Амэтыст: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д →Адмены і назвы: выпраўленьне спасылкі |
крыніца — https://ru.wikipedia.org/wiki/Аметист?oldid=95082161 |
||
Радок 11:
|Габітус =
|Двайнікі =
|Бляск = шклопадобны,
|Празрыстасьць = ад празрыстага да паўпразрыстага
|Луплівасьць =
Радок 20:
|Цьвёрдасьць = 7
|Злом = канхаідальны
|Прымешак = Fe<
|Шчыльнасьць = <!-- Шчыльнасьць у г/см³ -->
|Шчыльнасьць2 = <!-- Спэцыфічная шчыльнасьць -->
Радок 38:
|Асаблівасьці = [[П’езаэфэкт|п’езаэлектрычны]]
}}
'''Амэты́ст''' ({{мова-grc|αμέθυστος}}, ад α «не» + μέθυσος «п’яніца») — сіняя, сінявата-ружовая ці чырвона-фіялетавая разнавіднасьць [[кварц]]у. Празрысты амэтыст адносіцца да [[Каштоўныя камяні|паўкаштоўных камянёў]]; непразрысты — каштоўны {{Не перакладзена|вырабны камень||ru|Поделочный камень}}.
Сустракаецца звычайна ў вольным выглядзе ў пустэчах і жылах сярод крышталічных горных парод [[крышталь|крышталяў]] і Старажытнагрэцкая назва «ня п’яніца» выказвае старажытнае павер’е, быццам амэтыст ахоўвае ягонага ўласьніка ад [[Алькагалізм|п’янства]].
== Агульнае апісаньне ==
[[Хімічная формула]]: SiO<sub>2</sub> — [[дыяксыд крэмну]].
Празрыстая [[Фіялетавы колер|фіялетавая]] адмена [[кварц]]у, афарбоўка якога мае радыяцыйную прыроду<ref name="mir">Мир камня. В 2-х т. Т. 2. Драгоценные и поделочные камни: Пер. с нем. / Послесл. С. Ф. Ахметова. — М.: Мир, 1986. — 263 с.</ref> і
Характэрнае нязначнае [[Плеахраізм|зьмяненьне афарбоўкі]] ў залежнасьці ад асьвятленьня. Крышталі амэтысту з [[Хрусталь|хрусталеносных]] жылаў, як правіла, устойлівыя нават да простага сонечнага сьвятла; амэтыст, знойдзены ў жэодах між [[Асадкавыя горныя пароды|асадкавых пародаў]], звычайна хутка выцьвітаюць на сьвятле.
Як напаўкаштоўны камень выкарыстоўваецца ў ювэлірных і мастацкіх вырабах.▼
Пры награваньні да 250°С афарбоўка амэтыстаў паступова пераходзіць у жоўтую ці зелянявую. Накальваньне амэтыстаў да тэмпэратураў 470—750°С прыводзіць да зьмены іхняй афарбоўкі на залаціста-жоўтую — цытрынавую, а неасьцярожнае награваньне — увогуле да ейнага зьнікненьня. Большасьць [[цытрын]]аў, якія трапляюць на рынак, уяўляюць сабою абпаленыя амэтысты. Пры радыяактыўным апраменьваньні першапачатковая афарбоўка аднаўляецца<ref name="mir"
== Адмены і назвы ==▼
▲Накальваньне амэтыстаў да тэмпэратураў 470—750°С прыводзіць да зьмены іхняй афарбоўкі на залаціста-жоўтую — цытрынавую, а неасьцярожнае награваньне — увогуле да ейнага зьнікненьня. Большасьць [[цытрын]]аў, якія трапляюць на рынак, уяўляюць сабою абпаленыя амэтысты. Пры радыяактыўным апраменьваньні першапачатковая афарбоўка аднаўляецца<ref name="mir">Мир камня. В 2-х т. Т. 2. Драгоценные и поделочные камни: Пер. с нем. / Послесл. С. Ф. Ахметова. — М.: Мир, 1986. — 263 с.</ref>.
▲Як [[Каштоўныя камяні|напаўкаштоўны камень]] выкарыстоўваецца ў ювэлірных і мастацкіх вырабах.
На рынку каштоўных камянёў часта выкарыстоўваюць гандлёвыя найменьні, якія не адпавядаюць іхняй мінэралягічнай назве<ref name="mir">Мир камня. В 2-х т. Т. 2. Драгоценные и поделочные камни: Пер. с нем. / Послесл. С. Ф. Ахметова. — М.: Мир, 1986. — 263 с.</ref>:▼
▲== Адмены і назвы ==
▲На рынку каштоўных камянёў часта выкарыстоўваюць гандлёвыя найменьні, якія не адпавядаюць іхняй мінэралягічнай назве<ref name="mir"
* ''багемскі тапаз або залацісты, індыйскі, гішпанскі, саляманскі тапаз, мадэйра-тапаз, пальмэйра-тапаз, сьера-тапаз'' — цытрын (абпалены амэтыст)
* ''венскі амэтыст'' — фіялетавая [[шпінэль]] або фіялетавы [[карунд]]
Радок 60 ⟶ 66:
* амэтыст-[[сапфір]] (фіялетавая адмена карунду)
==
Сустракаецца ў [[граніт]]ных [[пэгматыт]]ах, кварцавых жылах і ў выглядзе {{Не перакладзена|Друза|друзаў|uk|Друза (мінеральний агрегат)}} у паражнінах [[Вульканічныя пароды|вульканічных пародаў]] у асноўным на [[Урал|Ўрале]], у [[Індыя|Індыі]], [[ЗША]], [[Уругвай|Уругваі]] ды [[Бразылія|Бразыліі]].
Радок 69 ⟶ 75:
{{Commonscat|Amethysts}}
{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Каштоўныя камяні]]▼
[[Катэгорыя:Мінэралы]]▼
[[Катэгорыя:Аксыдныя мінэралы]]
|