Ісьляндыя: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
абнаўленьне зьвестак
Радок 1:
{{Краіна
|Назва = Ісьляндыя
|НазваЎРоднымСклоне = Ісьляндыі
|НазваНаДзяржаўнайМове = Lýðveldið Ísland
|Сьцяг = Flag_of_Iceland.svg
|Герб = Coat_of_arms_of_Iceland.svg
|НацыянальныДэвіз =
|Месцазнаходжаньне = Europe location ISL.png
|АфіцыйнаяМова = [[Ісьляндзкая мова|Ісьляндзкая]]
|Сталіца = [[Рэйк’явік]]
|НайбуйнейшыГорад = Рэйк’явік
|ТыпУраду = [[Рэспубліка]]
|ПасадыКіраўнікоў = [[Прэзыдэнт]]<br />[[Прэм’ер-міністар]]
|ІмёныКіраўнікоў = [[Гудні Ёўганэсан]]<br />[[Б’ярні Бэнэдыктсан]]
|Плошча = {{лік|102775}}
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 106-е
|АдсотакВады = 2,7%
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 2016
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 179-е
|Насельніцтва = {{лік|335878}}<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ic.html Iceland]{{ref-en}} The World Factbook (ацэнка)</ref>
|ШчыльнасьцьНасельніцтва = 3,2
|ГодАцэнкіСУП = 2017
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 142-е
|СУП = $17 мільярдаў<!--PPP-->
|СУПНаДушуНасельніцтва = ${{лік|63000}}
|Валюта = [[Ісьляндзкая крона]]
|КодВалюты = ISK
|ЧасавыПас = [[GMT]]
|ЧасРозьніцаUTC =
|ЧасавыПасУлетку =
|ЧасРозьніцаUTCУлетку =
|НезалежнасьцьПадзеі = — [[Канстытуцыя Ісьляндыі|канстытуцыя]]<br />— [[Каралеўства Ісьляндыі|каралеўства]]<br />— ад [[Данія|Даніі]]
|НезалежнасьцьДаты = <br />5 студзеня 1874<br />1 сьнежня 1918<br />17 чэрвеня 1944
|ДзяржаўныГімн = Lofsöngur
|АўтамабільныЗнак = IS
|ДамэнВерхнягаЎзроўню = is
|ТэлефонныКод = 354
|Дадаткі =
}}
'''Ісьля́ндыя''' ці '''Рэспу́бліка Ісьля́ндыя''' ({{мова-is|Ísland}} ці ''Lýðveldið Ísland'') — астраўная краіна на поўначы [[Атлянтычны акіян|Атлянтычнага акіяна]], паміж [[Грэнляндыя]]й, [[Нарвэгія]]й, [[Ірляндыя (выспа)|Ірляндыяй]], [[Шатляндыя]]й і [[Фарэрскія астравы|Фарэрскімі выспамі]].
 
== Гісторыя ==
{{Асноўны артыкул|Гісторыя Ісьляндыі}}
* Ісьляндыя была адкрытая і заселеная [[вікінгі|вікінгамі]] ў другой палове [[9 стагодзьдзе|9IX стагодзьдзя]]. Магчыма, раней там сяліліся [[Ірляндыя (выспа)|ірляндзкія]] манахі. У 930 годзе вікінгі ўпершыню правялі агульны сход — Альтынг. У 1000 годзе агульнапрынятай рэлігіяй на высьпе стала хрысьціянства.
* З [[13 стагодзьдзе|13XIII стагодзьдзя]] — пад уладаю [[Нарвэгія|Нарвэгіі]], затым — [[Данія|Даніі]].
* З [[1918]] — асобная дзяржава пад уладаю дацкіх манархаў.
* У [[1944]] годзе Ісьляндыя была абвешчаная незалежнай рэспублікай.
 
== Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел ==
Радок 60 ⟶ 61:
 
== Палітыка ==
{{Асноўны артыкул|Палітыка Ісьляндыі}}
Ісьляндыя — парлямэнцка-прэзыдэнцкая [[рэспубліка]]. Члены парлямэнту, які называецца [[Альтынг]] ({{мова-is|Alþingi}}) абіраюцца прамым галасаваньнем кожныя 4 гады. На чале [[урад|ўраду]] стаіць прэм’ер, якога прызначае [[прэзыдэнт]]. Прэзыдэнцкія выбары адбываюцца праз 4 гады.
 
== Дэмаграфія ==
{{Асноўны артыкул|Насельніцтва Ісьляндыі}}
Аддаленасьць Ісьляндыі ад рэшты мацерыка ўскладняла засяленьне выспы. Сёньняшняя Ісьляндыя — маланаселеная краіна з этнічна аднародным насельніцтвам. Дзякуючы багатай вуснай і пісьмовай традыцыі шмат сямей можа назваць сваіх продкаў у многіх пакаленьнях.