Сям’я: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) |
д афармленьне |
||
Радок 2:
'''Сям’я́''' (радзіна) — [[Роднасьць|кроўна]]-[[Сваяцтва|сваяцкая]] супольнасьць [[Чалавек|людзей]], заснаваная на [[шлюб]]е і ўзаемадапамозе, агульнасьці побыту і прававой адказнасьці. Выконвае аднаўленчае (узаемападтрымка [[Здароўе|здароўя]]), выхаваўчае (выхаваньне [[Дзіця|дзяцей]]), гаспадарчае, нараджальнае (нараджэньне дзяцей), парадкавальнае (нагляд за паводзінамі), побытавае і стасункавае прызначэньне. Будова вызначаецца складам і ўзаемінамі між сямейнікамі: дзетнасьць, колькасьць [[Пакаленьне|пакаленьняў]], сужэнскіх параў і сямейнікаў, лінія (бакавая, прамая) і ступеня [[Роднасьць|роднасьці]]. Паводле [[Звычаёвае права|звычаёвага права]] на чале стаіць старэйшы [[мужчына]]: у бацькоўскай — [[бацька]], у брацкай — старэйшы з [[брат]]оў, у малой — [[муж]]. Галава адказвае за ладжаньне гаспадарчай дзейнасьці, побыту і выплату [[Падатак|падаткаў]]. Гаспадыня кіруе [[жанчына]]мі, між якімі разьмяркоўвае [[Праца|працу]] і якіх вучыць гаспадарчым справам: у бацькоўскай — [[маці]], у брацкай — [[жонка]] старэйшага брата. Таксама гаспадыня сочыць за парадкам у хаце і гатуе ежу. Першай памочніцай гаспадыні зьяўляецца: у бацькоўскай — старэйшая [[нявестка]]. Грамадзкімі вызначальнікамі будовы служаць [[адукацыя]] і [[прафэсія]] сямейнікаў. Пляменнымі — [[народнасьць]] мужа і жонкі, народна-[[Рэлігія|веравальнае]] самавызначэньне дзяцей і перадача [[Звычай|звычаяў]] між пакаленьнямі<ref name="э">{{Кніга|аўтар=[[Ганна Курыловіч]], [[Тацяна Кухаронак]].|частка=Сям’я|загаловак=[[Беларуская энцыкляпэдыя]] ў 18 тамах|арыгінал=|спасылка=http://files.knihi.com/Slounik/02/enc/Bielaruskaja_encyklapedyja.torrent|адказны=гал.рэд. [[Генадзь Пашкоў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі]]|год=2002|том=15|старонкі=348-349|старонак=552|сэрыя=|isbn=985-11-0251-2|наклад=10 000}}</ref>.
Сям’я належыць да важнейшых [[грамадзтва|грамадзкіх]] каштоўнасьцяў<ref>Бим-Бад Б. М., Гавров С. Н. «Семья как социокультурный феномен» // [http://window.edu.ru/window/library?p_rid=73307 Модернизация института семьи: макросоциологический, экономический и антрополого-педагогический анализ. Монография]. — М.: Интеллектуальная книга, Новый хронограф, 2010. — С. 27—53. — {{ISBN
Для дзіцяці сям’я ёсьць асяродзьдзем, у якім складваюцца ўмовы ягонага фізычнага, псыхічнага, эмацыйнага й інтэлектуальнага разьвіцьця. Для дарослага чалавека сям’я зьяўляецца крыніцай задавальненьня шэрагу ягоных запатрабаваньняў і малым калектывам, які прад’яўляе да яго разнастайныя й досыць складаныя патрабаваньні. На стадыях жыцьцёвага цыклу чалавека пасьлядоўна зьмяняюцца ягоныя функцыі й статус у сям’і.
Радок 23:
== Беларусь ==
Да XIX ст. у Беларусі пераважалі вялікія бацькоўскія (тры пакаленьні: бацькі, дзеці, [[унук]]і), складаныя і брацкія сем’і. Да пачатку
Расейскае панаваньне [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|савецкага адцінку]] 1920—1980-х гадоў разбурыла ў Беларусі тры важнейшыя прызначэньні сям’і: узнаўленчае, гаспадарчае і выхаваўчае. Касаваньне [[Прыватная ўласнасьць|прыватнай уласнасьці]] выціснула працу па-за сям’ю. У выніку [[нараджальнасьць]] перастала забясьпечваць рост [[Насельніцтва Беларусі|насельніцтва]], пад пагрозай апынулася ўстойлівасьць [[шлюб]]аў. Дзіцячыя [[ясьлі]] і сады, школы і [[ВНУ|вышэйшыя навучальныя ўстановы]], [[Грамадзкае аб’яднаньне|грамадзкія аб’яднаньні]] выключылі бацькоў з выхаваньня<ref name="Бандарчык">{{Кніга|аўтар=[[Васіль Бандарчык]].|частка=Заключэнне|загаловак=Сям’я і сямейны быт беларусаў|арыгінал=|спасылка=|адказны=|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Навука і тэхніка]]|год=1990|том=|старонкі=252-253|старонак=256|сэрыя=|isbn=5-343-00462-8|наклад=2160}}</ref>.
За другую палову
== Крыніцы ==
Радок 33:
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons
[[Катэгорыя:Сям’я| ]]
|