Беларуская рэвалюцыйная арганізацыя: розьніца паміж вэрсіямі

'''Белару́ская рэвалюцы́йная арганіза́цыя''' (''(БРА)''), ''Беларуская рэвалюцыйная партыя'', ''Беларуская камуністычная партыя'' — нелегальная рэвалюцыйна-дэмакратычная арганізацыя нацыянальна-вызваленчага характару ў [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]] ў 1922—1923 гадах. Вылучылася ў пачатку 1922 году зь левага крыла [[Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянэраў|Беларускай партыі сацыялістаў-рэвалюцыянэраў]] і ў ліпені 1922 году аформілася ў самастойную арганізацыю.

У шэрагу дакумэнтаў называлася Беларуская рэвалюцыйная партыя, Беларуская камуністычная партыя. Тэрытарыяльныя арганізацыі БРА існавалі ў [[Вільня|Вільні]], [[Наваградак|Наваградку]], [[Пружаны|Пружанах]], [[Баранавічы|Баранавічах]], [[Слонім]]е, [[Нясьвіж]]ы, Нова-Сьвянцянску, [[Ліда|Лідзе]], [[Валожын]]е, [[Сьвіслач (горад)|Сьвіслачы]], [[Ваўкавыск]]у і аб’ядноўвалі каля 300 чальцоў (1923). Мела некалькі соцень спачуваючых, арганізаваных у групы. У ЦК БРА ўваходзілі [[Павал Корчык|П. Корчык (І. К. Лагіновіч)]], [[Арсен Канчэўскі|А. У. Канчэўскі]], [[Леапольд Родзевіч|Л. І. Родзевіч (А. Сталевіч)]], А. Р. Капуцкі. Друкаваны орган — газэта «[[Наш Сьцяг|«Наш сьцяг»]]».

Кіраўнікі і чальцы БРА прымалі актыўны ўдзел у перадвыбарчай кампаніі ў польскі сэйм у 1922 годзе, вялі агітацыю за кандыдатаў у дэпутаты ад Кампартыі, праводзілі сходы і мітынгі, перакладалі на беларускую мову і распаўсюджвалі выбарчую літаратуру. БРА арганізавала 15 мясцовых выбарчых камітэтаў, якія пасьля выбараў сталі выконваць функцыі сакратарыяту [[Беларускі пасольскі клюб|Беларускага пасольскага клюбаклюбу]] ў сэйме. Пасьля ўтварэньня ў кастрычніку 1923 [[КПЗБ|Камуністычнай партыі Заходняй Беларусі]] (КПЗБ) кантакты паміж ЦК БРА і ЦК КПЗБ узмацніліся. Напрыканцы 1923 адбыўся шэраг сустрэч і сумесных пасяджэньняў чальцоў ЦК КПЗБ С. Т. Мілера, С. А. Дубовіка і сакратара Віленскага акруговага камітэта КПЗБ А. Буксгорна з кіраўнікамі БРА П. Корчыкам, Канчэўскім, Родзевічам, на якіх абмяркоўвалася палітыка Кампартыі і адносіны да яе БРА. Ад ЦК КПРП у гэтых сустрэчах удзельнічаў [[Станіслаў Мэртэнс]].

Пра значэньне ўваходжаньня БРА ў КПЗБ сьведчыць тое, што ў складзе ЦК КПЗБ да гэтага часу не было ніводнага чалавека, які б свабодна валодаў беларускай мовай, ведаў жыцьцё сялянаў, гісторыю Беларусі. На думку П. Корчыка, які ацэньваў абьяднаньне КПЗБ з БРА, «КПЗБ перастала быць арганізацыяй БеластокаБеластоку і Вільні, а стала сапраўды масавай партыяй, якая арганізуе шырокія пласты беларускага сялянства на ўсёй тэрыторыі Заходняй Беларусі».