Антанас Сьмятона: розьніца паміж вэрсіямі

Пачатковую школу скончыў у {{Не перакладзена|Тавяны|Тавянах|lt|Taujėnai}}, браў прыватныя ўрокі ў [[Вількамір]]ы і [[Ліепая|Лібаве]], у [[1893]] скончыў прагімназію ў [[Паланга|Паланзе]], паступіў у гімназію ў [[Елгава|Мітаве]], уваходзіў у таемную вучнёўскую патрыятычную арганізацыю. Скончыў гімназію ў [[Санкт-Пецярбург]]у ([[1897]]) і паступіў у Пецярбурскі ўнівэрсытэт на юрыдычны факультэт, двойчы быў выключаны, але скончыў у [[1902]] року. Працаваў у [[Вільня|Вільні]] ў Зямельным банку.

Быў рэдактарам заснаванай разам з [[Юозас Тумас|Тумасам-Вайжгантасам]] газэты «[[Viltis]]» ({{Мова-be|«Viltis»|скарочана}}; [[1907]]—[[1913]]1907—1913), часопісу «[[Vairas]]» ({{Мова-be|«Стырно»}}; 1914—1915), супрацоўнічаў у газэце «[[Vilniaus žinios]]» ({{Мова-be|«Віленскія весткі»}}), пэўны час быў фактычным рэдактарам штотыднёвіку «[[Lietuvos ūkininkas]]» ({{Мова-be|«Летувіскі гаспадар»}}).

У [[1923]]—[[1927]]1923—1927 выкладаў у [[Унівэрсытэт Вітаўта Вялікага|Летувіскім унівэрсытэце]] ([[Коўна]]) этыку, старажытную філязофію, [[Стылістыка|стылістыку]] [[Летувіская мова|летувіскае мовы]]. З 1926 дацэнт. У 1932 року ўганараваны званьнем ганаровага доктара філязофіі.

У [[1902]]—[[1907]]1902—1907 сябра Летувіскай дэмакратычнай партыі ({{Мова-lt|Lietuvių demokratų partija|скарочана}}). Удзельнічаў у [[Вялікі Віленскі сойм|сходзе летувісаў]] у Вільні 4—5 сьнежня 1905, дзе было вылучанае патрабаваньне аўтаноміі Летувы. На Летувіскай канфэрэнцыі 18—22 верасьня 1917 у Вільні быў абраны ў [[Летувіская Тарыба|Раду Летувы]] ({{Мова-lt|Lietuvos Taryba|скарочана}}, пазьней Дзяржаўная рада) і стаў ягоным старшынём ([[1917]]—[[1919]]1917—1919). [[16 лютага]] [[1918]] Рада абвясьціла незалежнасьць Летувы.

У [[1920]]—[[1924]]1920—1924 роках старшыня Партыі нацыянальнага прагрэсу ({{Мова-lt|Tautos Pažangos Partija|скарочана}}). Заснаваў і рэдагаваў шэраг пэрыядычных выданьняў у [[1921]]—[[1924]]1921—1924 роках. Да [[1924]] браў удзел у дзейнасьці патрыятычнай ваенізаванай арганізацыі «шаўлісаў» Зьвяз стральцоў Летувы ({{Мова-lt|Lietuvos šaulių sąjunga|скарочана}}). У [[1924]] року адзін з арганізатараў [[Нацыяналізм|нацыяналістычнай]] партыі таўтынінкаў (''«[[Зьвяз летувіскіх нацыяналістаў]]»'') і ейны старшыня ([[1925]]—[[1926]]1925—1926).

[[Файл:Lietuvos Tarybos prezidiumas.Presidium of Council of Lithuania (1918).jpg|значак|''Прэзыдыюм Рады Летувы ([[1918]]): А. Сьмятона, [[Юстынас Стаўгайтыс|Ю. Стаўгайтыс]] (сядзяць), [[Якубас Шарнас|Я. Шарнас]], [[Юргіс Шаўліс|Ю. Шаўліс]]'']]

[[Файл:10 LT 1938 A Smetona.png|значак|''Профіль Сьмятоны на юбілейнай манэце 10 [[Летувіскі літ|літаў]] ([[1938]])'']]

Адзін з кіраўнікоў і арганізатараў ваеннага [[Дзяржаўны пераварот|перавароту]] [[17 сьнежня]] [[1926]], які ўсталяваў уладу левацэнтрысцкай кааліцыі. У дзень перавароту абраны [[Прэзыдэнт Летувіскай Рэспублікі|прэзыдэнтам Летувы]]; быў пераабраны ў [[1931]] і [[1938]] роках, ачоліўшы ўсталяваны аўтарытарны рэжым.

[[Катэгорыя:Кавалеры Вялікага крыжа ордэна Вялікага князя літоўскага Гедыміна]]