Гісторыя Ліды: розьніца паміж вэрсіямі

* [[1323]]: афіцыйная дата заснаваньня [[Ліда|Ліды]]<ref>[http://www.lida.by/city/46/46/doc/39.html История] на [http://www.lida.by/ Лидский районный исполнительный комитет]</ref> — пачатак узьвядзеньня [[Лідзкі замак|Лідзкага замка]], вакол якога паступова вырасла места; Ліда належала непасрэдна вялікім князям [[Гедымін]]у, [[Кейстут]]у, [[Альгерд]]у, [[Ягайла|Ягайле]], [[Вітаўт]]у.

* [[14XIV стагодзьдзе|XIV ст.]]: у [[Троцкае ваяводзтва|Троцкім ваяводзтве]]; неаднаразова цярпела ад нападаў крыжакоў.

* [[1360-я]]: у Лідзе існавала францішканская місія, а ў [[1387]] годзе [[Ягайла]] заклаў у месьце адзін зь першых касьцёлаў у Вялікім Княстве Літоўскім.

* [[1396]]—[[1398]]1396—1398: у Лідзе жыў са сваім дваром выгнаны [[Тымур]]ам хан Залатой Арды [[Тахтамыш]], у [[1411]]—[[1412]]1411—1412 гадах — ягоны сын [[Джэлал ад-Дзін]], які камандаваў татарскімі атрадамі войска Вялікага Княства Літоўскага ў [[Грунвальдзкая бітва|Грунвальдзкай бітве]].<ref name="evkl">[[Расьціслаў Баравы]]. Ліда // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 197</ref>

* [[1413]]: у [[Віленскае ваяводзтва|Віленскім ваяводзтве]].

* [[15 стагодзьдзе|XV]]—[[16 стагодзьдзе|XVI]]XV—XVI стагодзьдзі: значны цэнтар рамяства і гандлю, зьвязаны зь [[Вільня]]й, [[Наваградак|Наваградкам]], [[Менск]]ам, [[Полацак|Полацкам]]; у гэты час места складалася з Рынкавага пляцу і 4 вуліцаў, да яго прымыкала прадмесьце Зарэчча.

* сяр.сярэдзіна [[16 стагодзьдзе|XVI ст.]]стагодзьдзя: у Лідзе зьявіліся кальвіністы, прычым іхная колькасьць неўзабаве так павялічылася, што мескі касьцёл некаторы час ня дзейнічаў празь недахоп вернікаў.<ref name="evkl"/>

* [[1566|1565/66]]1566: цэнтар [[Лідзкі павет|Лідзкага павету]].

* [[17 верасьня]] [[1590]]: атрымала [[Магдэбурскае права]] і [[герб]] «поле шчыта расьсечанае на дзьве часткі: правая — чырвоная з залатым ільвом, левая — блакітная з двума залатымі скрыжаванымі ключамі».<ref>[http://knihi.com/hierb/lida.html Ліда] // {{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў}}</ref>

* [[1659]]: у [[Крывавы патоп|час вайны з Расеяй]] маскоўскае войска [[Іван Хаванскі|І. Хаванскага]] штурмам узяла Лідзкі замак і спаліла места.<ref name="evkl"/>

* восень [[1918]]: у горадзе сфармавалася Самаабарона Лідзкай зямлі — польская вайсковая арганізацыя, якой мэтай была абарона гораду ад бальшавікоў. Арганізаваў яе лейтэнант Вацлаў Шукевіч<ref>Lech Wyszczelski: Wstępna faza walk. W: Lech Wyszczelski: Wojna polsko-rosyjska 1919—1920. Wyd. 1. Warszawa: Bellona, 2010, ss. 47-48. {{ISBN |978-83-11-11934-5}}.</ref>. Пасьля выходу нямецкіх войскаў Самаабарона кіравала горадам.

* 16—17 красавіка 1919: рэгулярныя атрады Войска Польскага пад кіроўніцтвам ген. Юзэфа Ласоцкага, пасьля дня і ночы цяжкіх змаганьняў, адбілі Ліду з рук бальшавікоў. Чырвоная Армія, якая моцна змагалася за кантроль над горадам, пацярпела паразу — палякі здабылі панцэрны цягнік, шмат зброі і ўзялі ў палон каля 350 салдатаў. Частка бальшавіцкіх войскаў справабала зьбегчы зь Ліды на ўсход, аднак польская кавалерыя дагнала іх у [[Ліпнішкі (вёска, Іўеўскі раён)|Ліпнішках]] і таксама ўзяла ў палон. У часе змаганьняў за Ліду, жыдоўская частка насельніцтва гораду актыўна падтрымоўвала бальшавікоў<ref>Lech Wyszczelski: Wyprawa wileńska. W: Lech Wyszczelski: Wojna polsko-rosyjska 1919—1920. Wyd. 1. Warszawa: Bellona, 2010, ss. 87-90. {{ISBN |978-83-11-11934-5}}.</ref>.