Зараастрызм: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д выдаленая Катэгорыя:Рэлігіі; дададзеная Катэгорыя:Зараастрызм з дапамогай HotCat
д афармленьне
Радок 1:
{{Арыі}}
'''Зараастрызм''' альбо маздаізм — [[рэлігія]], заснаваная ў 8VIII ці 7VII стагодзьдзях да н. э. рэфарматарам старажытнае іранскае рэлігіі [[Заратустра|Заратуштрам]] (грэцкае Зараастр).
 
== Асновы веравызнаньня ==
Радок 96:
Па традыцыйных уяўленьнях зараастрыйцаў Агонь пранізвае ўсё быцьцё, як духоўнае, так і пашкоджаньне. Герархія агнёў прыводзіцца ў Ясьне 17 і Бундахішні:
 
* Берэзасаванг (Высокавыратавальны) — палаючы перад Ахура Маздой ўу раі.
* Вохуфрыян (Дабрасяброўны) — палаючы ў целах людзей і жывёл.
* Урвазішт (Прыемнійшы) — палаючы ў расьлінах.
Радок 136:
== Герархія ==
=== Сьвятарства ===
Агульным найменьнем зараастрыйскіх сьвятароў, якія вылучаюцца ў асобнае саслоўе, зьяўляецца ''aθravan'' ці ''asrōn'' — «захавальнік агню». У поставэстыйскую эпоху сьвятары менаваліся перш за ўсё ''мабэдамі'' (са стараіранскай: Magupati — «кіраўнік магаў»), што зьвязана з распаўсюдам зараастрызму на захадзе [[Іран]]у перш за ўсё мідыйскімі ''магамі''<ref>{{Заўвага|Трэба мець на ўвазе, што значэньне «чараўнік», «чарадзей», «вядзьмак» ў гэтага слова — сьледзтва скажонага ўспрыманьня іранскіх магаў грэкамі, у Зараастрызм вядзьмарства й магія ганіла.</ref>}}.
 
Сучасная сьвятарская герархія ў Іране такая:
Радок 167:
* Адур-Бурзэн-Міхр (агонь [[Парфія|Парфіі]], агонь сялянаў)
 
Зь іх захаваўся толькі Адур (Аташ) Фарнбаг, палаючы цяпер у [[Язд|Язьдзе]], куды зараастрыйцы перанесьлі яго ў [[13 стагодзьдзе|XIII стагодзьдзі]] пасьля выгнаньня зараастрыйскіх супольнасьцяў з Парсы.
 
=== Сьвятыя месцы ===
Радок 181:
 
== Сучаснае становішча ==
На сёньнішні час час абшчыны зараастрыйцаў захаваліся ў Іране ([[гебры]]) йі ў Індыі ([[парсы]]), таксама ў выніку эміграцыі з абедзьвюх краінаў склаліся суполкі перш за ўсё ў ЗША й Заходняй Эўропе. У Расейскай Фэдэрацыі й краінах СНД дзейнічае супольнасьць традыцыйных заратуштрыйцаў, якія называюць сваю рэлігію на беларускай мове словам [[Дабравер'е]]. Паводле падлікаў, прыкладная колькасьць прыхільнікаў зараастрызму ў сьвеце складае каля 200 тыс. чалалавек. [[2003]] год быў абвешчаны [[ЮНЭСКО]] годам 3000-годзьдзя зараастрыйскай культуры.
 
=== Зараастрыйцы ў Іране ===
Радок 198:
Зараастрыйскія празэліты вядомы ў [[ЗША]], [[Эўропа|Эўропе]] і [[Аўстралія|Аўстраліі]]. Іхняя колькасьць складаюцца перш за ўсё іранцамі-эмігрантамі, якія расчараваліся ў ісламе, але вядомыя таксама людзі эўрапейскага паходжаньня, якія прымаюць рэлігію па клічу сэрца. У СНД цікавасьць да зараастрызма праяўляюць перш за ўсё жыхары дзяржаваў зь іранскай спадчынай, як то [[Азэрбайджан]], [[Узбэкістан]], а перш за ўсё, вядома ж, [[Таджыкістан]].
 
== Заўвагі ==
== Крыніцы і заўвагі ==
{{КрыніцыЗаўвагі}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==