. University of Botswana.</ref>. [[Дар-эс-Салам]], былая сталіца, захоўвае большасьць урадавых установаў і зьяўляецца самым вялікім горадам краіны, галоўным портам і вядучым камэрцыйным цэнтрам<ref>[https://web.archive.org/web/20131125222553/http://www.tanzania.go.tz/profilef.html «Country Profile»]. Tanzania.go.tz.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20140222180354/http://www.tanzaniaports.com/index.php?option=com_content&view=article&id=100&Itemid=270 «Dar es Salaam Port»]. Tanzaniaports.com.</ref>. Танзанія зьяўляецца дэ-факта аднапартыйнай дзяржавай з дэмакратычнай сацыялістычнай партыяй [[Чама-Ча-Мапіндузі]] на чале.
Краіна мае выхад да [[Індыйскі акіян|Індыйскага акіяна]]. На поўначы мяжуе з [[Кенія]]й і [[Уганда|Ўгандай]], на захадзе з [[Руанда]]й, [[Бурундзі]] і [[Дэмакратычная Рэспубліка Конга|Дэмакратычнай Рэспублікай Конга]].
 
Паўночны ўсход Танзаніі ёсьць пераважна гарыстым і лясістым, тамака месьціцца і гара Кіліманджара. Тры зь Вялікіх азёраў Афрыкі часткова месьцяцца ў Танзаніі. На поўначы і захадзе знаходзіцца возера [[Вікторыя (возера)|Вікторыя]], самае вялікае возера ў Афрыцы, і возера [[Танганьіка]], самае глыбокае возера на кантынэнце, вядомае сваімі ўнікальнымі відамі рыбаў. Усход краіны гарачы і вільготны, з усходняга боку ў Інлыйскім акіяне каля берагу месьціцца востраў Занзыбар. Вадаспад [[Каламба (вадаспад)|Каламба]], разьмешчаны на рацэ [[Каламба (рака)|Каламба]] на мяжы з Замбіяй, зьяўляецца другім паводле велічыні бесьперапынным вадаспадам у Афрыцы<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/310022/Kalambo-Falls «Kalambo Falls»]. Encyclopædia Britannica.</ref>. Запаведнік [[Мэнай Бэй]] ёсьць самай вялікай ахоўнай марской зонай Занзыбару.
У Танзаніі дзьве сталіцы: адміністрацыйным цэнтрам зьяўляецца гістарычная сталіца [[Дар-эс-Салам]], а заканадаўчай — [[Дадома]], куды ўрад пераехаў у 1970-х гадах.
 
У Танзаніі размаўляюць больш чым на 100 розных мовах, што робіць краіну найбольш лінгвістычна разнастайнай ва Ўсходняй Афрыцы<ref name="Ammon">Ulrich Ammon; Norbert Dittmar; Klaus J. Mattheier (2006). [https://books.google.com/books?id=LMZm0w0k1c4C&pg=PA1967 ''«Sociolinguistics: An International Handbook of the Science of Language and Society»'']. Walter de Gruyter. — С. 1967. — {{ISBN|978-3-11-018418-1}}.</ref>. Краіна дэ-юрэ ня мае афіцыйнай мовы, хоць нацыянальнай мовай ёсьць [[суахілі]]. Суахілі выкарыстоўваецца ў парлямэнцкіх дэбатах, у судах ніжэйшай інстанцыі, а таксама ў сыстэме адукацыі пачатковай школы. [[Ангельская мова]] выкарыстоўваецца ў зьнешнім гандлі, у дыпляматыі, у вышэйшых судах, а таксама ў якасьці сродку навучаньня ў сыстэме сярэдняй і вышэйшай адукацыі<ref name="Ammon"/>, хоць урад Танзаніі плянуе спыніць выкарыстаньне ангельскай мовы ў якасьці мовы навучання ў цэлым<ref>[https://afkinsider.com/88774/tanzania-ditches-english-education-overhaul-plan/ «Tanzania Ditches English In Education Overhaul Plan»]. AFK Insider.</ref>. Прыблізна 10 адсоткаў танзанійцаў размаўляюць на суахілі як носьбіты мовы, і да 90 працэнтаў выкарыстоўваюць яе у якасці другой мовы зносінаў<ref name="Ammon"/>.
 
== Гісторыя ==
Радок 261 ⟶ 263:
== Культура ==
У Танзаніі ужываецца каля 100 моваў, у асноўным зь сям’і банту. У адукацыі выкарыстоўваецца [[суахілі]], у вышэйшай адукацыі [[ангельская мова]]. У краіне ёсьць чатыры ўнівэрсытэты.
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [http://www.tanzania.go.tz/ Афіцыйны сайт].
* [https://curlie.org/Regional/Africa/Tanzania Танзанія]. Curlie.
 
{{Краіны Афрыкі}}
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Танзанія»