Шчыты-Дзенцялова: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў
афармленьне
Радок 3:
|Статус = вёска
|Назва ў родным склоне = Шчытоў-Дзенцялова
|Назва напольскай мове краінымовай = Szczyty-Dzięciołowo
дадтковая|Афіцыйная назва беларускай мовай = Шчыты-Дзенцёлово{{Заўвага|дадатковая афіцыйная назва па-беларуску: ''Шчыты-Дзенцёлово''}}
|Герб =
|Сьцяг =
|Гімн =
|Дата заснаваньня =
|Першыя згадкі = 16XVI ст.стагодзьдзе
|Статус з =
|Магдэбурскае права =
Радок 15:
|Мясцовая назва = Ščytý Dzienciołóvo
|Ваяводзтва = [[Падляскае ваяводзтва|Падляскае]]
|Павет = [[Бельскі павет (Падляскае ваяводзтва)|Бельскі]]
|Гміна = [[Орля (гміна)|Орля]]
|Прэзыдэнт места =
Радок 51:
|Пазыцыя подпісу на мапе = зьлева
|Водступ подпісу на мапе =
|Commons =
|Сайт =
}}
'''Шчыты́-Дзенцяло́ва''' ({{мова-pl|Szczyty-Dzięciołowo}}, дадтковая афіцыйная назва ў беларускай мове: ''Шчыты-Дзенцёлово'', [[Падляскія дыялекты|па-падляску]]: ''Ščytý Dzienciołóvo'') — вёска ва ўсходняй [[Польшча|Польшчы]] ў [[Орля (гміна)|Арлянскай гміне]] [[Бельскі павет (Падляскае ваяводзтва)|Бельскага павету]].
 
У [[1975]]—[[1998]]1975—1998 гадах вёска належала да [[Беластоцкае ваяводзтва (1975—1998)|Беластоцкага ваяводзтва]].
 
Жыхары вёскі — этнічныя [[Беларусы ў Польшчы|беларусы]], праваслаўныя, якія паслугоўваюцца [[Падляскія дыялекты|падляскім дыялектам]].
Радок 63 ⟶ 62:
 
== Гісторыя ==
Назва вёскі паходзіць ад роду Шчытовічаў, уладальнікаў гэтых зямель ужо ў 1520 г.годзе. Другая частка назвы ўзялася ад чарговых уладальнікаў Шчытоў — Ірыковічаў, якія пабудавалі тут двор пад назвай Дзенцялова або Дзенцелева. Вядома, што праваслаўныя сялане Шчытоў-Дзенцялова прыналежалі да парафіі ў суседняй [[Орля (Падляскае ваяводзтва)|Орлі]], а ў 1571 г. годзе вёска разьмяшчалася на 40 валоках зямлі і дзейнічаў тут млын. Пасьля Ірыковічаў Шчытамі-Дзенцяловам валодалі сям’і Талвінскіх, Лакнінскіх і Аляксандраў. У палавіне 18 ст. маёнтак у Шчытах-Дзенцялове ад гэтмана [[Ян Клемэнс Браніцкі|Яна Клемэнса Браніцкага]] атрымаў род Вянгэрскіх. У 1785 г. Ян Валянцін Вянгэрскі фундаваў уніяцкаю царкву і парафію ў гонар Усекнавеньня Галавы сьв. Яна Хрысьціцеля, якая і захавалася да сёньня. Чарговым уладальнікам вёскі быў Антон Вявёрскі, які пабудаваў новы двор (прастаяў да 1915 г.), ствараючы суседнюю вёску [[Шчыты-Навадворы]]. У 1839 г. адбыўся спор паміж вернікамі, якія прайшлі ў праваслаўе, і каталіцкім сьвятаром зь [[Бельск-Падляскі|Бельску]], наконт скульптуры сьв. Яна Непамуцкага, якая знаходзілася ў тутэйшай церкві. Жыхары Шчытоў-Дзенцялова не аддалі скульптуры і выставілі яе побач царквы (сёньня скульптура называецца сьв. Янам Хрысьціцелям). Спадкаёмцы роду Вявёрскіх пражывалі тут да 1940 г., калі былі вывезяныя бальшавікамі ў Казахстан. Напачатку 20 ст. у Шчыты-Дзенцялова былі асяродкам сялянскай самадзейнасьці, паўсталі тут м.ін. бібліятэка ды крэдытнае таварыства<ref name="autonazwa2">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://www.youtube.com/watch?v=ZWivDTfx-8k|загаловак = Адкрыцьцё крэдытнага таварыства ў Шчытах-Дзенцялове (1909 г.)|фармат = |назва праекту = |выдавец = |дата = 24 лютага 2014|мова = pl|камэнтар = }}</ref>. У міжваенны пэрыяд Шчыты-Дзенцялова прыналежалі да [[Орля (гміна)|гміны Орля]] [[Бельскі павет (Другая Рэч Паспалітая)|Бельскага павету]] [[Беластоцкае ваяводзтва (1919—1939)|Беластоцкага ваяводзтва]]. Паводле польскага перапісу насельніцтва 1921 г. пражывалі тут (разам з [[Шчыты-Навадворы|Шчытамі-Навадворамі]]) 323 жыхары (23 каталікоў, 290 праваслаўных ды 10 габрэяў; 43 асобы былі запісаныя палякамі, 280 беларусамі)<ref name="auta2">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://pbc.biaman.pl/dlibra/doccontent?id=27140&dirids=1|загаловак = ''Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej : opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 5. Województwo białostockie'', с. 25|фармат = |назва праекту = |выдавец = |дата = 28 красавіка 2015|мова = pl|камэнтар = }}</ref>.
 
== Гістарычныя каштоўнасьці ==
<gallery>
Файл:Szczyty-Dzięciołowo - Orthodox church 01.jpg|Усекнавенская царква (1785 г.)
Файл:Jan Nepomucen-Szczyty Dzięciołowo.jpg| Скульптура сьв. Яна Непамуцкага (аўтарства Яна Хрызостама Рэдляра, кан. 18XVIII ст.)
</gallery>
 
== Заўвагі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
{{заўвагі}}
{{Commonscat|Szczyty-Dzięciołowo}}
* [http://kamunikat.net/usie_knihi.html?pubid=1938 Sosna Grzegorz, Fionik Doroteusz: ''Szczyty. Dzieje wsi i parafii'', Bielsk Podlaski — Ryboły — Białystok, 2006] {{ref-pl}}
 
== Крыніцы і заўвагі ==
{{Крыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [http://kamunikat.net/usie_knihi.html?pubid=1938 Sosna Grzegorz, Fionik Doroteusz: ''Szczyty. Dzieje wsi i parafii'', Bielsk Podlaski — Ryboły — Białystok, 2006] {{ref-pl}}
 
{{Гміна Орля}}
{{Бельскі павет}}
 
[[Катэгорыя:Вёскі Падляскага ваяводзтва]]