Сьмяротная кара: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
W (гутаркі | унёсак)
д +2 спасылкі
Радок 1:
{{Забойства}}
[[Файл:Beccaria - Dei delitti e delle pene - 6043967 A.jpg|thumb|[[Cesare Beccaria]], ''Dei delitti e delle pene'']]
'''Сьмяро́тная ка́ра''' (сьмяротнае пакараньне) — дазволенае законам пазбаўленьне чалавека жыцьця ў якасьці пакараньня за [[злачынства]], звычайна за асабліва цяжкае ([[забойства]]).
'''Сьмяро́тная ка́ра''', '''сьмяротнае пакараньне''' — дазволенае законам пазбаўленьне чалавека жыцьця ў якасьці пакараньня, звычайна за адмыслова цяжкае [[злачынства]]. У сучасным цывілізаваным грамадзтве сьмяротнае пакараньне ў многіх краінах зьяўляецца незаконнай, а ў іншых — законным крымінальным пакараньнем толькі за надзвычай цяжкія злачынствы. Аднак, у [[Кітай|Кітаі]] ўжываецца досыць шырока й за меншыя правіны. У савецкай юрыдычнай практыцы для абазначэньня сьмяротнага пакараньня ў розны час выкарыстоўваліся эўфэмізмы «вышэйшая мера сацыяльнай абароны», «вышэйшая мера пакараньня», а ў больш позьнія часы «выключная мера пакараньня», бо як афіцыйна лічылася, сьмяротнае пакараньне ў [[СССР]] як мера пакараньня не практыкуецца, але ўжываецца ў выглядзе выключэньня як пакараньне за асабліва цяжкія агульнакрымінальныя й дзяржаўныя злачынствы. Найбольш частым выглядам сьмяротнага пакараньня ў сучасным сьвеце зьяўляецца [[расстрэл]]. Таксама шырокае распаўсюджваньне маюць [[сьмяротная ін’екцыя]], [[электрычнае крэсла]], [[павешаньне]], [[адсячэньне галавы]] й [[пабіваньне камянямі]].
 
На 2018 год заканадаўства 92 краінаў сьвету, у якіх пражывала большасьць насельніцтва Зямлі, у тым ліку 4-х найбольшых па насельніцтве краінаў (Кітай, Індыя, ЗША і [[Інданэзія]]), прадугледжвала вынясеньне сьмяротнага выраку [[суд]]ом за цяжкія злачынствы. Пагатоў 103 дзяржавы пазбавілі свае суды такіх паўнамоцтваў, у тым ліку ўсе дзяржавы Эўропы за выключэньнем Беларусі. Найбольшую колькасьць сьмяротных выракаў за год выконвалі ў [[Кітай|Кітаі]], у тым ліку за [[Карупцыя|карупцыю]]. Найчасьцей яго выконвалі ў выглядзе [[расстрэл]]у. Меншае распаўсюджваньне мелі [[сьмяротная ін’екцыя]], [[электрычнае крэсла]], [[павешаньне]], [[адсячэньне галавы]] й [[пабіваньне камянямі]].
 
У савецкай юрыдычнай практыцы для абазначэньня сьмяротнага пакараньня ў розны час выкарыстоўваліся эўфэмізмы «вышэйшая мера сацыяльнай абароны», «вышэйшая мера пакараньня» і «выключная мера пакараньня», бо афіцыйна лічылася, што сьмяротнае пакараньне ў [[СССР]] ужывалася ў выглядзе выключэньня як пакараньне за асабліва цяжкія агульнакрымінальныя й дзяржаўныя злачынствы.
 
== Беларусь ==
Крымінальны кодэкс Рэспублікі Беларусь 1999 году зьмяшчае артыкул 59 «Сьмяротная кара», паводле якога «дапускаецца прымяненьне сьмяротнай кары — [[расстрэл]]у за некаторыя асабліва цяжкія злачынствы, спалучаныя з [[Забойства|наўмысным пазбаўленьнем жыцьця]] чалавека пры абцяжарвальных акалічнасьцях». Пагатоў згодна з 2-м пунктам 59-га артыкула «Сьмяротная кара ня можа прызначацца: 1) асобам, якія ўчынілі [[Злачынства|злачынствы]] ва ўзросьце да 18 гадоў; 2) [[жанчына]]м; 3) мужчынам, якія дасягнулі да дня пастановы прысуду 65 гадоў». Паводле 3-га пункту 59-га артыкула, «Сьмяротная кара ў парадку [[Памілаваньне|памілаваньня]] можа замяняцца на [[пажыцьцёвае зьняволеньне]]»<ref>{{Кніга|аўтар=|частка=Сьмяротная кара|загаловак=[[Беларуская энцыкляпэдыя]] ў 18 тамах|арыгінал=|спасылка=|адказны=гал.рэд. [[Генадзь Пашкоў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі|год=2002|том=[http://files.knihi.com/Knihi/Slounik/Encyklapiedyji/Bielaruskaja_encyklapedyja/Bielaruskaja_encyklapedyja.15.djvu 15]|старонкі=65|старонак=552|сэрыя=|isbn=985-11-0251-2|наклад=10 000}}</ref>. У 1990-я гады суды Беларусі штогод выносілі сьмяротны вырак больш як 20 асобам. У 2007 годзе ў Беларусі выканалі 4 сьмяротныя пакараньні. У 2008—2010 гадах выконвалі па 2 сьмяротныя пакараньні штогод. У 2011 годзе выканалі 3 сьмяротныя прысуды, у тым ліку 2-м асобам за [[тэрарыстычны акт у менскім мэтро]] 11 красавіка 2011 году<ref>{{Артыкул|аўтар=Надзея Дрыла.|загаловак=«Сёлета ня вынесена ніводнага сьмяротнага прысуду»|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=99131|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=26 чэрвеня 2012|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2012-06-26 121 (27236)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/99127/26cher-1.indd.pdf 1], [http://old.zviazda.by/a2ttachments/99127/26cher-2.indd.pdf 2]|issn=1990-763x}}</ref>.
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* {{Навіна|аўтар=А.Лукашэнка|загаловак=Крымінальны кодэкс Рэспублікі Беларусь ад 9 ліпеня 1999 г. № 275-З (Артыкул 59. Сьмяротная кара)|спасылка=http://etalonline.by/?type=trans&regnum=hk9900275#scrollInto#&Article=59|выдавец=Прававы партал Рэспублікі Беларусь «Эталон-Анлайн»|дата публікацыі=5 жніўня 2017|дата доступу=3 красавіка 2018}}
* [http://www.clarkprosecutor.org/html/links/dplinks.htm 1000+ Death Penalty links all in one place] {{ref-en}}
* [http://www.capitaldefenseweekly.com/ Updates on the death penalty generally and capital punishment law specifically] {{ref-en}}