Ангела Мэркель: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
артаграфія
Радок 15:
|месца_сьмерці =
|муж = 1) Ульрых Мэркель<br />2) Ёахім Заўэр
|бацька = ХорстГорст Каснэр
|маці = Герлінда Каснэр
|дзеці = няма
}}
'''А́нгела Даратэ́я Мэ́ркель''' ({{мова-de|Angela Dorothea Merkel}}, народжаная '''Каснэр''', ''Kasner''; нарадзілася [[17 ліпеня]] [[1954]] году, [[Гамбург]]) — [[Нямеччына|нямецкі]] палітык, лідэр [[ХДCХДС]], з 21 лістапада 2005 году фэдэральны канцлер Нямеччыны ад [[ХДС|Хрысьціянска-дэмакратычнага саюзу]], які атрымаў перамогу на датэрміновых парлямэнцкіх выбарах у верасьні 2005 году.
 
== Біяграфія ==
Мэркель — трэцяе дзіця ў сям’і [[лютэранства|лютэранскага]] [[пастар]]а ХорстаГорста Каснэра і настаўніцы Герлінды Каснэр, нарадзілася ў [[Гамбург]]е. Неўзабаве пасьля яе нараджэньня сям’я пераехала ў [[НДР]], дзе яе бацька ўзначаліў прыход у мястэчку [[Тэмплін]]. У юнацкасьці Мэркель уваходзіла ў піянэрскую арганізацыю, [[Зьвяз вольнай нямецкай моладзі|Зьвязе вольнай нямецкай моладзі]], і адначасова была сябрам моладзевай арганізацыі лютэранскай царквы. У школе добра авалодала расейскай мовай. Пазьней вывучыла ангельскую.
 
У 1978 годзе скончыла [[Ляйпцыскі ўнівэрсытэт]] па спэцыяльнасьці [[фізыка]]. Падчас вучобы ва ўнівэрсытэце была сябрам раённага камітэту FDJ [[Зьвяз вольнай нямецкай моладзі|Зьвязу вольнай нямецкай моладзі]], у 1986 годзе абараніла дысэртацыю па [[квантавая хімія|квантавай хіміі]]. З 1978 па 1990 год працавала ў Цэнтральным інстытуце фізычнай хіміі Акадэміі навук НДР. Адначасова курыравала Агітпрап Акадэміі навук НДР.
 
== Палітычная кар'ера ==
У 1989 пасьля падзеньня [[БэрлінскаяБэрлінскі сьцянамур|БэрлінскайБэрлінскага сьцянымуру]] стала актыўным удзельнікам дэмакратычнага руху — актывістам Партыі дэмакратычнага абнаўленьня (ДА). [[ЛотарЛётар дэ Мэзьер]], апошні глава кабінэта міністраў [[НДР]], даверыў ёй пост намесьніка прэс-сакратара ўраду.
 
У жніўні 1989 г. партыя ДА уступіла ў [[ХДС|Хрысьціянска-дэмакратычны саюз]] (ХДС), які тады знаходзіўся ва ўладзе. У сьнежні таго жа году Мэркель абраная дэпутатам у [[Нямецкі Бундэстаг]], бліскуча правёўшы перадвыбарную кампанію.
 
Ва ўрадзе [[ГельмутГэльмут Коль|ГельмутаГэльмута Коля]] (які заўсёды называў яе «дзяўчынкай») стала міністрам па справах жанчын і моладзі.
 
З [[1991]] г. — віцэ-старшыня Хрысьціянска-дэмакратычнага саюзу.
 
У [[1994]] г. перайшла на пасаду міністра навакольнага асяродзьдзя.
 
У [[1998]] г. ХДС быў змушаны сысьці ў апазыцыю, а вакол ГельмутаГэльмута Коля выліўся [[скандал]] з нагоды незаконных вонкавых ахвяраваньняў на рахункі ХДС. Скандал крануў таксама і старшыню ХДС [[Вольфганг Шойбле|Вольфганга Шойблэ]], які ў выніку сышоў у адстаўку.
 
Ангела Мэркель зраклася ад Коля і запатрабавала ад партыйнага актыву зьмяніць кіраўніцтва ХДЗ і пачаць партыйнае «абнаўленьне». У красавіку 2000 96 % сяброў партыі абралі яе пераемніцай Шойбле на пасту старшыні ХДЗ. Гэты посьпех быў асабліва характэрны на фоне таго, што Мэркель, быўшы жанчынай, усходняй немкай і пратэстанткай, вельмі нетыповая для гэтай партыі.
 
У [[2002]] г. Мэркель пагадзілася на выстаўленьне ў якасьці адзінай кандыдатуры на пост фэдэральнага канцлера ад [[ХДС/ХСС]] прэм’ер-міністра [[Баварыя|Баварыі]] [[Эдмунд Штойбэр|Эдмунда Штойбэра]]. Штойбэр выбары прайграў, што ўзмацніла нутрапартыйныя пазыцыі Мэркель. Пасьля яна атрымала посьпех ва ўмелым ухіленьні асноўных палітычных супернікаў у партыі і ўмацаваньні сваёй вядучай пазыцыі.
 
У [[2003]] г. Мэркель дэманстратыўна падтрымала [[ЗША|амэрыканскае]] ўварваньне ў [[Ірак]], паехаўшы ў ЗША. У [[2004]] яна здолела дамагчыся абраньні яе кандыдата [[Хорст Келер|Хорста Келера]] на пасаду [[прэзыдэнт Нямеччыны|прэзыдэнта Нямеччыны]].
 
Пасьля нечаканай ініцыятывы [[Герхард ШродэрШрэдэр|Герхарда ШродэраШрэдэра]] па датэрміновых выбарах у [[2005]] г., Ангела Мэркель была абраная ХДС у якасьці кандыдата на пасаду фэдэральнага канцлера Нямеччыны.
 
Калі Шродэр вырашыўся пайсьці на датэрміновыя выбары, адрыў ХДС ад сацыял-дэмакратаў складаў амаль 30 %. Аднак няўдала праведзеная Ангелай Мэркель выбарчая кампанія прывяла да таго, што на выбарах іх падзялілі ўсяго 300 тыс. галасоў — меней 1 %.
Радок 53:
== «Вялікая кааліцыя» ==
 
[[10 кастрычніка]] [[2005]] году старшыня [[ХДС|Хрысьціянска-сацыяльнага саюзу]], прэм’ер-міністар [[Баварыя|Баварыі]] [[Эдмунд Штойбэр]] паведаміў, што на перамовах аб фармаваньні «вялікай» кіравальнай кааліцыі, якую вялі А. Мэркель, дзейсны канцлер Нямеччыны [[Герхард ШродэрШрэдэр]] і старшыня [[СДПН]] [[Франц Мюнтэфэрынг]], было вырашанае, што Ангела Мэркель стане новым канцлерам Нямеччыны.
 
У абмен на згоду на канцлерства А. Мэркель СДПН атрымае ў будучым кабінэце 8 міністэрскіх партфэляў: замежных справаў, фінансаў, юстыцыі, працы, па пытаньнях аховы навакольнага асяродзьдзя, аховы здароўя, транспарту, а таксама эканамічнага супрацоўніцтва і разьвіцьця.
Радок 71:
 
== Сямейнае жыцьцё ==
Ангела Мэркель другасна замужам, дзяцей ня мае. Першым яе мужам, за якога яна выйшла замуж яшчэ ў [[Ляйпцыг]]у, быў Ульрых Мэркель (разьвяліся пасьля пераезду ў [[Бэрлін]] пасьля ўнівэрсытэту). Пасьля разводу пакінула яго прозьвішча. Другім мужам з 30 сьнежня 1998 году зьяўляецца Ёахім Заўэр, прафэсар бэрлінскага [[ГумбальдтаўскіГумбальцкі унівэрсытэт|ўнівэрсытэту ГумбальдтаГумбальта]]
 
== Узнагароды ==