Беларуская міталёгія: розьніца паміж вэрсіямі

Паганскі [[Касмагонія|касмаганічны]] міт не захаваўся. Але шэраг [[Валачобнікі|валачобных]] песень, народных [[Балады|балад]], паданьняў, [[Апокрыф|апокрыфаў]] "«народнай бібліі"» утрымлівае рэшткі нехрысьціянскіх касмаганічных матываў. Але гэтыя матывы часта супярэчаць адзін аднаму, адзіная касмаганічная сыстэма з іх не выбудоўваецца.

* Разьбіваньне камня. У паданьні "«[[Адкуль пайшлі беларусы]]"» паведамляецца, што бог Пярун пачаў кідаць маланкі ў камень, што стаяў пасярод мёртвай вады. Ад камня адскочылі яскаркі, ад якіх нарадзіліся Зямля і ўсё жывое. У веснавых песьнях конь сьвятога Юрая (пазьнейшы заменьнік бога Ярылы) разьбівае валун.

* Рассыпаньне пяску па марской паверхні. У паданьні "«[[Пра паходжаньне Д'ябала і балот]]"» Бог рассыпае марскі глей па акіянскай паверхні, глей цьвярдзее, і з яго ўтвараецца Зямля. Цікава, што аналягічным чынам ствараюць Зямлю [[Балцкая міталёгія|балцкі]] бог [[Дзевас]] і [[Сыбір|сыбірскі]] [[Нум]]. Гэты ж міт пераклікаецца і са зьвесткамі П. П.  Дземідовіча аб тым, што Зямля, ва ўяўленьнях беларусаў, - — тонкая скура на паверхні касьмічнага акіяну.

* Птушка губляе жалуд. У валачобнай песьні "«два галубочкі"» губляюць "«два жалудочкі"», з якіх растуць два дубы (магчыма, рэшта вобразу Сусьветнага дрэва), на дубах гараць сьвечкі (верагодна, зоркі), а вакол іх разьліваецца мора. У іншай валачобнай песьні сава губляе жалуд, і з яго вырастае дуб.