Вікіпэдыя

Вікіпэдыя:Неадназначнасьць: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д артаграфія
Радок 2:
{{Скарачэньне|ВП:НЗ|ВП:ШЗ}}
 
Неадназначнасьць (або шматзначнасьць) датычна энцыкляпэдычных ведаў і азначэньняў значэньняў тэрмінаў узьнікае тады, калі розныя паняцьці маюць аднолькавыя або падобныя назвы (амонімы).
 
== Як разьвязваць неадназначнасьці ==
Радок 8:
 
=== Удакладненьне назвы шляхам яе пашырэньня ===
Дзеля адрозьніваньняадрозьненьня энцыкляпэдычных артыкулаў з аднолькавымі назвамі, але рознымі значэньнямі, варта пашыраць назвы гэтых артыкулаў шляхам даданьня характэрных удакладненьняў. Існуюць два тыпы ўдакладненьняў: натуральныянатуральнае і штучныяштучнае.
 
* ''Натуральнае ўдакладненьне'' — гэта поўная назва слова-тэрміна-, слова або словазлучэньня з спэцыфічным вызначэньнем, якое можа дадавацца як перад словам-тэрмінам-, словам або словазлучэньнем, якое ўдакладняецца, так і пасьля яго.
* ''Штучнае ўдакладненьне'' разьмяшчаецца пасьля галоўнага слова-тэрміна-, слова або словазлучэньня з пэўным значэньнем і бярэцца ў дужкі, то ёсьць поўная назва артыкула выглядае наступным чынам: »<code>слова-тэрмін-, слова або словазлучэньне (<удакладненьне>)</code>»
 
 
Радок 17:
 
=== Асноўнае значэньне ===
'''Асноўнае значэньне''' тэрміна, слова або словазлучэньня — гэта тое значэньне, якое ''найбольш трывала'' зь ім [[асацыяцыя (псыхалёгія)|асацыюецца]]. Як правіла, гэта тое значэньне, на якое паказвае большасьць унутраных спасылак Вікіпэдыі, або значэньне, ад якога іншыя значэньні слова-тэрміна-, слова або словазлучэньня зьяўляюцца вытворнымі.
 
Напрыклад, практычна ўсе спасылкі [[Возера]] ў артыкулах Вікіпэдыі спасылаюцца на «возера» як на натуральны замкнёны зборнік вады або ўласна «возера». Таму для гэтага значэньня слова і тэрміна «возера» ўдакладненьне не патрабуецца. Для іншага значэньня тэрміна «возера» у загалоўку паказваецца ўдакладненьне ў дужках, і артыкул называецца [[Возера (вёска)]].
 
Ня варта сьлепа пераймаць прыведзеную вышэй схему, таму што Вікіпэдыя, як і ўсякая энцыкляпэдыя, для самой сябе не зьяўляецца [[ВП:КВД|надзейнай крыніцай]] інфармацыі. Пры выбары асноўнага значэньня абапірайцеся на здаровы сэнс, пры ўзьнікненьні ўскладненьняў абмяркуйце гэтую праблему на старонцы абмеркаваньня адпаведнага артыкула. У выпадку, калі немагчыма адназначна вызначыць асноўнае значэньне, яно не вылучаеццавыдзяляецца. У гэтым выпадку да ўсіх амонімаў варта дадаваць удакладненьне, а старонка неадназначнасьціз тэрмінам, словам або словазлучэньнем (без удакладненьня) зьяўляецца старонкай неадназначнасьці зь пералікам спасылак на іншыя старонкі значэньняўз (спасылкі-назвы,такой якіяназвай зьмяшчаюць(з удакладненьніудакладненьнямі).
 
У пачатку кожнага артыкула, назва якога можа мець іншыя значэньні, прыводзяцца спасылкі на '''старонку разьвязваньня неадназначнасьцізначэньняў''' — старонку, якая зьмяшчае сьпіс значэньняў зь іх азначэньнямі і спасылакспасылкі на артыкулы з альтэрнатыўнымі значэньнямі тэрміна, слова або словазлучэньня (калі яны існуюць, маюць існаваць, і адпавядаюць [[Вікіпэдыя:Значнасьць|крытэрам значнасьці Вікіпэдыі]]). Для гэтага выкарыстоўваецца шаблён {{tlШ|Іншыя значэньні}}. Калі значэньняў няшмат і стварэньне артыкуластаронкі неадназначнасьці ня мае сэнсу — выкарыстоўвайце шаблён {{tlШ|Пра}} або {{tlШ|Іншы артыкул}}. Напрыклад, для аднайменнай зь местам вёскай выкарыстоўваецца форма шаблёну <code>{<nowiki/>{Іншы артыкул|вёску Камянецкага раёну Берасьцейскай вобласьці|Каленкавічы (вёска)|места Каленкавічы ў Гомельскай вобласьці}}</code>, што ў артыкуле выглядае наступным чынам:
{{Іншы артыкул|вёску Камянецкага раёну Берасьцейскай вобласьці|Каленкавічы (вёска)|места Каленкавічы ў Гомельскай вобласьці}}
 
=== Асноўныя інструмэнты разьвязаньня неадназначнасьцяў ===
Шаблёны неадназначнасьці ўтрымліваюцца ў катэгорыі {{cl|Вікіпэдыя:Шаблёны:Неадназначнасьці і перанакіраваньні}}.
 
'''Старонка значэньняў''' — спэцыяльная старонка Вікіпэдыі, на якой прыводзіцца пералік кароткіх [[азначэньне|азначэньняў]] паняцьцяў або аб'ектаў, назва якіх супадае з назвай старонкі (без удакладненьня «''(значэньні)''»), або іх назвы маюць пазнавальнае падабенства, або нейкім чынам асацыююцца з назвай ''старонкі значэньняў''. Такі пералік мусіць зьмяшчаць да кожнага элемэнту радок-азначэньне, які зьяўляецца дастатковым для адназначнай ідэнтыфікацыі прыведзеных элемэнтаў сярод гэтага пераліку, і, калі элемэнт адпавядае крытэрам значнасьці для існаваньня яго старонкі ў Вікіпэдыі, мець спасылку на артыкул Вікіпэдыі, або пажадана спасылку на артыкул (г.зв. чырвоную спасылку{{Заўвага|Спасылка на артыкул, яшчэ не створаны ў Вікіпэдыі, з мэтай падахвочваньня ўдзельніка да яе стварэньня}}). У выточным кодзе ''старонак значэньняў'' яны мусяць пазначацца шаблёнам {{Ш|Неадназначнасьць}}.
 
Старонка значэньняў можа ня мець самастойнага энцыкляпэдычнага зьместу, бо асноўная яе функцыя выяўляецца ў тым, каб перанакіраваць чытача на артыкул, які адпавядае яго запыту. Старонкі значэньняў цытуюць тэкст асноўных артыкулаў толькі ў той ступені, у якой гэта патрабуецца для разьвязаваньня неадназначнасьці.
 
Старонкі пра тэрміны або паняцьці, якія маюць аднолькавыя назвы, часткова аднолькавыя назвы або іх могуць па-іншаму зразумець афармляюцца з дапамогай спасылак на адпаведныя старонкі значэньняў наступнымі шаблёнамі:
* {{Ш|Іншыя значэньні}}
* {{Ш|Цёзкі}}
* {{Ш|Пра}}
* {{Ш|Іншы артыкул}}
 
== Стварэньне старонак значэньняў ==
Старонка значэньняў зьяўляецца пералікам значэньняў тэрміна, слова або словазлучэньня. Кожнае значэньне складаецца з анатацыі тэрміна, калі магчыма (але не абавязкова), мае быць па спасылцы на артыкул і кароткай анатацыі да кожнага значэньня. Напрыклад:
* [[Крама]] — установа для продажу грамадзкасьці разнастайных тавараў.
* [[Крама (гурт)|Крама]] — беларускі рок-гурт.
 
'''[[Анатацыя]]''' мусіць даваць яснае ўяўленьне пра сутнасьць кожнага значэньня, але без залішніх падрабязнасьцяў. Рэкамэндуецца, каб кожнае тлумачэньне было даўжынёй ад некалькіх словаў да некалькіх сказаў. Аднак, у кожным канкрэтным выпадку, дэталёвасьць анатацыі мае вызначацца з улікам асаблівасьцяў тэрміна, слова або словазлучэньня.
 
Галоўнай умовай мусіць быць зручнасьць для чытача, каб, з аднаго боку, даць яму дакладнае апісаньне кожнага значэньня, а зь іншага — не перагрузіць апісаньне і не адцягваць увагі на дэталі пры выбары патрэбнага значэньня.
 
У тых выпадках, калі асобны артыкул пра адно з значэньняў яшчэ не стварылі, яго апісаньне на старонцы значэньняў можна зрабіць больш падрабязным. Калі гэтага апісаньня дастаткова для асобнага артыкула, то варта стварыць новы артыкул, а на старонцы значэньняў пакінуць толькі кароткую анатацыю.
 
'''Групаваньне'''. Калі значэньняў больш за 4—5 і некалькі зь іх можна аднесьці да ўмоўных групаў — гэта робіцца з дапамогай даданьня падзагалоўкаў.
 
[[Вікіпэдыя:Інтэрвікі|Інтэрвікі]]. Старонка значэньняў, як і іншыя артыкулы Вікіпэдыі, мае мець спасылкі на адпаведныя старонкі зь іншых моўных разьдзелаў Вікіпэдыі і іншых праектаў Фундацыі Вікімэдыя на ўласнай старонцы ў Вікізьвестках. Але злучэньні старонак значэньняў кірылічных альфабэтаў з сусьветнымі мовамі (асабліва некірылічных альфабэтаў) мае пэўныя цяжкасьці, зьвязаныя з сэмантыкай, трансьлітэрацыяй або транскрыбцыяй і г.д тэрмінаў і паняцьцяў.
 
Катэгорыі. У асобных выпадках, калі значэньні тэрмінаў ёсьць дастаткова блізкімі, можна таксама дадаць катэгорыі Вікіпэдыі. Зрэшты, варта заўважыць, што ўсе артыкулы значэньняў з шаблёнам {{Ш|Неадназначнасьць}} і яго вытворнымі аўтаматычна ўлучаюцца ў катэгорыю {{cl|Катэгорыя:Вікіпэдыя:Неадназначнасьці}}.
 
== Заўвагі ==
{{Заўвагі}}
 
{{Правілы і рэкамэндацыі Вікіпэдыі}}
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Вікіпэдыя:Неадназначнасьць»