Кірыла Мазураў: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
W (гутаркі | унёсак)
Меткі: Рэдагаваньне з мабільнай прылады Праўка праз мабільную вэрсію сайту
Радок 23:
|сужэнец =
|дзеці =
|адукацыя = Вышэйшая партыйная школа пры ВКП(б) ([[1947]])
|рэлігія =
|бацька =
Радок 30:
|узнагароды = {{Блёк узнагародаў|{{Мэдаль Серп і Молат}}|||{{ордэн Леніна}}|{{ордэн Леніна}}|{{ордэн Леніна}}|{{ордэн Леніна}}|{{ордэн Леніна}}|{{ордэн Чырвонага Сьцягу}}|{{ордэн Айчыннай вайны 1 ступені}}мэдалі}}
}}
'''Кіры́ла Трафі́мавіч Ма́зураў''' (25 сакавіка ([[7 красавіка]] па новым стылі) [[1914]] году, вёска [[Рудня-Прыбыткоўская]], цяпер [[Гомельскі раён]] — [[19 сьнежня]] [[1989]], [[Масква]]) — савецкі партыйны і дзяржаўны дзяяч. [[Герой Сацыялістычнай Працы]] ([[1974]]).
 
Чалец кампартыі з [[1940]] году, чалец [[ЦК КПСС]] ([[1956]]—[[1981]]1956—1981), чалец [[Палітбюро ЦК КПСС]] ([[1965]]—[[1978]]1965—1978; кандыдат у [[1957]]—[[1965]]1957—1965).
 
== Біяграфія ==
У [[1933]] скончыў [[Гомельскі аўтадарожны тэхнікум]]. Працаваў тэхнікам дарожнага аддзелу Парыцкага райвыканкаму [[Бабруйская вобласьць|Бабруйскай вобласьці]], пасьля начальнікам дарожнага аддзелу [[Камарын]]скага райвыканкаму [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]]. Служыў у Чырвонай Арміі ([[1936]]—[[1938]]1936—1938).
 
З [[1939]] году на камсамольскай працы. З [[1940]] году сакратар Берасьцейскага абкаму камсамолу.
 
Зь першых дзён [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] К. Т. Мазураў у дзейсным войску. Быў [[палітрук]]ом роты, камандзірам батальёну, інструктарам палітаддзелу 21-й арміі. Са сьнежня [[1941]] слухач курсаў «Стрэл», па сканчэньні якіх быў прызначаны [[камісар]]ам факультэту гэтых курсаў. У верасьні [[1942]] прызначаны сакратаром [[ЦК ЛКСМБ БССР]] і накіраваны на акупаваную тэрыторыю Беларусі ўпаўнаважаным Цэнтральнага камітэту Кампартыі Беларусі і Цэнтральнага штабу партызанскага руху, падкантрольнага [[НКВД|НКУС]], па кіраўніцтве гэтым рухам і стварэньню камсамольскага падпольля ў шэрагу абласьцей рэспублікі. Да канца 1943 году дзейнічаў у розных партызанскіх злучэньнях [[Менская вобласьць|Менскай]], [[Палеская вобласьць|Палескай]], [[Пінская вобласьць|Пінскай]], [[Баранавіцкая вобласьць|Баранавіцкай]] і [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейскай абласьцей]].
 
У [[1943]]—[[1947]]1943—1947 К. Т. Мазураў — другі, пасьля першы сакратар ЦК ЛКСМ Беларусі. У пасьляваенныя гады, скончыўшы Вышэйшую партыйную школу пры ВКП(б) ([[1947]]), быў першым сакратаром Менскага гаркаму партыі ([[1948]]—[[1950]]1948—1950), першым сакратаром Менскага абкаму партыі ([[1950]]—[[1953]]1950—1953).
 
=== У апараце ЦК КП [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]] і [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] ===
Пасьля сьмерці [[Ёсіф Сталін|Сталіна]] зьяўляўся старшынём Савету міністраў Беларускай ССР ([[1953]]—[[1956]]1953—1956 гады).
 
[[Лаўрэнці Берыя|Л. Берыя]] паспрабаваў зрабіць стаўку на нацыяналізм нерасейскіх рэспублік з мэтай заваяваньня большай улады. Чэрвеньскі 1953 году пленум ЦК КПБ атрымаў загад з цэнтру замяніць расейскага сакратара ЦК КПБ [[Мікалай Патолічаў|М. Патолічава]] на другога сакратара — беларуса [[Міхаіл Зімянін|М. Зімяніна]]. Апошні ў сваім дакладзе на пленуме крытыкаваў такія «фундамэнтальныя недахопы і памылкі» КПБ у сфэры нацыянальнай палітыкі, як неадпаведнасьць долі беларусаў сярод насельніцтва рэспублікі (81%) іх прадстаўніцтву ў апараце партыйных органаў (62,2%). М. Зімянін наракаў, што праца апарата ЦК КПБ і СМ БССР, мясцовых партыйных і савецкіх органаў вядзецца на расейскай мове, і прапанаваў прыняць рэзалюцыю аб пераводзе справаводзтва ўрада, рэспубліканскіх і мясцовых партыйных і савецкіх органаў на беларускую мову<ref>{{кніга|аўтар = Снапкоўскі У. |частка = |загаловак = Знешнепалітычная дзейнасць Беларускай ССР як вонкавы фактар нацыянальнага нігілізму беларусаў. Кн.2|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Беларусіка - Albarutnenica|год = |том = |старонкі = 185|старонак = |сэрыя = |isbn = |тыраж = }}</ref>.
 
Кірыла Мазураў, які актыўна падтрымаў [[Мікіта Хрушчоў|М. С. Хрушчова]] пасьля сьмерці Сталіна, а затым прыняў ягоны бок у час барацьбы з «антыпартыйнай групай», стаў фактычна першым беларусам на чале ЦК КПБ (калі не лічыць [[Васіль Фаміч Шаранговіч|Васіля Шаранговіча]], які прабыў першым сакратаром толькі некалькі месяцаў у [[1937]] годзе і быў расстраляны ў [[1938]]).
 
Зь імем Кірылы Мазурава зьвязаныя шматлікія посьпехі беларускага народу ў разьвіцьці эканомікі, навукі і культуры ў 1953—1965 гадох, рэабілітацыя шматлікіх партыйных і дзяржаўных дзеячаў, менскіх падпольшчыкаў, партызанскіх камандзіраў. На думку былога дырэктара Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь Я. І. Бараноўскага, Кірыла Мазураў увайшоў у гісторыю Менску і Беларусі як праваабаронца незаслужана абгавораных падпольшчыкаў. Пры Мазураве рады КПБ павялічыліся з 145 тысячаў да 296 тысячаў чальцоў. На гады кіраваньня Мазурава ([[1956]]—[[1965]]1956—1965) прыйшлося, напрыклад, будаўніцтва Наваполацкага нафтаперапрацоўчага заводу. Калясальная будоўля тады, у 1958, мела сьметны кошт 315 мільёнаў рублёў<ref name="dyrektar">{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.director.by/cgi-bin/article.cgi?date=2004/03/29&name=23| загаловак = 90 лет со дня рождения Кирилла Мазурова| фармат = | назва праекту = | выдавец = Часопіс «Дырэктар»| дата = 29 сьнежня 2008 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>.
 
Намагаючыся аднавіць [[Беларусізацыя|беларусізацыю]], у студзені [[1959]] на сьвяткаваньні 40-годзьдзя БССР Кірыла Мазураў зрабіў даклад на беларускай мове. У перапынку Мікіта Хрушчоў, які сядзеў у прэзыдыюме, пачаў лаяць Мазурава: «Ни черта не понятно!» На прыступках [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт|БДУ]] Хрушчоў выказаўся яшчэ больш выразна: «Чем быстрее все мы будем разговаривать по-русски, тем быстрее построим коммунизм»<ref name="snapkowski">{{Спасылка|аўтар = [[Уладзімер Снапкоўскі]]| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 15 лістапада 2007| url = http://jivebelarus.net/language/language-defeat-04.html#11| загаловак = У. Снапкоўскі - Эліта і мова| фармат = | назва праекту = | выдавец = Бібліятэка гістарычных артыкулаў «Жыве Беларусь»| дата = 28 сьнежня 2008 | мова = | камэнтар = }}</ref>.
 
Першы намесьнік старшыні [[Савет Міністраў СССР|Савету Міністраў СССР]] у [[1965]]—[[1978]]1965—1978 гадох.
 
У [[1968]] быў накіраваны ў [[Прага|Прагу]] для кіраваньня ваеннымі дзеяньнямі па лініі Палітбюро. Дзейнічаў пад псэўданімам «генэрал Трафімаў». Пры ягоным удзеле кіраўнікі Камуністычнай партыі [[Чэхаславаччына|Чэхаславаччыны]] [[Аляксандар Дубчак|Ду́бчак]], Смркоўскі, Шык ды іншыя былі арыштаваныя і вывезеныя ў Маскву<ref>{{Спасылка|аўтар = Міхась Скобла|прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = 21 жніўня 2008|url = http://www.svaboda.org/content/Transcript/1192749.html|загаловак = 1968 год: як адгукнулася апэрацыя «Дунай» у Беларусі|фармат = |назва праекту = «Вольная студыя»|выдавец = Радыё «Свабода»|дата = 28 сьнежня 2008 |мова = |камэнтар =}}</ref>.
 
<blockquote>В форме полковника (моё воинское звание), называясь генералом Трофимовым, я давал распоряжения нашим военным и гражданским… Главной задачей было уберечь наших солдат от стрельбы…<ref name="BDG">{{Спасылка|аўтар = Эммануил Иоффе|прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 6 красавіка 2004| url = http://bdg.press.net.by/2004/04/2004_04_06.1417/1417_13_1.shtml| загаловак = Руководитель своего времени| фармат = | назва праекту = | выдавец = Белорусская деловая газета| дата = 28 сьнежня 2008 | мова = ru| камэнтар = }}</ref></blockquote>
Радок 67:
 
=== Апошнія гады жыцьця ===
[[7 красавіка]] [[1974]] году ў сувязі з 60-годзьдзем атрымаў званьне Героя Сацыялістычнай Працы. Узнагароджаны 5 [[Ордэн Леніна|ордэнамі Леніна]], [[Ордэн Чырвонага Сьцяга|ордэнамі Чырвонага Сьцяга]], [[Ордэн Айчыннай вайны|Айчыннай вайны 1-й ступені]] і мэдалямі.
 
З [[1978]] году — на пэнсіі. З [[1986]] году быў абраны старшынём Усесаюзнага савету вэтэранаў вайны і працы. Дэпутат [[Вярхоўны Савет СССР|Вярхоўнага Савету СССР]] 3-9 скліканьняў, у [[1989]] абраны народным дэпутатам СССР.
 
Пахаваны на [[Новадзявочыя могілкі|Новадзявочых могілках]] у [[Масква|Маскве]].
 
== Ушанаваньне памяці ==
У [[2004]] годзе, да 90-годзьдзя К. Т. Мазурава, у [[Масква|Маскве]] быў зьняты дакумэнтальны фільм «Кирилл Мазуров: портрет на фоне эпохи» («Кірыла Мазураў: партрэт на фоне эпохі»).
 
У менскім мікрараёне [[Сухарава]] адна з вуліцаў носіць імя Кірылы Мазурава. На фасадзе хаты №36 па вуліцы Карла Маркса, у якой жыў К. Т. Мазураў, усталяваная памятная дошка.
Радок 84:
|папярэднік = [[Мікалай Патолічаў]]
|назва = [[Кіраўнікі ЦК КП БССР|Першы сакратар ЦК КП(б)Б]]
|гады = [[1956]]—[[1965]]1956—1965
|наступнік = [[Пётар Машэраў]]
}}